Baby overleden na craniosacraaltherapie
Deze week staat er in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde een artikel over een gezond meisje van drie maanden dat door een craniosacraal therapeut werd behandeld wegens ‘geringe motorische onrust’. Zij is aan de behandeling overleden.
Zie ook de naschriften
Het meisje werd behandeld door een persoon die de craniosacrale therapie toepaste en daarbij werd de wervelkolom gebogen zodat de kin op de borst kwam. Het meisje verloor hierop ontlasting, begon diep te ademen en kreeg een blauwe verkleuring van de lippen. Snel daarna reageerde het kind niet meer en startte de vader met reanimeren. Bij aanvullend onderzoek werden er in het ziekenhuis gebieden in de hersenen en het ruggenmerg gevonden met tekenen van zuurstofgebrek. Aangeboren afwijkingen werden er niet gevonden. Er is uiteindelijk autopsie verricht door het Nederlands Forensisch Instituut. Verder heeft het Openbaar Ministerie een onderzoek naar aanleiding van deze casus ingesteld.
Craniosacrale therapie (kranion=schedel, sacrum=heiligbeen) is in de jaren 1970 bedacht door de Amerikaanse arts John E. Upledger. Hij ging ervan uit dat vele ziekten ontstaan door een afwijking in het bindweefsel en door de wisselende druk in het hersenvocht die kan ontstaan door blokkades. Waarop dit precies is gebaseerd is onduidelijk. Bij de craniosacrale behandeling wordt er veelal aan de hals en wervelkolom gemanipuleerd. Een bewijs voor de werkzaamheid van deze therapie is er niet. Bij volwassenen wordt er een veelheid aan ziektes mee behandeld: rugklachten, migraine, R.S.I., duizeligheid, oorsuizingen, chronische pijn, burn-out, whiplash en dergelijke. Bij kinderen wordt de craniosacrale therapie vooral gebruikt bij huilbaby’s, motorische onrust en een asymmetrische voorkeurshouding van het hoofd.
Het is bekend dat er de nodige complicaties bij craniosacrale therapie kunnen optreden. Bij volwassenen kan er met name een scheur in een van de slagaders naar het ruggenmerg ontstaan. Bij kinderen is het skelet nog heel ‘kraakbenig’ en worden er met name ook hartritmestoornissen gezien doordat het ruggenmerg tijdelijk te weinig zuurstof krijgt door de manipulatie. Ook een dwarslaesie of een afsluiting van de luchtwegen kan optreden.
Er is dus helemaal geen bewijs voor enige werkzaamheid van de craniosacrale therapie terwijl er wel degelijk catastrofale complicaties kunnen optreden. Deze behandeling, die veelal ook nog wordt toegepast bij onschuldige aandoeningen, moet daarom ook afgeraden worden.
Bronnen
Holla et al. Overleden zuigeling na ‘craniosacrale’ manipulatie van hals en wervelkolom. NTVG 2009;153:A290
Green et al. A systematic review of craniosacral therapy: biological plausibility, assessment reliability and clinical effectiveness. Complement Ther Med. 1999 Dec;7(4):201-7.
Ernst. Adverse effects of spinal manipulation: a systematic review. J R Soc Med. 2007 Jul;100(7):330-8.
Naschrift 23 mei 2009
Heden meldt de Volkskrant dat het OM een strafrechtelijk onderzoek heeft ingesteld, wat niet bepaald nieuws is. De krant meldt ook dat de Nederlandse Cranio Sacraal Vereniging de beschreven handelwijze niet herkent, en dat de therapeut bij de beroepsgroep onbekend is. De krant zegt dat wetenschappelijk bewijs voor het effect ontbreekt.
Dat is zwak uitgedrukt. De beweringen van de craniosacraaltherapeuten dat er stromingen, en dan nog wel ritmische stromingen in de vloeistoffen in hersenen en rond het ruggenmerg bestaan, zijn onzin, en dat men die niet bestaande stromingen kan beïnvloeden door de schedel te manipuleren is onzin in het kwadraat, want de schedel is een volkomen starre benige doos waarvan de samenstellende delen muurvast aan elkaar zitten. Dat het effect van de onmogelijke manipulaties op de niet-bestaande stromingen daar ook nog eens een weldadige uitwerking op zou hebben, is al helemaal absurd. Zie ook Craniosacrale therapie op deze site. Dus qua onzinnigheid steekt dit de acupunctuur naar de kroon (een leer die uitgaat van stromingen van niet-bestaande qi door niet-bestaande meridianen die men zou kunnen beïnvloeden door in niet-bestaande punten op die meridianen te prikken).
Naschrift 24 mei 2009
Max Pam leverde commentaar in Buitenhof op onder andere de craniosacraaltherapie.
Naschrift augustus 2010
De hierboven beschreven casus kwam uitvoerig ter sprake in een uitzending van Zembla op 17 januari 2010.
Naschrift december 2011
Er is een werkstraf geëist tegen de therapeut in bovenstaand artikel. De uitspraak volgt over 2 weken. Ook het RTL Nieuws besteedt op 17 december 2011 veel aandacht aan de craniosacraal therapie en de gevaren hiervan voor baby’s.
Gerelateerde artikelen
BIG-update: nieuwe titeIs en oud zeer
tijdschrift - 01 december 2020De IGZ moet de termen ‘geneeskundige’ en ‘therapeut’ beoordelen voor wat zij zijn: misleidend en een vorm van titelfraude.
Lees meer