Bedrog met colloïdaal zilver

Mijn argyria werd veroorzaakt door neusdruppels die ik van een KNO-arts kreeg voorgeschreven tegen chronische verkoudheid toen ik elf jaar oud was. Zie verder mijn webpagina. Als mijn dokter in die tijd de medische literatuur gelezen had in plaats van de leugenachtige reclame van geneesmiddelfabrikanten, zou hij die neusdruppels nooit hebben voorgeschreven.

In 1995 bezocht ik een boekwinkel in Vermont en bladerde in een tijdschrift over alternatieve diergeneeskunde. Daar zag ik opeens ‘colloïdaal zilver’ (noot 2). Ik stond paf. Het was een grote vette kop boven een paginagroot artikel. Mijn hart klopte in mijn keel. Zou ik dan eindelijk eens iets lezen over mensen zoals ikzelf, over grijze mensen? Ik had er tot dan toe alleen iets over gelezen in de medische literatuur.

Tot mijn ontzetting ging het over heel wat anders, helemaal niet over slachtoffers zoals ik. Wat daar stond was dat colloïdaal zilver al duizenden jaren gebruikt was zonder enig nadelig effect op het lichaam, en dat mensen die zelfs maar een klein beetje zilver in hun lichaam hebben helemaal niet ziek kunnen worden. (noot 3) De schrijver beweerde dat colloïdaal zilver veilig genoeg is om in de ogen te doen voor conjunctivitis en in de neus bij voorhoofdsholteontsteking. Er stond ook dat het in de geneeskunde gebruikt werd tot 1938, en dat het toen te duur werd om te maken. Ze beval het middel ook aan om het drinkwater (en natuurlijk ook het water voor je huisdieren) te zuiveren. Onderaan de pagina stond een verwijzing naar een andere pagina met reclame voor het merk dat ze verkocht en ook een telefoonnummer zodat je het van haar kon kopen.

Het zilver in mijn lichaam heeft me helemaal niet geholpen. Ik dacht dat de redactie een verschrikkelijke vergissing had gemaakt. Ik schreef naar het tijdschrift. Ze wilden mijn brief niet afdrukken. Het was dus helemaal geen vergissing. Ze hadden gewoon gelogen om hun spul te verkopen.

Ik belde iemand bij de Food and Drug Administration (FDA) op die te maken had met de oplichterij met colloïdaal zilver. Zij vertelde me over de Dietary Supplement Health and Education Act (DSHEA) van 1994. Als gevolg van die wet kunnen ‘voedingssupplementen’, dus alles wat de producent zo belieft te noemen, worden verkocht zonder dat goedkeuring vooraf nodig is. De FDA kan niets doen, totdat bewezen is dat een specifiek product een patiënt schade heeft toegebracht of de dood heeft veroorzaakt. Dan kunnen ze alleen iets tegen dat product ondernemen, maar niets tegen de ingrediënten.

Plaatselijke publiciteit

Ik nam contact op met een plaatselijke journalist. Mijn verhaal werd belangrijk nieuws in het landelijke gebied waar ik woon. Ik had nog nooit aan iemand behalve hele goede vrienden verteld waarom ik grijs was. Heel veel mensen moeten het zich hebben afgevraagd. De journalisten vertelden dat colloïdaal zilver (vaak CSP genoemd, voor: colloidal silver protein) in gezondheidswinkels wordt verkocht, en dat het ook via internet te verkrijgen is. Je kunt zelfs machines kopen om het te maken. Ik begon aan mijzelf te twijfelen: was ik gewoon gek?

Ik had toevallig de bijbel van de farmacologie in huis, The Pharmacological Basis of Therapeutics van Goodman & Gilman (vijfde druk, 1975). Daar staat ondubbelzinnig dat CSP argyria veroorzaakt en onwerkzaam is tegen verkoudheid en griep. Er stond ook een opmerking bij dat het maar goed is dat CSP niet meer verkrijgbaar is.

