Acupunctuur niet onschadelijk

De vergoeding hangt af van het deelnemen aan een onderzoek door een beëdigd arts, onderlegd in acupunctuur. Op een gestandaardiseerd formulier moesten gegevens van de patiënt, resultaat van de behandeling en eventuele bijwerkingen vermeld worden. Melchart en medewerkers vermelden de uitkomsten van dit onderzoek voorzover het de bijwerkingen betreft van 9429 artsen die gedurende ten minste 140 uur onderricht in acupunctuur hadden ontvangen. De aandoeningen waar het hier om ging waren chronische hoofdpijn, lage rugpijn en pijn als gevolg van artrose. Tussen juli 2001 en april 2002 waren de gegevens beschikbaar van bijna 98.000 patiënten (gemiddelde leeftijd 55 jaar) van wie ruim 80% vrouwen. Het aantal behandelingen bedroeg ruim 760.000, het gemiddeld aantal geplaatste naalden per behandeling was 12,6. Niet ernstige bijwerkingen worden weergegeven in onderstaande tabel.

Bijna 60% van de artsen vermeldden geen enkele bijwerking. Er waren 6 potentieel ernstige bijwerkingen: tweemaal pneumothorax, eenmaal verergering van een depressie, 1 acute hypertensiecrisis, 1 vasovagale collaps en 1 acute astma-aanval met angina pectoris en hypertensie. De schrijvers wijzen er op dat onderrapportage een potentieel probleem vormt. Daarop wijst natuurlijk het hoge percentage artsen die geen enkele bijwerking zag. Niettemin concluderen zij dat acupunctuur in handen van gekwalificeerde artsen veilig is en dat ernstige bijwerkingen zeldzaam zijn.

Ik onderschijf de conclusies van de schrijvers niet. Men zal tegenwerpen dat zich ook in de reguliere geneeskunde ernstige bijwerkingen voordoen. Hier betreft het echter therapieën die in toenemende mate stoelen op uitkomsten van reproduceerbaar en deugdelijk wetenschappelijk onderzoek, waarbij steeds een afweging tussen voor- en nadelen van een behandeling gemaakt kan worden. Daarentegen is van acupunctuur nimmer bewezen dat deze objectief meetbaar en reproduceerbaar geneest. Van een dergelijke ’therapie’ is geen enkele bijwerking aanvaardbaar.

Literatuur:

Melchart D et al. Prospective investigation of adverse effects of acupuncture in 97.733 patients. Arch Int Med 2004;164:104-105.

Naschrift webredactie. Als de gemelde bijwerkingen volkomen volgens het toeval over de artsen verdeeld zouden zijn, dan is dat iets minder dan 1 bijwerking per arts, en dan zou men slechts 40 procent niet-melders in plaats van 60 procent verwachten. Als men aanneemt dat ca. 15% van de artsen niet oplette en de rest wel, dan zijn de cijfers consistent met ongeveer 1,15 incidenten per arts en 1,4 procent kans op een incident per behandeling. Als men aanneemt dat er een kleine groep artsen is die door incompetentie veel fouten maakt (dat is een andere verklaring voor de 60 procent die niets rapporteert), dan is van de patiënt uit gezien de kans op een incident ongeveer 1,2 procent.

Meer getallen over schadelijkheid van acupunctuur in ‘Acupunctuur, Qigong en “Chinese Geneeskunde”‘

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.