Kruidenverkoper Herbalife krijgt fikse boete

De Amerikaanse Federale Trade Commission (FTC) vindt dat Herbalife, met zijn piramide-achtige verkooporganisatie, de afgelopen jaren zijn klanten en individuele verkopers heeft misleid. Herbalife moet daarom klanten in totaal tweehonderd miljoen dollar betalen ter compensatie. Ook moet het bedrijf zijn verkoopstructuur drastisch aanpassen zodat geld dat verkopers verdienen gerelateerd is aan de omzet die ze behalen en niet (zoals nu het geval is) aan het aantal nieuwe verkopers dat ze binnen weten te halen.

Herbalife haalt nieuwe verkopers binnen met gladde verkooppraatjes, waarbij gouden bergen worden beloofd: verkopers zouden maandelijks duizenden dollars kunnen verdienen, zo claimt het bedrijf. De werkelijkheid is anders: in 2014 verdiende de gemiddelde Herbalife-verkoper niet meer dan 300 dollar, gerekend over het hele jaar, laat FTC weten. Het bedrijf moet daarom ophouden met misleidende acties om verkopers binnen te halen, zo eist de FTC in haar uitspraak. Op YouTube is een filmpje te vinden waar enkele Amerikanen uitleggen hoeveel geld ze hebben verloren door mee te doen aan het verkoopsysteem van Herbalife. En dan laten we hier het twijfelachtige nut van het slikken van extra voedingssupplementen nog even buiten beschouwing.

Herbalife, genoteerd op de beurs in New York, heeft wereldwijd achtduizend mensen in dienst. In 2015, het jaar waarin de Portugese Real Madrid-voetballer Cristiano Ronaldo als ambassadeur werd aangetrokken, bedroeg de omzet van het bedrijf 4,5 miljard dollar. In Nederland hebben voetbalclubs als Ajax en PSV langjarige contracten gesloten voor de levering van Herbalife-voedingssupplementen en dieetproducten. Ook Nederlandse zwemmers zijn via de voormalige zwemcoach Jacco Verhaeren, sinds 2014 coach van de Australische zwemploeg, aan Herbalife-voedingsproducten geholpen.

Het bedrijf, dat in 1980 werd opgericht, verkoopt niet rechtstreeks aan consumenten via een winkel maar maakt gebruik van een wijdvertakt netwerk van zelfstandige verkopers/distributeurs. Er is een ‘volumepunten’-systeem: hoe meer mensen worden geworven, des te meer punten iemand krijgt, des te hoger iemand in de hiërarchie terecht komt en des te meer er aan productverkoop wordt verdiend. Deze piramide-achtige Multi-Level Marketing (MLM)-constructie wordt vaker gebruikt om producten te verkopen.

Het verkoopsysteem ligt al tijden onder vuur, ook in Europa. Zo moest Herbalife drie jaar geleden in België op last van de rechter deze piramideconstructie stoppen. De zaak tegen het supplementenbedrijf was aangespannen door de Belgische consumentenorganisatie Test-Aankoop.

Herbalife, sinds 1990 ook in Nederland actief, is een grote speler op de markt van afslankingsproducten, voedingssupplementen en maaltijd-shakes. Het Benelux-hoofdkantoor zit in Utrecht, het Europese distributiecentrum, waar zo’n tweehonderd mensen werken, is gevestigd in Venray. Ook de Nederlandse vestiging hanteert grootse beloftes met bedragen van duizenden tot tienduizenden euro’s die groot-verkopers in een jaar zouden kunnen verdienen. In werkelijkheid komt dat bedrag voor de gemiddelde verkoper niet boven een paar tientjes per jaar uit (PDF). 

 UPDATE 06-12-2016: In een uitzending van Last Week Tonight with John Oliver dat onderzoeksjournalistiek combineert met satire, legt de presentator uit hoe Multilevel Marketing bedrijven (MLM) te werk gaan met Herbalife als voorbeeld. Bekijk de video op YouTube.