Opvliegingen

In het gerenommeerde medisch tijdschrift the Lancet van 7 december 2002 staat een fraai overzichtsartikel over het ontstaan en de behandeling van de opvliegingen (hot flushes) die vooral voorkomen bij vrouwen in de overgang.

email E-mail

Hormonale behandeling, vooral met oestrogenen, is het meest effectief. In grote, goed gecontroleerde studies blijkt hun effect 2-5 maal beter dan dat van een placebo (fopmiddel). Daarnaast verminderen oestrogenen de botontkalking en verbeteren ze de cholesterolwaarden. Jammer genoeg zijn er ook ongunstige bijwerkingen, zoals een licht verhoogde kans op het ontstaan van trombose en borstkanker. Het is dus van belang om bij de behandeling voor-en nadelen goed tegen elkaar af te wegen.

Het is niet verwonderlijk dat uit de alternatieve hoek ‘natuurlijke’ behandelingen voor deze klacht worden aangeboden. Voor vrouwen die helemaal geen geneesmiddelen willen gebruiken zijn er methoden als dieet, acupunctuur, meditatie, biofeedback en nog vele andere. Er zijn weinig goed gecontroleerde studies gedaan, maar voorzover aanwezig is de uitkomst steeds dat hun effect niet verschilt van placebo.

Onder de alternatieve geneesmiddelen zijn vooral vitamine E en sojaproducten populair. Beide middelen werken niet beter dan een placebo. Sojaproducten kunnen onder andere maagdarmbezwaren geven en over de mogelijk schadelijke bijwerkingen van vit E is te weinig bekend. Er is dus weinig reden om deze onwerkzame middelen voor te schrijven.
Dan volgt er nog een rijtje ‘geneeskrachtige’ planten en kruiden: zilverkaars (black cohosh), rode klaver, ginseng, zoethout, salie, sarsaparilla en mengsels van Chinese kruiden. Ook hier geldt weer dat geen enkele van de spaarzame, gecontroleerde studies enig effect heeft aangetoond.

Conclusie
Voorlopig blijft de hormonale therapie de beste keuze. Alternatieve middelen werken niet beter dan een placebo en het is dus zonde om er geld aan uit te geven. Bovendien zijn van een aantal van deze onwerkzame middelen ongewenste bijwerkingen beschreven.

Mogelijk uitzicht op verbetering komt uit een onverwachte hoek. In de laatste 10 jaar zijn er nieuwe, effectieve middelen voor de behandeling van depressie ontwikkeld, de zogenaamde serotonine heropnameremmers (selective serotonin re-uptake inhibitors, SSRI’s). Deze groep van geneesmiddelen bleek min of meer bij verrassing een daling in de frequentie van opvliegingen met 60% te geven, terwijl placebo slechts een verbetering van 20% gaf. De bijwerkingen lijken minder dan bij de hormonale therapie. Er zijn nog wel goed gecontroleerde studies nodig om vast te stellen of de SSRI’s een vaste plaats verdienen bij de behandeling van opvliegingen.

Literatuur
Stearns V, Ullmer L, Lopez JF, Smith Y, Isaacs C, Hayes DF. Hot flushes. Lancet 2002;360:1851-1861

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.

local_offer kruiden

local_offer menopause

local_offer opvliegingen

Rob Koene

Prof.dr. R.A.P. Koene (1938) studeerde geneeskunde aan de KU te Nijmegen. Van 1965 tot 1969 volgde hij de opleiding tot internist in het Sint-Radboudziekenhuis te Nijmegen. In 1969 en 1970 werkte hij in het Massachusetts General Hospital te Boston, alwaar hij zich verder bekwaamde in de klinische Nierziekten en laboratoriumonderzoek deed op het gebied van de transplantatie. In 1980 werd hij benoemd tot hoogleraar in de Nefrologie aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Van 1982 tot 2001 was hij hoofd van de afdeling Nierziekten van het Universitair Medisch Centrum St. Radboud te Nijmegen en van 1992 tot 1999 tevens voorzitter van de Cluster Inwendige Specialismen. Van 1974 tot 1987 was hij voorzitter van de Transplantatie Werkgroep Nederland en van 1984 tot 1988 voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Nefrologie. Hij heeft wetenschappelijk onderzoek verricht op de volgende terreinen: transplantatie-immunologie, klinische transplantatie, experimentele glomerulonefritis, erytropo√´tine en hypertensie.