Door: Ronald van den Berg en Rob Koene | Geplaatst: 14 mei 2008

Commentaar bij aflevering 3 van Uitgedokterd!? (7 mei 2008)

Het wordt een beetje eentonig: ook in deze aflevering van Uitgedokterd!? weer onzinverhalen van drie behandelaars onder wie twee dokters die beiden handelen in strijd met de gedragscode van de KNMG en ook weer Jan Keppel Hesselink die in zijn commentaren schijnbaar ingetogen voortgaat met het propageren van handelwijzen waarvan de werking die van placebo’s niet te boven gaat of waarvan het succes berust op het eerder in deze rubriek genoemde wisselen van de heftigheid van klachten bij sommige chronische symptomen.

Jessica heeft 14 jaar last van het prikkelbaredarmsyndroom. Zij verzet veel werk ondanks haar pijnen, maar zij meent als gevolg van de pijnen (niet van het vele werk) ’s avonds zo moe te zijn dat zij om acht uur naar bed gaat. Zij heeft een ’traject van vele onderzoekingen’ achter de rug, wij komen er niet achter welk traject dat is geweest. Zij komt terecht bij Jaap Reijntjes, die eerst huisarts was met een apotheek maar nu natuurgeneeskundige is geworden. Bij onderzoek van de buik voelt hier en daar bij palpatie (aftasten van de buikorganen) een ‘weerstand’ en bij percussie (tikken met een vinger van de ene hand op een vinger van de andere hand als klankbord) vindt hij wisselende tympanie: hier en daar klinkt het boven de darmen wat holler, daar zit gas, dan wel wat meer mat, daar zit vastere darminhoud. Deze bevindingen zijn volstrekt normaal, maar hij mompelt iets over ‘stuwing in de dikke darm’ en over ‘oude resten in de dunne darm’ die opgeruimd moeten worden. Hij behandelt Jessica vervolgens met klysma’s na een dag laxeren. Blijkbaar heeft hij in de gauwigheid ook nog een ‘leververgiftiging’ vastgesteld. Jessica krijgt hiervoor een ‘leverontgiftigingskuur’. Een echte leververgiftiging moet je niet willen hebben. Die geeft als symptomen onder andere geelzucht, een slechte adem en in een later stadium kun je niet op je benen staan. Maar het laat zich raden dat aan Jessica voor haar ‘leververgiftiging’ kruiden gegeven (en betaald) zijn. Na een aantal klysma’s waarbij door de ene slang (warm) water wordt ingebracht, terwijl langs een dikkere slang het water er weer uitkan waarbij we ook enkele “darmresten” zien passeren. Wij krijgen te horen dat met het klysma het water niet alleen in dikke darm komt, maar dat ook de dunne darm volstroomt. Een praktijkassistente wrijft intussen zachtjes over haar buik om de darmresten uit de plooien van de met water gevulde dunne darm te masseren. Blijkbaar weet deze behandelaar niet dat er op de overgang tussen de dunne darm en de dikke darm een klepmechanisme zit (de zg. klep van Bauhin). Deze klep laat darminhoud alleen in de normale richting door, maar slaat onmiddellijk dicht als inhoud uit de dikke darm dreigt terug te stromen naar de dunne darm. Met een klysma lukt het dus helemaal niet om de dunne darm met water te vullen! Jessica knapt intussen op. Dat is mede dankzij een ‘streng maar niet moeilijk’ dieet. Het verhaal van de charmante Jessica loopt af met een fragmentje waarbij zij haar echtgenoot een kusje geeft in een uitgaansgelegenheid: zij is niet meer te moe om uit te gaan. Eind goed al goed, Jessica is erg tevreden, voelt een enorme ‘energieboost’, ze is opgelicht maar vindt niets vaags aan de behandeling, meent dat haar darmen ‘en organen’ gereinigd zijn en Keppel Hesselink stelt nog dat ‘we niet weten waarom diëten helpen’, maar dat een ayurvedisch dieet soms effect heeft. Waar hij die wijsheid vandaan haalt, vertelt hij er niet bij.

De erkenning en de speciale, suggestieve aandacht die Jessica heeft gekregen van de behandelaar en de gelegenheid die zij kreeg om een leuke hoofdrol te krijgen in een tv-programma, kunnen voor haar wel eens aanleiding geweest zijn om aan haar symptomen niet meer zo zwaar te tillen. Verder wijzen we weer op de wisselende aard van symptomen als deze.

