Chelatie is een ‘paardenmiddel’ om bij vergiftiging met zware metalen zoals kwik, arsenicum, lood en radioactief materiaal deze stoffen uit het lichaam te verwijderen. Chelatietherapie wordt echter ook toegepast in de alternatieve geneeskunde om het calcium uit ‘verkalkte’ bloedvaten te verwijderen, wat gewoon onzin is. In wel vier verschillende onderzoeken (met samen 300 deelnemers) deed de therapie niets. De (peperdure) chelatietherapie is niet alleen nutteloos, maar nog gevaarlijk ook. Chelatietherapie wordt bovendien nog voor een stuk of 70 andere aandoeningen toegepast, variërende van schizofrenie en autisme tot kanker.
Niettemin heeft de US National Institutes of Health (NIH) in 2002 besloten (waarschijnlijk na flink politiek gelobby door voorstanders) om 30 miljoen dollar uit te trekken om de werkzaamheid bij patiënten die een hartaanval hadden gekregen nog maar eens te onderzoeken, en dan met 2000 proefpersonen. Afgelopen mei gooiden vier auteurs (waaronder antikwakzalvers Kimball Atwood,
Robert Baratz en Wallace Sampson) de knuppel in het hoenderhok: het onderzoek deugt niet. Twee derde van de deelnemende artsen verdient geld aan chelatietherapie, en niet minder dan 18 (12%) van degenen die zich hadden aangemeld, hadden een tuchtrechtelijke veroordeling gekregen. Eén was er veroordeeld voor afpersing, een ander was aangeklaagd voor gegevensvervalsing bij een ander onderzoek en één consultant was tweemaal wegens fraude veroordeeld.
Er is nog wel meer mis met het onderzoek. Het protocol maakt het wel erg makkelijk om de blindering te doorbreken: het volstaat eventjes te proeven aan de vloeistof die in de infuuszak gespoten wordt. De gebruikte substantie dinatrium-EDTA is zo gevaarlijk dat het helemaal nergens meer voor gebruikt mag worden, vanwege het risico van dood door calciumtekort. In deze studie wordt het gebruikt in combinatie met een ander middel, dus bij een eventuele gunstige uitkomst weet je nog niets. De NIH zegt dat het zo’n vaart niet loopt, maar de auteurs houden vol dat het onderzoek onethisch, gevaarlijk, zinloos en verkwistend is. Meer informatie over Atwood et al., ‘Why the NIH Trial to Assess Chelation Therapy (TACT) Should Be Abandoned’,
Medscape J Med. 2008;10(5):115 is
hier te vinden, en ook in
New Scientist van 12 juli 2008.
Naschrift
Inmiddels is in de week van 22 september 2008 de TACT trial
voorlopig gestopt (er worden geen nieuwe proefpersonen meer geaccepteerd) en wel door de
National Institutes of Health (NIH) en er is een onderzoek begonnen. Op de toestemmingsformulieren stond niet vermeld dat je ook dood kunt gaan van de therapie, en in feite zijn er al twee deelnemers aan de proef overleden.
Ondertussen is dinatrium-EDTA in de VS zijn FDA-goedkeuring kwijtgeraakt; Amerikaanse fabrikanten leveren het ook niet meer wegens te weinig vraag.
