Chiropractor en acupuncturist geen medisch beroep

Alternatieve behandelaars zoals acupuncturisten en chiropractors zitten met hun handen in hun haar, het ministerie van Volksgezondheid (VWS) neemt hun behandelwijze – net zoals de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) al jaren doet – niet serieus. De coronacrisis maakt zo pijnlijk duidelijk dat alternatieve behandelingen weinig nut hebben voor de gezondheidszorg.

Chiropractors en vele andere alternatieve behandelaars zoals homeopaten en osteopaten, vallen niet onder de noemer (para)medische contactberoepen. Ze mogen daarom hun beroep niet uitoefenen voor de duur van de ministeriële corona-regeling, voorlopig tot 19 januari (vermoedelijk nog weken langer), schrijft de verantwoordelijke ambtenaar van VWS, namens minister Tamara van Ark in een brief aan de Belangenvereniging Patiënten Chiropractie. 

De reden, schrijft VWS-directeur Programma-directie Covid-19 begin januari, is dat chiropractie – net als die andere alternatieve beroepen – niet valt onder de definitie medisch beroep. Alleen medische contactberoepen zoals tandarts, fysiotherapeut en dierenarts mogen tijdens de huidige lockdown aan het werk. 

VtdK achter besluit

In een brief aan de Tweede Kamer-commissie Volksgezondheid, met een extra kopie aan het D66-kamerlid Vera Bergkamp, heeft het bestuur van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) begin januari laten weten volledig achter het ministeriële besluit te staan. Het bestuur wil een stap verder gaan, het zou willen dat bij een eventuele versoepeling van de maatregelen chiropractie en osteopathie blijvend worden verboden, schrijft het bestuur in zijn brief.

Deze brief is expliciet geadresseerd aan Vera Bergkamp omdat het D66-kamerlid de Tweede Kamercommissie begin januari heeft proberen over te halen chiropractor Nederland ook tijdens de lockdown gewoon aan het werk te laten. De minister heeft haar idee niet gevolgd, getuige de recente brief van haar topambtenaar.

Bergkamp heeft daarom half januari samen met collega-kamerlid Joba van den Berg van het CDA vragen gesteld aan minister Van Ark over waarom osteopaten en chiropractors niet vallen onder de definitie (para)medische beroepen, en het toch enigszins vergelijkbare fysiotherapie wel. In landen zoals Duitsland, België, Denemarken en Engeland zouden beide alternatieve beroepsgroepen wel aan het werk mogen blijven tijdens de lockdown, merken beide kamerleden op.

Ze wijzen de minister op berichten in Nederlandse media dat er patiënten zijn die hun behandelingen echt medisch gezien nodig hebben. De kamerleden willen daarom snel antwoord van de minister.

Het bestuur van de VtdK laat in zijn brief de Tweede Kamer-commissie weten dat het therapeutisch nut van deze alternatieve geneeswijzen nimmer is aangetoond, terwijl wel schadelijke bijwerkingen worden gezien.

Dit is de reden dat deze behandelmethoden niet voorkomen in de richtlijn van bijv. het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en dat zij geen deel uitmaken van het basis-zorgverzekeringspakket.  

Osteopaat

Het bestuur van de vereniging wijst er verder op dat beroepen zoals osteopaat en chiropractor en de bijbehorende opleiding in Nederland niet erkend worden door de NVAO (Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie). Het bestuur van de vereniging verwijst ter verdere onderbouwing naar een overzichtsartikel in Medisch Contact van 2014 van dr. Cees Renckens. Het toenmalige bestuurslid van de vereniging schetst daarin een beeld van diverse manuele behandelwijzen met als finale conclusie dat deze als kwakzalverij moeten worden beschouwd.

De Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) is niet de enige organisatie die heeft gereageerd op de ministeriële beslissing alternatieve beroepen zoals chiropractor te verbieden hun behandelingen tijdens de corona lockdown voort te zetten. Deze beslissing is veel alterneuten in het verkeerde keelgat geschoten.  Zo probeert de Belangenvereniging Patiënten Chiropractie via een petitie de voet binnen de deur te krijgen in politiek Den Haag zodat chiropractors (weer) aan het werk kunnen.

