Spanningshoofdpijn of ‘onzuiver bloed’?

Mensen die zich ziek voelen als gevolg van psychosociale problematiek moeten buiten het medisch circuit verder geholpen worden. Anders dreigt het gevaar dat de werkelijke oorzaak van de klachten buiten het zicht raakt en er wat men noemt ‘somatische fixatie’ ontstaat. De ‘patiënt’ vervalt tot chronisch klaaggedrag en wordt tot in het oneindige van de ene naar de andere medische hulpverlener verwezen.

Ter illustratie de volgende casus:

Een heer van middelbare leeftijd bezoekt het spreekuur van de huisarts met al langer bestaande hoofdpijn. Hij is bang een hersentumor te hebben. De huisarts onderzoekt de man uitgebreid en vindt niets dat aan een hersentumor doet denken. Het lukt hem echter niet de man gerust te stellen. Ook na uitgebreid bloedonderzoek, waarbij geen afwijking wordt gevonden, blijft de patiënt ongerust. Hij wil verwezen worden. Hij wordt inderdaad naar een neuroloog verwezen die bij algemeen neurologisch en beeldvormend onderzoek geen lichamelijke afwijking vindt en de diagnose ‘spanningshoofdpijn’ stelt.

Bij het gesprek over de uitslag van het neurologisch onderzoek krijgt de huisarts de indruk dat er serieuze relatieproblemen bestaan en hij stelt de patiënt voor om eens samen met zijn vrouw te komen praten. Tijdens dit gesprek komt de huisarts steeds meer tot de overtuiging dat de hoofdpijn samenhangt met vrij ernstige huwelijksproblemen en hij legt dit het echtpaar voor. De vrouw begrijpt het onmiddellijk, maar de man stribbelt tegen: ‘Van psychische spanning krijg je toch geen hoofdpijn.’ Toch laat hij zich tijdens het gesprek schoorvoetend overtuigen en er wordt besloten dat de huisarts een afspraak zal maken bij een relatietherapeut.

Een paar dagen later wordt hij echter opgebeld door de patiënt, die woedend meedeelt dat hij bij een iriscopist is geweest. De hoofdpijn is het gevolg van een virus in de lever en ‘onzuiver bloed’. Niks geen psychische spanningen. De man moet homeopathische middelen gaan gebruiken. Hij heeft meteen een andere huisarts genomen en het is aan zijn vrouw te danken dat hij geen klacht wegens grove onkunde tegen de dokter heeft ingediend.

Het verloop laat zich voorspellen. Aanvankelijk zal de man zich een poos beter voelen. Daarna zullen de klachten in dezelfde of een andere gedaante terug komen. Dan komt hij terecht bij een acupuncturist of een orthomoleculair geneeskundige en de geschiedenis herhaalt zich. Of het echtpaar er ooit nog toe zal komen iets aan de relatie te doen, is onzeker.

Dit is de tweede aflevering in een serie casussen op de site van Geneeskundestudent. Voor de eerste aflevering zie: Dokters die de weg kwijt zijn: “O nee dokter, alsjeblieft geen ziekenhuis”