Bittere supplementenpil: selenium slikken hoeft niet

Wanneer er veel selenium wordt bijgeslikt in de vorm van supplementen dan kan dat zelfs schadelijk zijn en bijvoorbeeld de ontwikkeling van diabetes type 2 in de hand werken, schrijft de Britse voedingshoogleraar Margaret Rayman van de University of Surrey begin maart in een artikel in het medische topblad The Lancet. Haar harde conclusie is een bittere pil voor supplementengelovigen als Gert Schuitemaker, een fervent aanhanger van orthomoleculaire geneeskunst.

Selenium is nodig voor een aantal lichaamsprocessen, het is een essentiële stof die het lichaam echter niet zelf kan aanmaken. Het mineraal moet binnenkomen via voedsel. Selenium zit in de grond en in het grondwater, het komt daarom voor in vlees en granen als maïs en tarwe, in voldoende hoeveelheid. Je moet het bont maken om er onvoldoende van binnen te krijgen, stelt de Britse voedingsonderzoekster, op basis van uitgebreid literatuuronderzoek. In de VS krijgen mensen naar schatting dagelijks 134 microgram selenium binnen, deels via brood. In Nederland, schat het Voedingscentrum, krijgen mensen via eten en drinken gemiddeld 50 microgram binnen. De aanbevolen hoeveelheid ligt in de buurt van 50 tot 60 microgram per dag. Het Voedingscentrum hanteert 50 tot 150 microgram per dag als aanbevolen hoeveelheid.

In de VS is er dan ook in principe geen enkel probleem wat inname betreft. In Europa is dit niet veel anders, aldus Rayman. Het bijslikken van selenium is de afgelopen jaren enorm toegenomen, zeker in de VS. Dat hoeft dus niet. In Nederland zijn er vermoedelijk niet veel seleniumslikkers. Een aantal is niet bekend. Er wordt op websites wel veel reclame voor gemaakt.

Mensen moeten niet meer selenium binnenkrijgen dan dagelijks 400 microgram, is de aanbeveling van het Amerikaanse Institute of Medicine (IoM), de waakhond die in de VS richtlijnen formuleert over gezonde voeding. Het Voedingscentrum noemt maximaal 300 microgram per dag. Teveel selenium kan gezondheidsproblemen veroorzaken zoals maagirritatie, haarverlies, vermoeidheid en zenuwpijnen. Er zijn gelovigen die stellen dat het slikken van voedingssupplementen met selenium het risico op kanker en op hart- en vaatziekte zou reduceren. Hier is echter geen enkel wetenschappelijk bewijs voor, stelt Rayman.

Het risico op de ontwikkeling van diabetes type 2 neemt wel toe als er veel selenium wordt geslikt bijvoorbeeld in de vorm van supplementen dagelijks en jaren achtereen, blijkt uit een grote studie waarbij meer dan 1200 Amerikanen waren betrokken.