Uren met Houtsmuller III

Actieblad tegen de Kwakzalverij, september 1999, jaargang 110 nr. 4

“Some folks are never quite sure if it’s better to tell the truth or hire a lawyer.”
Jess M. Brallier (Lawyers and other reptiles II, 1996)

De niet-onomstreden Rotterdamse arts Houtsmuller, die ook voor bovenstaand dilemma heeft gestaan, koos voor de tweede optie en dàt heeft hij geweten (en wij met hem!). Als reactie op alle publiciteit rond Houtsmuller heeft de Vereniging een aanzienlijk aantal brieven en e-mails ontvangen, waarvan in een later nummer misschien eens een bloemlezing kan worden gemaakt. De inhoud van deze reacties varieert van regelrechte scheldbrieven en beledigingen via vriendelijk-besliste brieven met kritiek op onze visie tot aangrijpende verhalen van nabestaanden die grote emotionele en financiële schade hebben opgelopen bij het volgen van Houtsmullers adviezen. Meerdere mensen lieten ons weten hun donateurschap van het KWF te hebben opgezegd.

Columnisten-oorlog

In de publiciteit heeft de affaire zeer veel aandacht gekregen en o.a. geleid tot een kleine columnisten-oorlog tussen Maarten ’t Hart en Freek de Jonge, die de kant van Houtsmuller kozen en Frits Abrahams, Ronald Plasterk en Beatrijs Ritsema die het gezonde verstand vertegenwoordigden. De Jonge wijdde drie Parool-columns (Kankerpit I, II en III) aan de uitspraak en viel Borst, Orobio de Castro en onze Vereniging aan, waarbij hij hoog opgaf van de bejegening die zijn vrouw – die bot ving bij de reguliere geneeskunde – ten deel viel in haar contacten met alternatieve genezers. Toch ontmoette hij ook ‘alternatieve charlatans’ en ‘gif-mengers’. Volgens De Jonge worden er door ons ook ‘zeer deskundige artsen’ verdacht gemaakt. Plasterk en Abrahams, beiden – zoals schrijver dezes – grote bewonderaars van De Jonge reageerden teleurgesteld op de redeloze uitvallen van de meester. Plasterk (de Volksrkant 4 juni 1999) vergeleek de onttakeling van Freek met de laatste jaren van Wim Kan, ook eens briljant en gevierd en later beklagenswaardig. Freek de Jonge is nu ‘afgeschminkt’ en blijkt opeens gewoon ook maar een mijnheer met truttige en onbenullige opinies, gebaseerd op ‘een schamele argumentatie’, aldus Plasterk. Ook Abrahams sprak zich in  NRC Handelsblad in dergelijke zin uit: ‘Er was eens een duo dat Nederland veroverde met scherp, hilarisch cabaret. De een heette Freek, de ander Bram.’ Maar dat was ‘alweer dertig jaar geleden’. Bram loopt nu met wichelroeden door zijn huis om te zien of hij zijn bed op de juiste plek heeft neergezet en gelooft in ufo’s en in vorige levens. Freek noemde hij in een recent Parool-interview een ‘verstokt rationalist’, met minder diepgang dan Bram zelf. Een verwijt dat bij Freek hard zal aankomen, volgens Abrahams, want deze omhelsde al twee decennia terug de wereld van het paranormale. Nu Freek schreef ‘persoonlijk totaal te zijn afgeknapt op de reguliere geneeskunst’ vreest Abrahams dat Freek, mocht hij binnenkort kanker krijgen, zijn toevlucht zal zoeken bij de sojaboontjes van dr. Houtsmuller. Hij zou dat toch wel jammer vinden voor het Nederlandse theater.

Houtsmuller en KWF in het defensief

In de kolommen van NRC Handelsblad ook veel correspondentie n.a.v. Borst’s stuk ‘Kwakzalver’. Ook de Rotterdamse hoofdpersoon zelf mengde zich met verwijzingen naar de medische vakliteratuur in het debat. Op de opinie-pagina’s van Het Parool en NRC Handelsblad verschenen stukken van prof. F.S.A.M. van Dam en ondergetekende. Het NTvG nam op 3 juli een ‘brief aan de redactie’ van Renckens en Van Dam op, getiteld ‘Het Koningin Wilhelmina Fonds en de Houtsmuller-therapie bij kanker’, dat tot de nodige ingezonden reacties leidde. Directeur Van de Poll van het KWF verdedigde in het NTvG de attitude van zijn Fonds, maar was daarbij niet overtuigend. Pas na veel aandringen onzerzijds staakte het KWF, eerst op 10 juli 1999, de verspreiding van het boekje Wegen en Afwegen, dat samen met de ANTTT was gemaakt. Van harte ging dat niet. Heruitgave van het boekje gaat afhangen van de beantwoording van enkele vragen van het KWF aan de ANTTT over hun visie op de pretenties van de niet-toxische tumortherapie (kan je kanker nu wel of niet genezen met een dieet?). Een merkwaardige gang van zaken, want de inhoud van het boekje verandert door een ‘KWF-politiek-correcte’ kniebuiging van de ANTTT natuurlijk niet en de toekomstige lezer, die eens een lekker Houtsmullerrecept wil bereiden, die kent de correspondentie tussen KWF en ANTTT natuurlijk niet. Enfin, het bureau Voorlichting van het KWF heeft zo zijn eigen logica, moet u maar denken.

Houtsmuller gaf op 2 juli een paginagroot interview aan het AD onder de kop: ‘Ik ben geen kwakzalver’. Hij beweert daarin o.a. op zoek te zijn naar de oorzaak van het ‘misverstand’ waardoor hij zo lang heeft gedacht tweemaal ongeneeslijke kanker te hebben gehad. De dossiers zouden echter zijn vernietigd. De fout ligt in geen geval bij hem zelf: ‘Ik weet zelf dat ik integer ben’. Hij begint zijn dag nog altijd met 23 pillen, verdedigt toch weer zijn geliefde haaienkraakbeen en geeft de chemische industrie de schuld van veel vertraging in de wetenschap. De Nieuwe Revu had een goed verhaal over de alternatieve kankertherapeuten met een schrijnend verhaal van een ‘Houtsmuller-weduwnaar’ (Van Veen) en scherpe kritiek van internist-oncoloog Richel.

Arij Vrijlandt Onderscheiding

En terwijl ook Oncologica (tijdschrift voor oncologie-verpleegkundigen) aandacht aan de zaak schonk (‘Houtsmullerdieet afgeserveerd’) en zelfs het Tijdschrift voor Diergeneeskunde erover schreef en de Belgische Orde van Geneesheren het vonnis opvroeg, zwegen Medisch Contact en KNMG in alle talen over de affaire. Tweemaal boden wij de correspondentie aan aan de redactie van MC aan, maar men was niet geïnteresseerd! Later werd één ingezonden briefje over de affaire geplaatst. De KNMG werd vorige eeuw zo ongeveer opgericht om de kwakzalverij te bestrijden, maar lijkt nu geheel vervallen tot navelstaarderij over de eigen structuur en aanverwante vraagstukken. Wel plaatste MC op 16 juli een paginagrote advertentie van VSM, dat kandidaten opriep voor de Arij Vrijlandt Onderscheiding. De prijs wordt uitgeloofd voor mensen, die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de homeopathie. Wie het begrijpt mag het zeggen.

Dit niet complete overzicht eindigt met het laatste nieuws van het juridisch front: de eiser en zijn advocaat maken plotseling weinig haast met hun hoger beroep: tot tweemaal vroegen zij uitstel aan. Per 2 sep-tember horen wij wellicht meer.