Acupunctuur helpt bij IVF, met de zegen van de rector

In 2003 publiceerde de WHO het schandalige rapport Acupuncture: Review and Analysis of Reports on Controlled Clinical Trials, dat een lijst ziekten en symptomen bevatte waarvoor de werkzaamheid van de Chinese naaldkunst als bewezen mocht worden beschouwd. Deze indicatielijst vermeldde onder andere bijwerkingen van chemotherapie en bestraling, hooikoorts, galsteenkolieken, bacteriële dysenterie, reumatoïde artritis, tennisarm en vele andere.

Oppervlakkige lezers van het op 7 februari 2008 in de elektronische versie van het British Medical Journal gepubliceerde artikel ‘Effects of acupuncture on rates of pregnancy and live birth among women undergoing in vitro fertilisation: systematic review and meta-analysis’ (Manheimer, Zhang, Udoff, Haramati, Langenberg, Berman en L. M. Bouter; BMJ 2008; 0: bmj.39471.430451.BEv1) zouden kunnen gaan denken dat die lijst kan worden aangevuld met IVF. Uit deze meta-analyse zou namelijk blijken dat met acupunctuur toegevoegd aan IVF een 10% hoger succespercentage mag worden verwacht.

Die conclusie zou echter voorbarig zijn, want niet alleen noemen de auteurs, van wie de laatste tegenwoordig rector magnificus van de VU is, zelf hun resultaat ‘preliminary’, maar een ernstiger bezwaar is het feit dat hier ‘randomised clinical trials’ van een absurde claim zijn geanalyseerd en beoordeeld. Chinese acupunctuur immers is een bizarre geneeswijze, berustend op een atavistische theorie die op geen enkele wijze te rijmen valt met de huidige stand der biomedische wetenschap. Curieus en onvergeeflijk is dat de auteurs zonder enig excuus spreken van acupunctuurpunten, die wel en acupunctuurpunten die geen invloed op de voortplantingsorganen hebben. Het bestaan van deze op zogenaamde meridianen gelegen punten is namelijk nooit bewezen, laat staan dat twee categorieën van niet-bestaande punten op zinvolle wijze vergeleken zouden kunnen worden met betrekking tot hun invloed op IVF-resultaten!

Daar komt nog bij dat het feit dat van de zeven geselecteerde studies de twee met de beste opzet, namelijk die met nepacupunctuur (de andere hadden niet eens een placebo-arm in de controlegroep!) het minste resultaat toonden, dat al niet meer significant was, fraai overeenkomt met een oude observatie van Ter Riet en Knipschild uit 1989: hoe beter de methodologie van acupunctuuronderzoek hoe minder effect er wordt gezien en een perfecte studie zal slechts placebo-effect aantonen. Ten slotte is niet onbelangrijk te beseffen dat IVF in vrijwel de hele wereld wordt beoefend en aangeboden in een commerciële en competitieve omgeving, waardoor bij publicatie van resultaten altijd gedacht zal worden aan het effect op de potentiële klandizie. Dat is ook in de gewone IVF-wereld al lang bekend: negatieve of slechtere resultaten worden niet of moeilijk naar buiten gebracht, succesverhalen des te meer.

Het is treurig dat een reputabel tijdschrift als het BMJ deze flauwekul heeft geaccepteerd en gepubliceerd: het zal meer IVF-patiënten in de armen en naalden van de ‘kwakupuncturisten’ drijven.

Vroeger had de VU een privaatdocent homeopathie. Aan die schandvlek kwam gelukkig een einde, maar nu wordt er waarachtig vanuit datzelfde bolwerk weer een andere vorm van kwakzalverij bevorderd. Voor de medisch bioloog thans rector magnificus Bouter zal het allemaal slechts een intellectueel spel zijn – hij heeft waarschijnlijk nog nooit een patiënt gezien – maar mede door zijn toedoen dreigen veel kinderloze vrouwen te worden blootgesteld aan valse hoop, wartaal en onkosten. Erg ‘magnifiek’ is dat niet. Eerder cynisch, althans volstrekt onverantwoordelijk.

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.