De ondraaglijke belachelijkheid van de homeopathie

English summary

The Helios shop in Tunbridge Wells in Kent sells a particularly ridiculous assortment of homeopathic cures. They have diluted water, diluted vacuum and even diluted Black Hole for about £ 1.00 per gram. The mind boggles.

Nederlands

Ruim twee eeuwen geleden had Samuel Hahnemann veel terechte kritiek op de geneeskunde van zijn tijd. Die was deels gericht op het afvoeren van vermeende kwaaie stoffen via aderlaten, braak- en purgeermiddelen en kunstmatig opgewekte etterende zweren, en deels bestond ze uit de toediening van ingewikkelde kruidenmengsels. Tezamen noemde hij deze medische verschrikkingen ‘allopathie‘, wat dus een beledigend bedoelde aanduiding is voor achttiende-eeuwse onzingeneeskunde. Hij bestreed deze vorm van geneeskunde met een even onzinnig zelfbedacht systeem dat in de praktijk op niets doen neerkwam: de homeopathie.

Het heeft niet mogen baten. De achttiende-eeuwse ideeën zijn onder alternatieven nog springlevend, alleen spreekt men over ontgiften, darmreiniging en stoorvelden. De toediening van niet ongevaarlijke kruidenmengsels verrijkt met zware metalen heet thans ayurveda. Hahnemann leefde in een tijd dat magnetisme en elektriciteit geheimzinnige verschijnselen waren, en we vinden dan ook homeopathisch verdunde ‘electricitas’ onder zijn middelen en ook drie soorten magnetisme: noordpoolmagnetisme, zuidpoolmagnetisme en magnetisme van beide polen. Dat is onzin, want noord- en zuidpoolmagnetisme komen altijd samen voor.

Ook deze achttiende-eeuwse fascinatie voor magnetisme bestaat nog steeds, getuige de magnetische inlegzooltjes en de Biostabil-2000 en andere producten van Bruno Santanera en vele, vele anderen, en natuurlijk de grote interesse in de mogelijk ziekmakende effecten van afwijkingen van het aardmagnetisch veld en van langzaam veranderende magnetische velden veroorzaakt door elektriciteitsleidingen en mobiele telefonie.

Hahnemann kan het nog wel met wat goeie wil vergeven worden dat hij de natuurwetenschappelijke ontdekkingen van de periode 1800-2000 niet kende, maar dat geldt niet voor de hedendaagse homeopaten. De homeopathische leer is tot in het oneindige uitgebreid. Zo verkoopt de Engelse firma Helios een enorme variëteit aan homeopathische verdunningen. Op hun lijst met ruim 3000 items komen 92 elementen van het periodiek systeem voor (sommige ‘natuurlijke’ radioactieve stoffen zoals polonium worden niet verkocht maar daarentegen staan er vijf transuranen op). Deze elementen kan men in samen wel 580 verschillenden chemische verbindingen bestellen.

De lijst bevat verder een enorme verscheidenheid aan minerale, bacteriële, plantaardige en dierlijke ingrediënten (waaronder hondenpoep, de melk van wel 32 verschillende zoogdieren, en verder ongespecificeerd DNA en RNA) en ook tal van medicijnen (onder meer 17 verschillende griepvaccins). Maar tussen al die zaken waarbij men zich nog wat kan voorstellen zien we ook een keur aan mogelijkheden staan om verdund water aan te schaffen, tot en met ‘kraanwater uit Birmingham’. De vier traditionele elementen aarde, water, vuur, lucht en alle kleuren van de regenboog alsmede de regenboog zelf zijn ook (homeopathisch verdund) te krijgen.

Verder biedt de catalogus: Berlijnse Muur, Muur van Hadrianus, vogelzang (vogelsoort doet er kennelijk niet toe), Gettysburg, jet lag, vier soorten mobiele telefoongolven, uitlaatgas, ultrageluid (waaronder het enigszins mysterieuze ‘vaginale ultrageluid’ – ik zal onze voorzitter eens vragen wat dat zou kunnen betekenen), newsprint, positronium, halogeenlicht, röntgenstralen, mri-scan, laserstralen en microgolfstralen van 750 Mhz en verder ongespecificeerde straling.

Het kan echter nog gekker. Tal van astronomische verschijnselen kan men ook in homeopathische verdunning aanschaffen, zoals Britse zon, Afrikaanse zon, Australische zon, de winter- en zomerzonnewende, zonsverduistering en Eclipse Totality en Venusovergang. Wie verdund vacuüm (verkrijgbaar in de verdunningen 3C tot en met 50M) wil aanschaffen kan ook bij Helios terecht. Maar de kroon spant toch wel het ingrediënt Black Hole (6C – 1M, 4 gram voor 4,15 Britse pond). Het tart de verbeelding hoe men daaraan komt. Misschien heeft men gewoon een papiertje met daarop de formule voor de Schwartzschildstraal van een zwart gat fijn gewreven.

Misschien zijn er nu wel homeopaten die mij op vaderlijke toon willen vermanen dat zij een ander paradigma hebben. Er is in Nederland in elk geval één homeopathische psychiater die homeopathisch helium voorschrijft voor autistische kindertjes en die naar ik meen zijn wijsheid heeft uit een heel dik boek geschreven door een van de kwakzalvende artsen van Uitgedokterd?!.

Maar eigenlijk ben ik met stomheid geslagen door de monumentale onzinnigheid van de catalogus van Helios. Ik word herinnerd aan het gezegde dat aan Einstein wordt toegeschreven: ‘Two things are infinite: the universe and human stupidity; and I’m not sure about the universe.’

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.