Met een kopie van het hoofdstuk uit dit boek en een paar medische artikelen ging ik naar de winkel waar volgens de journalisten het middel verkocht werd. Ze hadden de eigenaar geïnterviewd. Ik vertelde de eigenaar dat ik verkleurd was door zilver in neusdruppels (of het colloïdaal was, weet ik niet, maar zilver in elke vorm is waardeloos en kan tot argyria leiden). Ik zei hem ook dat ik nog nooit iets van een voordeel gemerkt had van de consumptie van zilver, en daar ook nooit over gehoord had.

Ik vroeg hem hoe hij wist dat het product veilig was of ergens – wat dan ook – goed voor. Hij zei dat hij nog contact met me zou opnemen. Dat deed hij ook. Hij belde me op en zei dat hij de inlichtingen had, maar dat hij dacht dat het me niet zou interesseren. Ik verzekerde hem dat ik geïnteresseerd was. Hij was trouwens een van de weinige verkopers die ooit contact opnam. De meeste negeren mij en hopen maar dat ik wegga. Ik vermoed dat hij dat alleen maar niet deed omdat journalisten zich met de zaak bemoeiden en er veel belangstelling voor was.

Toen ik bij zijn winkel aankwam, was hij er niet. Zijn vrouw wel, maar ze leek niet al te blij. Ze pakte een bundel paperassen van een plank achter haar, en zei dat ik er alleen in mocht kijken. Ik mocht ze niet houden. Ik vroeg of ik ze naar de kopieerwinkel daarnaast mocht brengen om te kopiëren. Ze aarzelde. Ze voelde zich helemaal niet op haar gemak, hoewel ik probeerde ontzettend aardig en beleefd te zijn. Met duidelijke tegenzin vond ze uiteindelijk goed dat ik een kopie maakte.

Oplichterij

Het bleek een goudmijn te zijn. Het meeste reclamemateriaal noemt geen data of jaartallen, maar die stonden hier wel bij. De schrijvers van de ‘artikelen’ van deze ‘onderzoekers’ waren van heel lang geleden. Het waren de lieden die door alle verkopers werden geciteerd.

Ik ging naar de dichtstbijzijnde medische bibliotheek, zocht de artikelen op en zocht ook naar zoveel mogelijk informatie. Het bleek dat de ‘onderzoeker’ die het meest genoemd werd ene dokter Henry Crookes was. Hij was een van de eerste die CSP maakte. Hij schreef artikelen in 1914, en werd in de Journal of the American Medical Association (JAMA) in 1919 al buitengewoon negatief besproken als verkoper van potentieel dodelijke medicijnen waarover uitzinnige claims werden gemaakt. (Zie het vertaalde rapport, rechtsboven.)

Dan was er Jim Powell. Hij was helemaal geen wetenschappelijk onderzoeker, maar een schrijver. Hij schreef voor het inmiddels ter ziele gegane tijdschrift Science Digest in 1978 een artikel over zilver in de geneeskunde. De titel was ‘Our Mightiest Germ Fighter’, precies wat alle verkopers tegenwoordig zeggen. Powell schreef: ‘En nu is het zilver dat volslagen nieuwe toepassingen vindt als wondermiddel in de moderne geneeskunde. … Misschien wordt het spoedig erkend als onze machtigste bestrijder van ziektekiemen.’ Het artikel noemt colloïdaal zilver niet. Het beschrijft het middel zilversulfadiazine, dat een geregistreerd middel is dat op ernstige brandwonden wordt aangebracht.

Het kostte me meer moeite om er achter te komen wie dokter Robert Becker is. Hij was toen al gepensioneerd. Hij heeft twee boeken geschreven getiteld The Body Electric en Cross Currents. Zowel Becker zelf als die boeken worden vaak aangehaald als bewijs voor de werkzaamheid en veiligheid van zilver. Dokter Becker was ontzet. Hij wist wat er gaande was, en hij had geprobeerd verkopers duidelijk te maken dat hij niet denkt dat mensen zilver moeten innemen, en dat zij zijn naam niet moeten gebruiken om het tegendeel te suggereren. Hij stuurde mij een bericht dat ik ook op mijn website heb gezet.