De petitie, die inmiddels is ondertekend door een kleine twaalfduizend mensen, stelt dat veel mensen zorg wordt ontnomen door sluiting van chiropractorpraktijken. Hierdoor hebben zij ‘langdurig en onnodig ernstige klachten.’

Petities

Ook acupuncturisten roeren zich. Acupuncturist Emielieke Geubbels, eigenaar van acupunctuurpraktijk Emergy in Maastricht, vraagt minister Hugo de Jonge in een eind december opgestelde petitie acupunctuur te erkennen als medisch contactberoep omdat cliënten nu ‘schadelijk gevolgen’ zouden ondervinden van het nu-even-niet-prikken-beleid van de overheid. Haar petitie, opgesteld namens collega-acupuncturisten en patiënten, is door meer dan elf duizend mensen ondertekend (stand 11 januari). 

De Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur doet er een schepje boven op en heeft brieven gecomponeerd en op haar website gezet die naar Den Haag kunnen worden gestuurd, naar onder meer de voorzitter van de Tweede Kamercommissie Volksgezondheid en naar VWS-minister de Jonge.  Ook zijn er conceptbrieven op de website gezet die naar medewerkers van het RIVM kunnen worden gestuurd, waaronder directeur Jaap van Dissel.

Met de tekst: ‘Ik ben een man / vrouw van …. jaar en mijn gezondheidsklachten zijn de volgende: ….. Behandeld worden met acupunctuur zorgt ervoor dat ….. Dat mijn acupuncturist mij niet mag behandelen betekent voor mij dat …… Daarom verzoek ik u ervoor te zorgen dat acupuncturisten weer aan het werk mogen, net als de overige medische contactberoepen.’

Op de acupunctuur website is ook nog een conceptbrief te vinden aan Hubert Bruls, voorzitter van het veiligheidsberaad. Het motto van alle brieven: ‘help ons, acupunctuur is geen luxeproduct.’

De osteopaten houden zich rustiger, zij werken voorlopig achter de schermen, zo melden ze. De Nederlandse Vereniging voor Osteopathie (NVO) betreurt het dat ‘velen niet de zorg kunnen krijgen die ze nodig hebben’ en ‘stelt alles in het werk om het besluit ongedaan te maken’, luidt de belofte op haar website. Juristen hebben in opdracht van het NVO-bestuur een brief gestuurd naar de griffier, de voorzitter en alle 25 leden van de vaste Kamercommissie voor VWS. In die brief worden ‘juridische onduidelijkheden en zwakheden’ van het huidige beleid aangekaart’, laat het NVO-bestuur op de website weten.

Naschrift 22 januari 2021

Meerderheid Tweede Kamer vindt chiropractie zinvol

Kamerleden Bergkamp en Van den Berg hebben tijdens het kameroverleg een motie ingediend waarin ze het opnemen voor chiropractie en osteopathie, als zijnde serieuze medische behandelingen. De motie is in grote meerderheid aangenomen; alleen de SP van kamerlid Henk van Gerven (huisarts) stemde tegen.

De motie luidt:

De Kamer, gehoord de beraadslaging,
overwegende dat veel mensen met ingrijpende fysieke klachten tijdens de lockdown niet terechtkunnen bij hun chiropractor of osteopaat, omdat zij niet kwalificeren als medisch contactberoep; overwegende dat ze daardoor worden beperkt in hun functioneren; verzoekt de regering, op korte termijn in samenspraak met huisartsen en fysiotherapeuten tot een oplossing te komen voor deze mensen, en gaat over tot de orde van de dag.

Nog twee andere kamerleden, Wybren van Haga (Forum voor Democratie) en Femke Merel van Kooten-Arissen (eenmansfractie vKA), dienden een motie in met als doel de osteopaten in Nederland aan het werk te krijgen. Er ontstaan ongewenste gezondheidseffecten omdat osteopaten hun werk niet mogen doen, onderbouwen ze hun motie. 

Slechts enkele kleine partijen, vaak eenmansfracties, steunden de motie: Krol, SGP, FvD, vKA en Denk.