Encyclopedie: Popp, Fritz-Albert (1938)

Popp was tot 1980 docent aan de universiteit van Marburg, en daarna onderzoeksleider bij diverse instellingen. De biofotonentheorie is een nieuwe versie van de *mitogenetische straling van A.G. Goerwitsj. Levende organismen produceren in zeer geringe mate licht, kennelijk als bijproduct van chemische reacties, met name chemische reacties die eigenlijk niet horen plaats te vinden, zoals in stervende cellen. Ontdekkingen op dit gebied dateren al van 1955. Sommige plantenwortels zijn ook zo gevoelig voor licht dat proeven volkomen bedorven kunnen worden als een onderzoeker zijn of haar horloge vergeet af te doen voor het betreden van een verduisterde proefopstelling.

Volgens Popp opent de biofotonentheorie weidse perspectieven. Hij meende het mechanisme achter kanker te begrijpen, de werking van homeopathische middelen (*homeopathie), van de *wichelroede en *aardstralen, van *acupunctuur met lasers, en zelfs van handoplegging (*paranormale geneeswijze). Ook bemoeide hij zich met *elektroacupunctuur. Een en ander is te vinden in een 150-tal publicaties vanaf einde jaren ’70, waaronder boeken als Biophotonen: Ein neuer Weg zur Lösung des Krebsproblems (1976) en Die Botschaft der Nahrung: Unsere Lebensmittel in neuer Sicht (1992). De vergelijking met de *N-stralen en het *zwarte licht van *Le Bon dringt zich op, met dat verschil dat Le Bon in wezen een amateur was en Popp een wetenschappelijke vakman.

Popp klom op tot de status van cultleider van de holistische geneeskunde in Duitsland. Ziekten zijn volgens hem verkeerde patronen in de frequenties en amplitudes van het draagveld van de intercellulaire communicatie. De cellen communiceren namelijk door hun DNA als zend- en ontvangantennes te gebruiken. Bepaalde frequenties zouden chemische reacties in de cellen kunnen beïnvloeden, en kanker ontstaat als de DNA-antennes gestoord zijn. Overigens is Popps straling niet ultraviolet (zoals bij Goerwitsj), maar geelgroen of van nog lagere frequentie. Door het potentiëren van homeopathische middelen ontstaan kenmerkende afwijkingen van het thermisch evenwicht. Het middel slaat dus als het ware een fotonenbeeld op in coherente toestanden. In Bericht an Bonn (1986) rapporteert hij het resultaat van proefjes met kiemplantjes van augurken en sojabonen. Boven potentie D3 leveren die niets meer op omdat biologische systemen zo gevoelig en dus ook zo storingsgevoelig zijn. Het effect van de homeopathische middelen was daarom niet meetbaar, wat niet zozeer bewijst dat het allemaal onzin is, maar dat de homeopathische werking niet-lineair is. Diverse natuurkundigen hebben geprobeerd Popps analyses geduldig te weerleggen. De homeopaten zelf vinden het kennelijk allemaal veel te geleerd, want in die kringen vindt Popp maar weinig weerklank. Voorstanders van aardstralen zien er wel wat in.

De theoreticus Popp doet proeven met fotomultiplicatoren, en hij beweert dat hij daarmee zelfs scharreleieren kan onderscheiden van eieren uit legbatterijen. Te oordelen naar zijn optreden op een *New Age-propagandafilmpje gaat hij echter behoorlijk amateuristisch om met zijn fotomultiplicatoren. Die zijn namelijk nogal storingsgevoelig. Omgevingslicht moet bijvoorbeeld veel beter worden afgeschermd dan hij kennelijk doet. 

Literatuur
Kasteleyn, E.W., Wetenschappelijk onderzoek wichelroedelopen en geopathie. Leusden, 1993.
Oepen, I., (red.), Unkonventionelle medizinische Verfahren. Stuttgart, 1993.
Schaffrath, B., Homöopathie; eine kritische analyse kontroverser Argumente. Ulm, 1991.

Uit: Tussen Waarheid en Waanzin: een encyclopedie der pseudo-wetenschappen, door Marcel Hulspas en Jan Willem Nienhuys (vierde herziene druk, De Geus, 2002).