Het allerergste vind ik de citaten uit een boek van Robert Hartman, Colloid Chemistry (1939). Het laatste hoofdstuk is gewijd aan colloïden in de geneeskunde. Naar het schijnt was Hartman een bonafide scheikundige die een goed boek schreef, behalve het laatste hoofdstuk. De informatie over colloïden in de geneeskunde komt allemaal van het lab van bovengenoemde kwakzalver Henry Crookes. Hartman had kennelijk de informatie nooit door praktiserende artsen laten controleren.

Verkopers van colloïdaal zilver citeren pagina 536 van dit boek, waar staat dat colloïdaal zilver veilig genoeg is om in de ogen te worden gebruikt. Op dezelfde pagina staat: ‘Intramusculaire injecties van colloïdaal lood zijn waardevol om bepaalde vormen van kankergroei te remmen.’ Dit is gevaarlijke en totale onzin, en iedereen die pagina 536 bekeken heeft, moet dat ook hebben zien staan, en die zou toch ernstige twijfels moeten hebben over de waarde van het advies over colloïdaal zilver pal daarboven.

Ik vraag me af, na alles wat ik gelezen en gehoord heb, hoe lang de oplichterij met colloïdaal zilver door zal gaan. En ik vraag me hoeveel mensen er schade door zullen oplopen en in stilte zullen lijden.

Noten

1. De auteur heeft in 1998 haar huid laten afschaven, waardoor ze nu iets minder donkergrijs is. Een oudere foto is hier te zien.

2. Men spreekt van colloïden wanneer het om een soort
oplossing gaat, maar met deeltjes die veel groter zijn dan moleculen,
tot ongeveer de golflengte van rood licht. De afzonderlijke deeltjes
zijn te klein om met een gewone microscoop te zien, maar in oplossing
verstrooien ze wel bijvoorbeeld het licht; melk is een colloïdale
oplossing. Zie verder Wikipedia .

3. Rosemary Jacobs kreeg borstkanker in 1984.

Toelichting en aanvullingen

Dit artikel is een geredigeerde vertaling van ‘The colloidal silver fraud’, in Wallace Sampson & Lewis Vaugh (eds.) Science meets alternative medicine: What the evidence says about unconventional treatments. Prometheus Books, Amherst NY, 2000. (p. 181-184).

Het geval van RJ staat beschreven in het New England Journal of Medicine, May 20, 1999, Vol. 340:20, p. 1554, Argyria, B.A. Bouts. Zie ook een artikel op WebMD hierover.

Rosemary Jacobs heeft de VtdK toestemming gegeven om deze vertaling te publiceren, en wijst nog op de volgende websites:

Voorlichting ‘Colloidal Silver Products’ door het National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM)

Een weergave van de Amerikaanse regelgeving over colloïdaal zilver op RJ’s website

Een artikel van RJ, waarin ze ook uitvoerig bespreekt wat de literatuur over argyria zegt. De referenties staan in een aparte referentielijst.

Op Pubmed geeft het trefwoord argyria honderden hits.

Een waarschuwing van de FDA tegen colloïdaal zilver voor dieren

Een Amerikaanse advocaat die zaken van argyria-slachtoffers behandelt

Voorlichtingsmateriaal van het Nieuw-Zeelandse Dermatologische Genootschap

Rosemary Jacobs wijst erop dat het niet alleen colloïdaal zilver is dat ongewenste effecten heeft. In vroeger tijden werd de helft van de argyriagevallen veroorzaakt door zilvernitraat, en in feite kan zilver in elke vorm argyria veroorzaken; het is niet onaannemelijk dat metallisch zilver eerst in een of ander zilverzout wordt omgezet voor het kan worden opgenomen door het lichaam (waarna het aan proteïne gebonden wordt). Wat als ‘colloïdaal zilver’ wordt verkocht is dat vaak niet, en de apparaten om het thuis te maken met elektriciteit produceren vaak oplossingen van zilverzouten. Degenen die deze producten aanbevelen weten meestal niets van scheikunde.

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.