Echinacea: geen effect bij verkoudheid

De Great Plains Indianen gebruikten een papje van de bladeren van Echinacea angustofolia DC. als een antisepticum bij moeilijk te genezen wonden. Toen Amerikaanse artsen rond 1870 Echinacea gingen gebruiken was dat als een middel tegen infecties. Men ging later over tot het gebruik van Echinacea purpurea (L.) Moench, omdat dit een gecultiveerde soort is die u bij de bloemenwinkel als Purperen Rudbeckia koopt. De laatste tijd worden in Nederland Echinacea-middelen hoofdzakelijk verkocht als middel tegen verkoudheid. Hoewel die verkoop reeds enkele tientallen jaren plaatsvindt, kwam er maar steeds geen deugdelijk bewijs voor de werkzaamheid. Proeven waren er wel, maar die hadden allemaal hun tekorten en de verschillen tussen placebo en Echinacea waren steeds gering. Een probleem was er met name bij de blindering. Echinacea heeft een scherpe ‘medicijnachtige’ smaak (snode tongen beweren dat dit het effectieve bestanddeel van de plant is; iets dat zo erg als ‘medicijn’ smaakt moet wel werken) en een placebo die net zo smaakt is niet gemakkelijk te fabriceren.

Maar een recente proef aan de University of Wisconsin in de USA voldeed aan alle regelen der kunst. Echinacea zowel als de placebo, alfalfa (bij sommigen van u wellicht beter bekend onder de correcte Nederlandse naam luzerne klaver, een veel gebruikt veevoeder) werden in capsules toegediend, zodat de smaak niet te herkennen was. De proef was dubbelblind. De deelnemers moesten de capsules innemen zodra ze symptomen van verkoudheid vertoonden en totdat die over waren, maar niet langer dan 10 dagen.

Het resultaat was als volgt. Met Echinacea duurde verkoudheid gemiddeld 6,27 dagen; met alfalfa duurde de verkoudheid 5,75 dagen. Het verschil was statistisch niet significant. Ook was er geen verschil in de ernst van de symptomen.

De onderzoekers probeerden in hun artikel in de Annals of Internal Medicine van 17 december 2002 het verschil met eerdere (heel erg bescheiden) positieve resultaten nog toe te schrijven aan het feit dat de andere geteste preparaten een wat verschillende samenstelling hadden. Maar Journal Watch, het nieuwsblad dat wordt uitgegeven door de redactie van The New England Journal of Medicine, besloot een bespreking van deze proef als volgt:

“Het is altijd moeilijk om de afwezigheid van een effect overtuigend aan te tonen, maar dichter in de buurt dan met deze degelijk ontworpen en goed uitgevoerde studie kunnen we nauwelijks komen. Het lijkt dan ook uiterst onwaarschijnlijk dat Echinacea een effectief middel is tegen verkoudheid.” (Journal Watch 11 februari 2003).

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.