Kruidenmiddelen een bedreiging van plantensoorten

De liefhebbers van de Amerikaanse ginseng (Panax quinquefolius) hebben zodanig huisgehouden, dat ook deze plant ondertussen tot de bedreigde soorten hoort. Van beide planten gebruikt men de wortel, dus er is geen sprake van plukken en weer aan laten groeien.

Maar dit gevaar geldt niet alleen voor deze twee planten. In de elektronische editie van New Scientist van 8 januari 2004 wordt bericht dat eenvijfde deel van de plantensoorten waarvan de fabrikanten van kruidenmiddelen afhankelijk zijn, met uitsterven bedreigd wordt. Ongeveer tweederde van de planten die voor kruidenmiddelen worden gebruikt wordt nog steeds in het wild geoogst, dus niet geteeld, meestal door arme gemeenschappen in India, China en Afrika. Deze mensen verliezen hun levensonderhoud als deze planten uitsterven. Plantlife International beschuldigt de kruidenindustrie ervan dat ze geen maatregelen nemen om het aanbod van hun grondstoffen in stand te houden. In Groot-Brittannië oogsten 11 van de 16 firma’s alle planten die zij verkopen in het wild en de andere vijf telen slechts een klein deel daarvan.

Een probleem is dat de vraag naar deze middelen sterk aan mode onderhevig is. Wat vandaag over de toonbank vliegt wordt morgen misschien niet meer gevraagd. Dat moedigt niet aan om voldoende planten in leven te houden voor de volgende oogst. Als voorbeeld wordt in het blad Journal of Ethnopharmacology (2003 vol. 89, blz. 3) genoemd wat er gebeurd is met de Afrikaanse prunus (Pygeum africanum of Prunus africana). De bast van deze boom is in Europa, en zeker in Nederland, populair als een middel bij prostaatproblemen. In de Nieuwsbrief Gezond van de Consumentenbond van augustus 2003 werden maar liefst 16 merken bekeken. Het werkzame deel is de bast van de boom. Traditioneel oogstte men minder dan de helft van de bast van een boom zodat die weer kon herstellen. Op deze manier was een stabiele toevoer verzekerd. Maar door de grote vraag werden te veel bomen van al hun bast ontdaan of zelfs omgezaagd. Grootscheeps omzagen verwoest meteen het milieu waarin de boom op den duur zou kunnen terugkomen via nog in de grond zittende zaden. De markt stortte in en de voornaamste exporteur, Plantecam, moest zijn fabriek in Kameroen sluiten wegens te weinig aanvoer.

Gebruikers van kruidenmiddelen zijn ook intensieve gebruikers van de woorden “natuur” en “natuurlijk”. Maar wat hun gebruik van deze middelen diezelfde natuur aandoet, daarover zijn ze of onwetend of het laat hen onverschillig.

Bronnen:
www.NewScientist.com
Nieuwsbrief Gezond, Consumentenbond, augustus 2003
S. Foster, V.E. Tyler, Tyler’s Honest Herbal, 4^e druk, 2000,The Haworth Herbal Press, BinghamptonNY

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.