Zaagpalm bij prostaatklachten: niet beter dan een neppil

De Consumentenbond keek daar enkele jaren geleden naar en vond dat er geen enkel bewijs was voor die bewering en dat is er nu nog steeds niet. Nu is dat niet zo erg, want men koopt deze middelen nauwelijks voor dat doel. Ze worden gekocht om plasproblemen bij een vergrote prostaat te verminderen. Overigens zijn plasproblemen bij oudere mannen lang niet altijd het gevolg van een vergrote prostaat. “Hulp bij plasproblemen” mag niet op de verpakking staan, want dan wordt het een geneesmiddel en moet de werking èn de veiligheid van het middel bewezen worden. En dat wordt met de dag moeilijker.

In al deze middelen, hoe verschillend de samenstelling verder ook is, komt zaagpalm (Saw palmetto, Serenoa repens, Serenoa serrulata, Sabal serrulata, allemaal benamingen voor dezelfde boom) voor. De indruk dat de vrucht van deze boom werkzaam was werd versterkt door de werkzaamheid van het zogenaamde kruidenmiddel PC-SPES. Maar die werkzaamheid berustte op de toevoeging van reguliere geneesmiddelen, zonder dat dit op de verpakking vermeld werd. Maar de goede reputatie van de zaagpalm werd er door versterkt en die reputatie is toch blijven hangen.

Maar dat is ten onrechte. In het tijdschrift BJU International¹ werd een verslag gepubliceerd van een Australisch onderzoek over het gebruik van zaagpalm bij prostaatvergroting. Het was dubbel geblindeerd, placebogecontroleerd en gerandomiseerd. Er namen 100 mannen aan deel en de proef duurde 12 weken. Bij alle deelnemers werd een verbetering geconstateerd, maar er was geen verschil in uitkomst tussen de gebruikers van de neppil en de echte zaagpalmpil.

Maar een aantal onderzoekers vond die 12 weken toch wel wat kort. In het New England Journal of Medicine² staat een verslag van een nieuw onderzoek, dit keer met 225 deelnemers en de proef duurde een heel jaar. Ook dit keer was het onderzoek dubbel geblindeerd, placebo gecontroleerd en gerandomiseerd. En dat werd uiterst degelijk gedaan. Na afloop van het onderzoek werd aan de deelnemers gevraagd of ze dachten dat ze echte medicijnen gekregen hadden. Het bleek dat 40% van de verum gebruikers en 46% van de placebo groep dachten dat dit bij hen het geval was. Daardoor kan men er zeker van zijn dat de blindering goed gewerkt heeft. Maar het resultaat was hetzelfde als het voornoemde onderzoek: geen verschil in uitkomst tussen de placebogroep en de zaagpalm gebruikers.

Voldoende bewijs, ondertussen. Dat had u gedroomd; dan kent u het kruidenvolk niet. Het commentaar³ in hetzelfde nummer luidde: ‘dit geldt alleen voor dit specifieke preparaat’. Terwijl juist dit middel door een commissie van het Amerikaanse National Center voor Complementary and Alternative Medicine was aanbevolen. Die organisatie is sterk pro-alternatief. En misschien was een andere dosering gewenst, enfin u kent het liedje. Toch kwamen ook deze commentatoren tot de conclusie dat aan plantenmiddelen dezelfde eisen horen te worden gesteld als aan de reguliere medicijnen. Maar ze pleitten wel voor meer onderzoek! Ze vermeldden er niet bij wie dat zou moeten betalen en voor hoe lang. Overigens werden beide onderzoeken betaald door de belastingbetaler.

Al met al is het duidelijk dat de uitkomst van wetenschappelijk onderzoek naar de werkzaamheid van zaagpalm op prostaatklachten negatief uitpakt.

Literatuur

1. Willets KE et al.: Serenoa repens extract for benign prostate hyperplasia: a randomized controlled trial. BJU International, 2003; 92: 267-270.

2. Bent S et al.: Saw Pametto for Benign Prostatic Hyperplasia. N Eng J Med. 2006; 354;557-566

3. DiPaola RS. Proven and Unproven Therapy for Benign Prostatic Hyperplasia. N Engl J Med. 2006; 356; 632-634.

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.