Het licht zien met je oren

Tegen de brede toepassing ervan bij onduidelijker soorten van psychisch onbehagen hebben wij ons al kritisch opgesteld in het artikel Lichttherapie. Maar nu is volgens de distributeur in Nederland, Martin Kip van de “Bright Light Head Set”, het uren lang zitten voor zo’n therapielamp overbodig geworden.

Mooi op tijd, nu de dagen weer wat korter worden, berichtten De Volkskrant en Spits (en misschien nog wel meer kranten) onlangs trouwhartig over deze nieuwe vinding van het Finse bedrijf Valkee. De headset zou helpen tegen winterdepressies, jetlags, klachten bij ploegendienst en dergelijke. Het ding ziet eruit als een MP3-speler en wordt in ons land uitgevent voor een bedrag van rond de €200,-. Het bijzondere is dat het licht inbrengt in de oren, want aan de oortjes van het apparaat zitten geen luidsprekertjes maar LED lampjes, die hun licht laten schijnen in de gehoorgang. En dat zou, volgens genoemde Kip, een gunstig effect hebben omdat “Onderzoek in Finland uitgewezen heeft dat vele delen van de hersenen buiten het visuele systeem (dat met onze ogen verbonden is) gevoelig zijn voor licht. Met het door de Finnen ontwikkelde apparaat kunnen die delen via je gehoorgang, “daar waar de schedel het dunst is”, worden bereikt.

Dat is volstrekte kletspraat, de uitwendige gehoorgang gaat niet door de dunste plek van de schedel, want die ligt daarboven. De gehoorgang loopt juist door het ter plaatse dikke slaapbeen. En zichtbaar, helder licht is soms te gebruiken bij kindertjes, dan kan men een vochtophoping onder het schedeldak zien (diafanie). Bij volwassenen lukt dat niet, het bot is te dik en alleen doorgankelijk voor röntgenstralen.

Heel vertrouwenwekkend is natuurlijk wel de verkooptruc dat het apparaatje zichzelf na twaalf minuten uitschakelt “zodat je niet teveel krijgt”, alsof je langs deze weg überhaupt licht binnen krijgt!

Op brallerige wijze wordt op de site van Valkee geconcludeerd:

• dat de hersenen lichtgevoelig zijn (dat wisten we al, zij zijn althans via de ogen door licht beïnvloedbaar)
• dat de Valkee Bright Light Headset via de gehoorgang “activiteiten in de hersenen” veroorzaakt (dat ligt ook al voor de hand, peuteren in je oor heeft dat effect óók)
• dat de BLH op effectieve wijze “energie geeft en verbetering van cognitieve prestaties, vermindering van angstige bezorgdheden en stemmingswisselingen en met name verbetering van seizoensgebonden depressies zoals winterdepressies en winterblues” (en deze beweringen geloven we helemaal niet).

Een flinterdunne voordracht op een ISMRM-conferentie door 10 medewerkers van de universiteit van Oulu (Finland) moet namelijk dienen als bewijs dat licht in je oren helpt tegen depressies. ISMRM staat voor International Society for Magnetic Resonance in Medicine (slogan: “Above all we are a community”). Het is merkwaardig dat ISMRM hier licht, (elektromagnetische golven dus) rekent tot het werkveld van de magnetische resonantie. Zouden ze bij die society het verschil niet weten?

Het gaat hier om “gebakken licht” (citaat van Toine Schoutens van SOLG, Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid, te Eindhoven). De headset is een duur kwakapparaat, dat ongetwijfeld effect zal hebben op suggestibele types die geen echte seizoensdepressie hebben, maar die wel veel geld hebben betaald, dus dan moet het wel helpen.