Alternatieve geneeskunde moet BTW betalen, vindt Lente-Akkoord

In het Lente-Akkoord, dat VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie voor de zomer met elkaar hebben gesloten, krijgt de alternatieve geneeskunde het voor haar kiezen. Wanneer dat akkoord wordt geëffectueerd dan zal met ingang van 1 januari 2013 de BTW-vrijstelling ‘voor gezondheidskundige verzorging van de mens door zorgverleners met de vereiste beroepskwalificaties worden beperkt tot die gezondheidskundige diensten die worden uitgevoerd door een BIG-beroepsbeoefenaar en die ook behoren tot de uitoefening van dat BIG-beroep’. Of wel alterneuten kunnen niet langer meer gebruik maken van een BTW-vrijstelling, een principiële beslissing waarvoor de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) al jaren heeft gepleit, bij zowel Kamerleden als ministers. In zekere zin is dit plan een terechtwijzing: alternatieve geneeswijzen hebben geen gezondheidskundige betekenis en kunnen daarom geen aanspraak maken op BTW-vrijstelling. De Europese Unie zegt dit al jaren.

Het Lente-Akkoord verwoordt het zo:‘Voor complementair werkende artsen betekent dit een fiscaal onderscheid tussen reguliere en alternatieve behandelingen, de vrijstelling voor psychologische diensten wordt beperkt tot alleen door GZ-psychologen geleverde diensten. Voor pedagogen, osteopaten, acupuncturisten en chiropractoren eindigt de vrijstelling. De kinder- en jeugdpsycholoog (inclusief specialist), de psycholoog arbeid en gezondheid en de orthopedagoog-generalist (en specialist) zijn weliswaar niet BIG- geregistreerd maar wel gelijkwaardig aan de BIG-geregistreerde dienstverleners en behouden dus de vrijstelling.’

De afspraken in het Lente-Akkoord, die niet per definitie door een nieuw kabinet zullen worden overgenomen, sluiten inhoudelijk aan bij de brief die de VtdK in mei naar alle politieke partijen heeft gestuurd, in de aanloop naar de verkiezingen van eind september. In de brief staan suggesties hoe partijen bezuinigingen en verbeteringen in de gezondheidszorg kunnen realiseren. Ze kunnen deze ideeën overnemen in hun verkiezingsprogramma’s.

Als eerste op de lijst van aanbevelingen staat die BTW-heffing op alternatieve behandelingen. De Nederlandse staat loopt 65 miljoen euro mis door geen BTW te heffen op alternatieve behandelingen. Verder, zo schrijft de vereniging, zouden ziektekostenverzekeraars verplicht moeten worden de premie voor alternatieve behandelwijzen apart in één pakket aan te bieden. Dan is er een keuzemogelijkheid, nu is die er niet. Ook zou zogeheten scheefdeclaratie (het declareren van alternatieve behandelingen uit het basispakket) door huisartsen en door paraplu-instellingen onmogelijk moeten worden gemaakt.

De vereniging doet in haar brief aan de politieke partijen negen suggesties. De brief, ondertekend door voorzitter Catherine de Jong, is hieronder in zijn geheel opgenomen.

‘Met de verkiezingen in aantocht neem ik hierbij de vrijheid om enkele suggesties te doen voor bezuinigingen in de gezondheidszorg.

1. BTW-heffing op alternatieve behandelwijzen. De Nederlandse staat loopt minstens 65 miljoen euro mis door geen BTW te heffen op alternatieve behandelwijzen. Het voorstel van minister de Jager werd afgelopen jaren om onnaspeurlijke redenen door de Tweede Kamer afgewezen, maar in principe komen alle alternatieve behandelwijzen voor BTW-heffing in aanmerking ongeacht of deze door een leek, (fysio) therapeut, of arts worden uitgevoerd. Een alternatieve behandeling, uitgevoerd door een arts, is nog steeds een alternatieve behandeling en dient niet vrijgesteld te worden van BTW omdat een arts de behandeling uitvoert. Voorbeelden: acupunctuurbehandeling door anesthesioloog, homeopathische behandeling door huisarts, behandeling met antroposofische middelen door antroposofische huisarts. Het argument dat het bijhouden van een aparte boekhouding voor BTW-plichtige behandelingen te omslachtig is voor een arts, kan in deze tijd van computerregistratie niet serieus genomen.

