Bio-basics: kwakzalverij-bijscholing voor tandartsen

Eind februari begint een cursus van acht middagen tot ‘completere tandarts’. Dat is iemand die met een holistische kijk ‘in staat is verder te kijken dan de mond’, promoten de initiatiefnemers van het bedrijf Bio-basics. De cursus bestaat tot juli uit maandelijks een donderdagmiddag, elke middag is gewijd aan een thema waaronder ademhaling, orthomoleculaire voeding en acupunctuur.

De cursus ‘Leren van en met elkaar’ is bedoeld voor tandartsen en voor mondhygiënisten. Er zijn twintig plaatsen beschikbaar, de prijs van de cursus bedraagt 3900 euro. De cursus is een initiatief van twee ‘holistische, bio-energetische, integrale’ tandartsen: gepensioneerd tandarts Arjan Starrenburg met tot voor kort een praktijk in Honselersdijk en Maartje Brands, als acupuncturist/tandarts werkzaam in de Amsterdamse praktijk De Liefde. Beiden zijn lid van de Nederlandse Vereniging voor Bio-energetische Tandheelkunde (NVBT), een organisatie van alternatievelingen.

Volgens de organisatoren van de cursus zijn tandartsen te eenzijdig opgeleid en kijken en luisteren ze niet naar de mens in de stoel en weten ze bijvoorbeeld niet dat voeding van belang is voor de mondgezondheid, is te lezen op de website van Bio-Basics. Of dit waar is? De suggestie dat tijdens de studie alleen wordt geleerd hoe tanden te restaureren, te herstellen en dat er niet verder wordt gekeken, is erg eenzijdig. In mijn opleiding, toch al enige tijd geleden, heb ik veel colleges gevolgd over het menselijke lichaam en daarbij behorende ziektes en aandoening met het idee dat veel lichamelijke klachten juist van tandheelkundige oorsprong zijn.

Nascholing in kwakzalverij

De holistische bijschoolcursus is een soort nascholing in kwakzalverij, er komen zaken aan de orde die om die reden niet op de op de universiteit worden geleerd. En dus gaan beide organisatoren, beiden ‘geschoold’ als acupuncturist, vertellen dat je met TCM (Traditionele Chinese Geneeskunde) heel veel kunt bereiken zoals het ‘begrijpen van de energetica van de elementen en meridianen volgens de TCM-wetenschap.’ We lezen op de cursuswebsite: ‘Je kunt met acupunctuur stoorvelden meten, metingen waarmee bepaalde klachten zijn te lokaliseren en die van belang zijn om restauratief tot een juist voorstel te komen voor je patiënt.’ Het zijn teksten die resulteren in een diepe zucht.

We gaan verder. Op een van de cursusdagen komt de Castricumse biologische tandarts Ilian Dargel vertellen dat je implanteren moet met zirconia-implantaten. Over het waarom laat hij niets los in zijn programma-aankondiging. Het merendeel van de wereldwijd geplaatste implantaten, tandheelkundig of orthopedisch, zijn echter van titanium. Dit geeft niet veel problemen. Het succespercentage van zirconium-implantaten in de mond ligt zelfs lager dan van titanium, blijkt uit een in maart vorig jaar gepubliceerde meta-analyse van Chinese onderzoekers.

Dargel gaat tijdens zijn cursusmiddag ook in op ozontherapie in de tandartspraktijk. Een therapie met weinig nut, schreef ik meer dan zestien jaar geleden in een stuk op de website van de vereniging. Hier is sindsdien weinig verandering in gekomen. Zelfs het Amerikaanse bedrijf KAVO, producent van tandartsapparaten en ook leverancier van ozon-apparaten, meldt dat ozontherapie in de tandheelkunde bijna geen nut heeft.

Stand van de tanden

Een van de cursusdagen gaat over het belang van de juiste stand van de tanden ten opzichte van elkaar, dit zou van grote invloed zijn op de algehele gezondheid. De cursus wordt gegeven door Nelson Annunciato. In het cursusprogramma wordt hij aangekondigd als biologische tandarts. Wat de van origine Braziliaanse hersenonderzoeker, inmiddels naar Duitsland verhuisd, heeft onderzocht of wat hij over tandheelkunde heeft geleerd, is niet op zijn eigen webpagina te vinden.

Occlusie is zijn cursusthema, het onderlinge contact tussen de onder- en bovenkaak. Er zou een sterke relatie bestaan tussen het skelet en de occlusie. En dit zou weer invloed hebben op verschillende aspecten van ons welzijn, is het betoog van Annunciato. Als je de occlusie optimaal krijgt zou dat een goed effect hebben op de algemene gezondheid, is zijn redenering. Aan welke ingrepen hier wordt gedacht staat er overigens niet bij; ik vermoed met behulp van orthodontie.

De belofte van Annunciato is dat ‘zijn’ cursusmiddag een unieke kijk zal geven op de relatie tussen de mond en de rest van het lichaam. Als ik dit op me in laat werken, zou dit betekenen dat mensen die geen optimale stand van kaken en tanden hebben niet gezond kunnen zijn; zij zouden dus ergens fysieke ongemakken hebben Zelfs na lang zoeken in de wetenschappelijke tijdschriften heb ik hier geen aanwijzing voor gevonden.

Belang van ademhaling?

Verder komt tijdens de nascholingscursus logopedist Peter Helderop, met een logopediepraktijk in Vlaardingen, iets vertellen over het belang van ademhaling. Of eigenlijk de impact van myofunctionele stoornissen (orale spieren) op de tandheelkundige en lichamelijke gezondheid. Het gaat dan bijvoorbeeld over stoornissen als tongpersen dat de stand van de tanden beïnvloedt of over een mondademhaler die meer kans geeft op cariës. In sommige gevallen is dan een samenwerking nodig met een logopedist, in mijn praktijk gebeurt dit met enige regelmaat. Het gaat mij echter te ver om dit de omschrijven als een holistische, biologische aanpak, het is goede tandzorg.

Biologische tandheelkunde lijkt mij per definitie een moeilijk begrip. Is niet alles dat gebruikt wordt om tanden te repareren biologisch? En dus accepteren holistische, biologische tandartsen dit ook: zij vullen ook gaatjes en plaatsen kronen en implantaten. Gelukkig maar.

Anamnese

Holistische behandelaren vinden dat je tijd moet nemen voor een goede anamnese. Daar is veel voor te zeggen. Nieuw is het niet. Iedere tandarts is al lang verplicht een uitgebreide anamnese af te nemen bij zijn patiënten.

Biologische tandartsen zijn, afgaande op de ‘inhaalcursus’ van Bio-basics, geïnteresseerd in een alternatieve aanpak in de vorm van TCM, orthomoleculaire geneeskunde en acupunctuur. Het zijn zaken waar de Vereniging tegen de Kwakzalverij weinig van moet hebben omdat wetenschappelijke onderbouwing ervoor ontbreekt. De dure cursus, gegeven door biologische tandartsen, een logopedist en een orthomoleculaire voedingstherapeut, is zinloos.

Of de cursus kwaad kan? Ik denk het niet.

Pieter Klasen is praktiserend tandarts en bestuurslid VtdK