Encyclopedie: Breuer, Josef (1842-1925)
Oostenrijks arts. Breuer maakte naam als neuroanatoom (met name vanwege zijn onderzoek naar de regulering van de ademhaling) maar hij geniet toch vooral bekendheid als de man die samen met Sigmund *Freud de grondslagen legde van de *psychoanalyse.
Volgens Breuer kon *hysterie genezen worden door middel van de ‘cathartische methode’. Hysterie was het gevolg van verdrongen, traumatische herinneringen, meestal van seksuele aard. Als de hysterica (meestal inderdaad een vrouw) die ervaringen opnieuw onder ogen zou zien, zou ze van haar symptomen worden verlost. Om die herinneringen boven tafel te krijgen moest de therapeut gebruikmaken van *hypnose.
Ter ondersteuning van zijn hypothese verwees Breuer naar de zogenaamd succesvolle behandeling van Anna O. (een pseudoniem van Bertha *Pappenheim). Naar eigen zeggen had hij haar op deze manier bevrijd van haar tics en verlammingsverschijnselen. In feite is er nooit sprake geweest van genezing, en de bewaard gebleven aantekeningen bewijzen dat hij haar ook helemaal niet volgens die methode heeft behandeld. De genezing en de methode vormen een achteraf gecreëerde mythe, en ook haar klachten lijken voornamelijk tijdens de behandeling opgewekt te zijn.
Maar Breuer wist zijn vriend Sigmund Freud te overtuigen van de effectiviteit van deze methode, en samen schreven ze de Studien über Hysterie (1895). Tegen de tijd dat dit werk verscheen, had Freud echter de cathartische methode alweer achter zich gelaten, vooral omdat hij ontevreden was over zijn prestaties op het gebied van hypnose. De invloed van Breuers ideeën is echter in zijn latere werk onmiskenbaar aanwezig gebleven.
Literatuur
Macmillan, M., Freud evaluated; the completed arc. Amsterdam, 1991.
Uit: Tussen Waarheid en Waanzin: een encyclopedie der pseudo-wetenschappen, door Marcel Hulspas en Jan Willem Nienhuys (vierde herziene druk, De Geus, 2002).
Gerelateerde artikelen
IGJ: Stop Mariska Bruinenberg van Trauma de Baas
artikelen - 25 maart 2024EMDR- en hypnose-therapeute Mariska Bruinenberg heeft geen psycho-diploma, maar behandelt wel complexe aandoeningen als PTSS, relatieproblemen, seksueel misbruik en tinnitus. Ook bij kinderen.
Lees meerHypno-ondernemer Michel Lejeune: handelsreiziger in gebakken lucht
artikelen - 15 augustus 2022Onder het pseudoniem Michel Lejeune behandelt Maurice Wasbauer uiteenlopende kwalen met online hypnose-sessies. Ondanks kritiek op zijn ongefundeerde claims, gaat hij door met zijn omstreden handel.
Lees meerBewustzijnsmethode Touch of Matrix is wonderlijke kletspraat
artikelen - 05 februari 2020Uitvinder Günther de Jong heeft zijn bewustzijnsmethode Touch of Matrix ‘gepatenteerd’, maar accepteert geen verantwoordelijkheid.
Lees meer