Encyclopedie: Klinische ecologie

Typische diagnoses zijn: hersenallergie, totaal-allergiesyndroom, meervoudige chemische gevoeligheid of 20ste-eeuwse ziekte. Om het simpel te houden voor de patiënten wordt wel gesproken van aidsachtige ziekten.

Hoe kan men zien of deze ziekte zich voordoet? Heel eenvoudig, bijna iedereen heeft het, want wie wel eens gedeprimeerd, moe, prikkelbaar, slaperig of vergeetachtig is, sterk wisselende stemmingen heeft of niet meer zo helder kan denken (vooral dat laatste natuurlijk), wie last heeft van anorexia, diarree, duizelingen, hartkloppingen, hoofdpijn, jeuk, loopneus, spierpijn, scheelzien, schizofrenie, spier- en gewrichtspijn, vaak willen plassen, verstopping of verstopte neus – die moet zich onverwijld bij de klinisch ecoloog melden.

De klinisch ecoloog meent dat het gaat om de combinatie van een heleboel dingen, in het bijzonder alles wat ook maar enigszins een luchtje heeft en/of symbolisch is voor de moderne samenleving, zoals versgedrukte kranten, cederhout, stadslucht, (gechloreerd) kraanwater, elektromagnetische velden (*elektrostress), synthetische weefsels en medicijnen.

De behandeling begint met diverse tests om na te gaan waar de klant gevoelig voor is. Wie verneemt van personen die na ‘medisch onderzoek’ uitsluitend nog maar tijgervlees kunnen verdragen, kan er versgedrukte kranten op innemen dat die in handen zijn gevallen van een klinisch ecoloog. Daarna komen dieetvoorschriften (*dieet) (alleen voedsel dat zonder kunstmest of bestrijdingsmiddelen geteeld is eten, alleen gedestilleerd water drinken) en diverse methoden die het immuunsysteem zouden verbeteren, zoals zuivere zuurstof ademen, urine drinken of hormonen innemen. Klinisch ecologen ontdekken bij hun klanten ook vaak *candidiasis of *hypoglykemie.

Tegen klinische ecologie kan men de gebruikelijke bezwaren tegen alternatieve geneeskunde inbrengen, maar bovendien heeft ze de eigenaardigheid dat mensen die toch al psychische problemen hebben, worden opgezadeld met een overdreven angst voor de omgeving, waardoor ze ook nog eens worden afgesneden van familie en vrienden.

Klinische ecologie is een Amerikaans verschijnsel, en het is dan ook in de VS uitvoerig onderzocht. Klinisch ecologen doen in feite niets anders dan mensen die psychologische hulp nodig hebben wijsmaken dat de oorzaak van hun klachten buiten henzelf ligt. Er zijn geen wetenschappelijke bewijzen voor de beweringen van de klinische ecologen, die dan ook niet het flauwste benul hebben van of belangstelling voor de wetenschappelijke methode. Als de tests dubbelblind worden uitgevoerd, worden de zogenaamde gevoeligheden niet teruggevonden.

De Amerikaanse klinisch ecologen zijn energieke missionarissen en in Groot-Brittannië hebben ze ook aanhangers. Toen Caroline Richmond uit Londen een persiflage op de allergiegekte schreef, zogenaamd namens het Food Additives Research Team (FART), waarin ze kledingfabrikanten aan de kaak stelde omdat die gewetenloos zomaar onnodig kleuren aanbrachten op kleding, bleken er opeens tal van mensen te zijn die zeiden dat ze overgevoelig waren voor gekleurd textiel. Eind 1987 bekende Richmond in het British Medical Journal dat het haar speet. Ze had niet gedacht dat iemand erin zou trappen.

Literatuur
Barrett, S., en W.T. Jarvis (red.), The health robbers. Buffalo, 1993.

Uit: Tussen Waarheid en Waanzin: een encyclopedie der pseudo-wetenschappen, door Marcel Hulspas en Jan Willem Nienhuys (vierde herziene druk, De Geus, 2002).

Naschrift november 2009

Meervoudige chemische gevoeligheid wordt ook wel Meervoudige Chemische Sensitiviteit of Meervoudige Chemische Overgevoeligheid genoemd (alles met hoofdletters natuurlijk en vaak afgekort als MCS). Zie ook het Wikipedia-artikel hierover. De klinische ecologie werd min of meer bedacht door Theron G. Randolph.