2. Ziektekostenverzekeringen moeten verplicht worden de premie voor alternatieve behandelwijzen apart in een pakket aan te bieden. Veel Nederlanders (waaronder minister Schippers zelf) betalen met tegenzin premie voor alternatieve behandelwijzen omdat het in een pakket zit met voor sommigen wenselijke zaken zoals orthodontie of extra fysiotherapie. Naar schatting keren zorgverzekeraars voor € 125 miljoen per jaar uit aan alternatieve geneeskunde, grotendeels opgebracht uit premies, betaald door mensen die er niets van moeten weten.

3. Scheefdeclaratie (declareren van alternatieve behandelwijzen uit het basispakket) door huisartsen en door paraplu-instellingen die scheefdeclaratie mogelijk maken dienen bestreden te worden. Alternatief werkzame huisartsen als antroposofen, acupuncturisten en homeopaten declareren naar schatting € 3 miljoen aan consulten die niet tot de reguliere geneeskunde behoren. Overige besparingen zijn moeilijk te becijferen, maar vermoedelijk aanzienlijk. Zorgverzekeraars zijn hierbij te laks.

4. Therapeuten en behandelaren met onvoldoende en inadequate opleidingen en niet door de NVAO erkende opleidingen dienen uit de gezondheidszorg geweerd te worden en niet de mogelijkheid te krijgen om bij de (aanvullende) ziektekostenverzekering te declareren. Naast zinloze behandelwijzen (zoals kleurenpunctuur, holistic pulsing, bioresonantietherapie of chiropractie) geven deze behandelaren door gebrek aan medische kennis soms de merkwaardigste adviezen op het gebied van voeding en dieet. Zie de website Artsennet voor een voorbeeld. Alternatieve behandelaars maken zich vaak schuldig aan onnodig medicaliseren door het stellen van pseudodiagnosen. Het langdurige behandelplan van de meest alternatieve behandelaars is medisch gezien niet zinvol maar genereert wel kosten die meestal (gedeeltelijk) door de ziektekostenverzekering worden vergoed.

5. De regeling voor homeopathische middelen moet geheel uit de geneesmiddelenwet worden gehaald. Deze onwerkzame middelen dienen onder het reglement van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit te vallen. Er is geen reden om homeopathische middelen een uitzonderingspositie te geven. De afdeling homeopathie van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen kan weer worden opgeheven.

6. Geen fiscale aftrek voor donaties aan alternatief-geneeskundige clubs i.h.k.v. de ANBI regeling. Besparing plm. € 11 miljoen.

7. Hoge uitgaven aan alternatieve geneeswijzen niet meer als ‘bijzondere ziektekosten’ fiscaal aftrekbaar laten zijn. Opbrengst niet goed te schatten.

8. Stopzetting meeneembare studiefinanciering voor buitenlandse opleidingen tot chiropractor. Het nut van chiropractie (‘bottenkraken’) is niet aangetoond en de methode is zelfs niet ongevaarlijk. En de diploma’s zijn in ons land ook niet erkend. Opbrengst is na te vragen bij de DUO.

9. Sneller intrekken van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen als de patiënt zich niet regulier, maar slechts alternatief laat behandelen, waardoor de periode van arbeidsongeschiktheid onnodig lang kan zijn. Opbrengst onduidelijk.

Al deze maatregelen kunnen zonder enig nadeel voor de volksgezondheid worden genomen. Electoraal zullen deze maatregelen geen ernstige nadelige consequenties hebben, want – anders dan de lobby van de alternatieven ons wil laten geloven – het aantal Nederlanders dat zich alternatief laat behandelen daalt volgens de jaarlijkse CBS-enquêtes en het bedroeg in 2010 nog slechts 6,2% van de volwassenen.’

Naschrift 6 juni 2012

De handtekening van Jolande Sap onder het Lente-Akkoord is nog maar net droog of we lezen in het nieuwe verkiezingsprogramma (PDF) de volgende zin: ‘Kwalitatief hoogwaardige alternatieve zorg, die voldoet aan eisen op het terrein van effectiviteit, opleiding, kwaliteitsbeleid en klachtenregeling, moet vrijgesteld blijven van btw-heffing’. Dat is natuurlijk een overduidelijke contradictio in terminis. De standpunten van GroenLinks blijven dus net zo alternatief als voorgaande jaren.