Borstkankerpatiënt krijgt voedingssupplementen opgedrongen

Valstar is een oude bekende van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. De man kan ongestoord doorgaan met kwakzalven, niemand legt hem een strobreed in de weg.

Het gebruik van zelfzorgmedicijnen is volgens een recent onderzoek van het CBS wijd verspreid onder de bevolking. Veertig procent van de mensen met een diploma hoger onderwijs gebruikt (weleens) zelfzorgmedicijnen, bij laagopgeleiden met alleen basisonderwijs is dit iets lager, ongeveer 30 procent. Hoogopgeleiden gebruiken vooral meer homeopathische middelen en vitamines en mineralen, aldus het CBS.

Het gebruik van zelfzorgmedicatie zoals voedingssupplementen zal bij patiënten met borstkanker niet lager liggen. Een voedingssupplement wordt omschreven als een voedingsmiddel dat bedoeld is als aanvulling op de normale voeding. Het is – volgens de wet – een geconcentreerde bron van één of meerdere vitamines, mineralen of andere nutriënten met een voedingskundig of fysiologisch effect. Prof. Martijn Katan, bekend voedingsdeskundige, schrijft op zijn website dat het onbekend is of voedingssupplementen helpen. Er zijn bij kanker maar enkele supplementen grondig wetenschappelijk getest, waaronder laetrile uit perzikpitten, haaienkraakbeen en vitamine C. Deze blijken niet te werken.

Niet zonder risico

Er zijn risico’s verbonden aan het gebruik, zo blijkt uit recent onderzoek. ‘Wanneer oudere vrouwen voedingssupplementen slikken, lopen ze een verhoogd risico op overlijden’, stelt een groep Europese en Amerikaanse onderzoekers in een artikel in het toptijdschrift Archives of Internal Medicine. Ze vonden een verhoogd risico van 6 tot 10 procent voor voedingssupplementen zoals vitamine A, bètacaroteen (biochemische voorloper van vitamine A), enkele vitamine B’s, vitamine E en mineralen als koper, ijzer, magnesium en selenium. Calcium en vitamine D verlagen juist het sterfterisico, blijkt uit de studie. Het zijn harde conclusies die eerder onderzoek bevestigen. Drie jaar geleden kwam een Cochrane-studie, waarin de resultaten van 67 onderzoeken waren verwerkt, tot eenzelfde conclusie: supplementen leveren geen gezondheidsvoordeel maar juist een verhoogd sterfterisico op. Baat het niet, dan schaadt het niet, gaat dus niet op voor voedingssupplementen.

In hoge dosering duur

Natuurgeneeskundigen en orthomoleculaire artsen schrijven hun patiënten vaak rigoureuze diëten voor. Ze raden hun patiënten aan zoveel mogelijk biologisch dynamisch voedsel te eten (wat dat ook moge zijn). Er moet vaak twee tot drie keer per week vette vis worden gegeten; vlees eten is uit den boze. Ze schrijven verder een hoge dosis voedingssupplementen voor waarvan het nut niet is bewezen. Bovendien is het gebruik er van niet zonder risico.

Orthomoleculaire (hoge dosis) middelen zijn bovendien peperduur. De Borstkankervereniging Nederland (BVN) krijgt soms klachten van patiënten die bij een orthomoleculair arts onder behandeling zijn en daaraan duizenden euro’s per jaar kwijt zijn. Ziektekostenverzekeringen betalen uiteraard niet voor een behandeling waarvan het nut niet is bewezen. In feite is dit een ernstige vorm van misleiding van patiënten die angstig zijn en in hun vertwijfeling alles aangrijpen om het ziekteproces te beïnvloeden.

Voedingssupplementen zijn overigens helemaal niet nodig: wie gezond eet met voldoende groente en fruit en wat melk drinkt (calcium en vitamine D) krijgt voldoende vitamines en mineralen binnen, adviseren voedingsdeskundigen van Wageningen Universiteit. Alleen kleine subgroepen worden aanbevolen een bepaald vitamine te slikken, bijvoorbeeld vrouwen die zwanger willen worden, moeten foliumzuur slikken.