Blinken goud en zilver altijd?

Colloïdaal goud en colloïdaal zilver worden op de kwakzalversmarkt aangeprezen als geneesmiddelen tegen allerlei ziekten. De berichten over recente, nieuwe therapeutische toepassingen maakten ons achterdochtig en naar aanleiding van vragen van een lid van onze vereniging zijn we nagegaan wat er aan de hand is. Gelukkig viel het mee. We rapporteren in dit bericht over onze bevindingen.

Goud
Goud is een edel metaal en alleen al daarom moet het uitgesloten worden geacht dat metallisch goud zelf een biologisch, therapeutisch effect kan induceren. Wat is er dan wel aan de hand?

Onderzoekers van de universiteit Twente, het centrum van het nano-onderzoek in ons land werken samen met collega’s van onder meer de Rotterdamse Erasmus Universiteit aan een nieuwe methode om tumorcellen selectief te doden. Zij maken daarbij gebruik van juist het “edele” karakter van goud; het wordt ook in ons lichaam niet “aangetast”, reageert nergens mee.

Waarop berust die nieuwe aanpak dan op? Goud in de vorm van nanodeeltjes wordt eerst gekoppeld aan een antistof die zich kan binden aan de betreffende tumorcellen Na injectie van de antistof worden de dan met goud beladen tumorcellen met infrarood licht bestraald. De bestraling verhit het goud en de tumorcellen worden daardoor gedood. Andere, in de buurt liggende, gezonde cellen zijn niet beladen met goud en blijven dus onaangetast. Zo wordt een selectieve, thermische, kankerdodende activiteit bereikt.

Of het wat wordt? In dierproeven lijkt het te werken, maar voordat een klinische toepassing mogelijk wordt, zal nog veel onderzoek nodig zijn. Maar van enige vorm van een bedenkelijke aanpak is hier in het geheel geen sprake!

Zilver
In tegenstelling tot goud is zilver geen edel metaal; en dat is nu juist van belang voor de onderzochte toepassing van nanozilverdeeltjes als bacterie-of virusdodend middel. In de berichten in de kranten over nanozilver wordt de Belgische onderzoeker Willy Verstraete genoemd. Verstraete werkt met nanozilver bij de zuivering van rioolwater. Hij publiceert hierover in goede wetenschappelijke tijdschriften. En wat belangrijk is, de aanpak lijkt te werken.

Hoe zit dat? In het slib wordt het zilver omgezet in zilversulfide (zie het Chemisch 2 Weekblad, 23 oktober 2010, p. 8) en dit sulfide werkt bacteriedodend. In krantenartikelen wordt ook gesproken over een mogelijke medische toepassing: antibacterieel, antiviraal. Verstraete zegt dat hieraan wel gedacht kan worden,- de farmaceutische industrie is ook wel geïnteresseerd-, maar dan alleen voor uitwendige toepassing. Die laatste beperking is nodig, want bij toediening in tabletvorm of als injectie zouden ook de lichaamseigen cellen aangepakt worden en zou er in het geheel geen selectieve werking optreden: de toxiciteit zou zeer hoog zijn. Bovendien moet het nog maar aangetoond worden of bij toepassing op de huid het zilver wel, zoals in het slib, in een actieve vorm zal worden omgezet. En als het dan zou werken, waarom dan niet meteen zilversulfide of een ander zilverzout gebruiken? Zilverdiazine bijvoorbeeld, dat al geregistreerd is als bactericide verbinding voor toepassing bij brandwonden. Ook hier is er sprake van een interessante ontwikkeling. Het verschil met de ontwikkeling bij de gouddeeltjes is dat zilver zelf direct de biologische activiteit bewerkstelligt.

Goud en zilver, twee blinkende metalen, beide met een onverwachte toepassing.

Helaas blijkt dat er in de kranten wordt doorgedraafd, met name bij het nanozilver. En daar ligt de kwakzalverij wel degelijk op de loer. Het misbruik van het eveneens toxische, colloïdale goud en zilver in kwakzalversmiddelen tegen allerlei ziekten heeft al een lange voorgeschiedenis, zoals u op onze site kunt lezen.