Encyclopedie: Koelagina, Nina Sergejevna (1926-1990)

Ze werd ontdekt door de Russische parapsycholoog Leonid L. Vasiljev (1891-1966), die haar prestaties in januari 1964 een grote wetenschappelijke gebeurtenis noemde. Helaas was de droom exact twee maanden later alweer voorbij, toen B. Lebedev, het hoofd van het Bechterev Psychoneurologisch Instituut te Leningrad, haar testte onder betere condities. ‘Het was doodgewone bedriegerij’, schreef hij.

In de jaren ’80 trok Nina weer internationale aandacht met demonstraties van *psychokinese. De schaarse filmbeelden tonen Koelagina gezeten aan een tafeltje, in de weer met magneetnaalden en kleine voorwerpen die ‘als vanzelf’ bewegen. Ze werd toen getest door medewerkers van het Uktomskii Fysiologisch Instituut te Leningrad (nu St. Petersburg) en door de Tsjechische parapsycholoog Zenek Rejdak. Deze merkte op dat de proeven haar zeer uitputten. Hij controleerde Nina naar eigen zeggen vooraf op de aanwezigheid van magneten en keurde ook het meubilair, maar dat mocht niet baten (ze deed het met dunne draadjes en met hulp van haar echtgenoot).

Westerse deskundigen vonden het maar een knullige vertoning. Toen een Russisch tijdschrift (Mens en recht) schreef dat Nina trucs gebruikte, sleepte ze het blad voor de rechter en won (in 1988) nog ook, dankzij de steun van twee leden van de Sovjet Academie van Wetenschappen. 

Literatuur

Cavendish, R., Encyclopedia of the unexplained. London, 1974.
Gardner, M., Science; good, bad, and bogus. Buffalo, 1981.
Time-Life Books, Mind over matter. Amsterdam, 1988.

Uit: Tussen Waarheid en Waanzin: een encyclopedie der pseudo-wetenschappen, door Marcel Hulspas en Jan Willem Nienhuys (vierde herziene druk, De Geus, 2002).

Naschrift november 2009
Het geboortejaar van Koelagina wordt opgegeven als 1925, 1926 of 1927. Zie elders voor dermo-optische perceptie.