Nieuwe studie haaienkraakbeen bij kanker: nog steeds geen effect

SAMENVATTING

De uitkomsten van een nieuwe studie naar het effect van haaienkraakbeen op ver gevorderde borst- en dikke darmkanker bevestigen het beeld dat deze preparaten geen effect hebben op de progressie van kanker.

Op deze website en in andere kritische media (1) is al bij herhaling melding gemaakt van het bestaan van speculatieve claims dat haaienkraakbeen werkzaam zou zijn bij verscheidene vormen van kanker. Belangrijkste incidenten bij het in de wereld helpen van deze beweringen waren de verschijning van het boek Sharks don’t get Cancer van biochemicus en ondernemer William Lane in 1992, en een uitzending van het populaire TV-programma 60 minutes van CBS in de Verenigde Staten een jaar later. Hoewel onderzoek op muizen en in-vitro studies hebben aangetoond dat haaienkraakbeen een mild remmend effect op de angiogenese (bloedvatvorming, noodzakelijk voor tumorgroei) kan hebben, zitten er nogal wat gaten in de theorie. De belangrijkste: a) haaien kunnen wel degelijk kanker krijgen (2), b) ze kunnen zelfs in hun kraakbeen tumoren ontwikkelen, c) de eiwitten uit het kraakbeen die zogenaamd voor het effect zouden moeten zorgen worden oraal niet opgenomen, maar afgebroken in het maagdarmkanaal. (En bij intraveneuze toediening zouden ze een levensgevaarlijke immuunreactie teweegbrengen).

Dubbelblinde placebogecontroleerde onderzoeken naar het effect van haaienkraakbeen zijn schaars. Het Cubaanse onderzoek op 29 patiënten (dat in de CBS-documentaire werd gepresenteerd) liet bij 20% van de patiënten een positieve respons zien op haaienkraakbeen. Het National Cancer Institute van de Verenigde staten doet de studie echter af als “incompleet en niet indrukwekkend”. Een soortgelijke claim kwam van de Amerikaanse vitaminedokter Charles Simone die een studie gedaan zou hebben op 20 proefpersonen. Een fase I/II onderzoek uit 1998 liet echter geen enkel effect zien bij patiënten met verschillende vormen van kanker (3).

De gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde, dubbelblinde klinische studie die komende maand in Cancer wordt gepubliceerd, werd uitgevoerd met een groep van 83 patiënten die een ver gevorderde vorm van borst- of colorectaalkanker hadden. Het gebruikte preparaat, Benefin® van LaneLabs (inderdaad: opgericht door bovengenoemde Lane…) werd vergeleken met een placebo poedermengsel inclusief visgeur, als toevoeging aan reguliere chemotherapie (4). De studie liet geen enkele suggestie van werkzaamheid zien. Wel werd de kwaliteit van leven door de haaienkraakbeengroep een stuk slechter beoordeeld en ondervond een significant aantal patiënten problemen van het maagdarmkanaal, iets dat eerder onderzoek ook al liet zien (3). Dit leidde ertoe dat veel patiënten stopten met het gebruik van het kraakbeenpreparaat, wat uiteindelijk tot gevolg had dat het onderzoek voortijdig moest worden afgebroken. Hoewel de onderzoekers niet uitsluiten dat de anti-angiogenetische eigenschappen van stoffen in haaienkraakbeen uiteindelijk wel gebruikt zouden kunnen worden in de ontwikkeling van een anti-kanker medicijn, wijzen ze erop dat dergelijke claims gestaafd dienen te worden in gedegen klinisch onderzoek. Terecht wijzen ze verder onderzoek naar dit soort poederpreparaten af. Het onderzoek levert kortom additioneel bewijs voor de onwerkzaamheid van dit infame kwakmiddel bij kankerpatiënten.

Literatuurverwijzingen

1. Prins, Marie P; Wonderen uit Zee; Skepter 10(2), Juni 1997; (http://www.skepsis.nl/haaien.html )

2. Ostrander GK et al; Shark Cartilage, Cancer and the Growing Threat of Pseudoscience; Cancer Research, December 2004; vol 64, p 8485-91

3. Miller DR et al; Phase I/II Trial of the Safety and Efficacy of Shark Cartilage in the Treatment of Advanced Cancer; J Clin Oncology, 1998; vol. 16, no 11, p 3649-55

4. Loprinzi CL; Evaluation of Shark Cartilage in Patients with Advanced Cancer; Cancer, May 2005 (ePub ahead of print)

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.