Judith heeft fibromyalgie, een onduidelijke kwaal waarvan het bestaan betwist wordt. Zijzelf noemt het ‘een soort reuma’. Volgens Jan KH zit de kwaal ’tussen de oren, maar bij modern onderzoek’, zegt deze hooggeleerde, ‘kan je in de hersenen en het autonome zenuwstelsel wél wat zien’. Judith is chronisch moe en heeft in vele spieren last.
Zij wordt behandeld door een osteopaat die vroeger fysiotherapeut was en haar sacro-iliacaalgewricht bij het eerste consult hoorbaar kraakt, en later nog eens een of meerdere thoracale ruggenwervels. Ook draait hij haar nek en ‘geeft ruimte aan de lever’ door bij een handgreep van bovenaf tussen de borsten op haar bovenbuik te duwen. Hij voelt ook in de buik ‘spanning aan de dikke darm links en rechts’, weer een knap staaltje fantasiediagnostiek. Voor het overige wijzen wij op ons eerdere commentaar op “Uitgedokterd?!” 1.

Jan KH beweert dat de osteopaat zorgt dat er minder energie wordt besteed aan vastzittende en dus energievergende onderdelen van het lichaam. Wie dat begrijpt, mag het zeggen! En?….o wonder, ook Judith voelt zich wat beter.
Zij heeft wél een programma met training en sport moeten volgen en moet dat ook volhouden. Wij kennen erg weinig mensen die zich daarvan niet beter gaan voelen. Er is dan ook geen reden om haar betere conditie aan de osteopathie toe te schrijven.

Marga wordt door haar behandelaar, de antroposofisch huisarts Peter Staal, nog het meest bij de neus genomen. Tegen een allergie waarbij zij last heeft van een loopneus, traanogen en niezen, wil zij (hoewel ze verpleegkundige is) geen gebruik maken van reguliere geneesmiddelen maar gaat naar de dokter die de ‘mens niet ziet als de optelsom van zijn onderdelen maar als één geheel’. Een neusspray heeft niet geholpen. Maar dokter Staal weet er wel wat op. Hij neuzelt geheimzinnig over de ‘embryonale samenhang’ tussen de nek en de neus en houdt waanzinnigenpraat over citroenen die zo krachtig zijn omdat zij éérst tijdens de bloei zoveel zoete geur verspreiden die later allemaal samengebald wordt in de zure vrucht die door die samenballing een samentrekkende werking heeft op slijmvliezen(!?). Als we het tenminste goed begrepen hebben! De vijfde hersenzenuw, die (met uitzondering van het reukzintuig) onder meer verantwoordelijk is voor de zenuwvoorziening van het neusslijmvlies heeft weliswaar naast kernen in de hersenen óók een kern hoog in het halsgebied van het ruggenmerg, maar om nu te denken dat je met een onderhuidse injectie van citroensap die zenuw zou kunnen beïnvloeden is neurofysiologisch gesproken volstrekte onzin. Toch moet de partner van de arme Marga haar zes weken lang, twee à drie maal per week met citroensap onderhuids in de nek spuiten. Waarom aan het citroensap ook nog kweepeer wordt toegevoegd blijft een raadsel dat slechts de antroposoof mag weten; de uitzending laat dat in het midden. Na zes weken wordt Marga beter verklaard. En laat dat nu vaak net de tijd zijn dat allergiefasen duren als zij veroorzaakt worden door de bloei van bepaalde bomen of planten, omdat die bloei zelden langer duurt.

Kortom, de derde uitzending van Uitgedokterd!? was meer van hetzelfde: akelige reclame voor onbewezen behandelvormen. Toch rijst de vraag waarom mensen zich wenden tot behandelaars die hen daarmee bedotten. Wie is er eigenlijk ‘uitgedokterd’? Zijn reguliere dokters degenen die uitgedokterd zijn en werken patiënten die maar ‘doorzeuren’ over hun klachten op hun zenuwen? Of zijn dat de patiënten die zich onbegrepen voelen in de reguliere geneeskunde, omdat daar niet uitgebreid de tijd genomen wordt voor de aandacht die sommige patiënten nodig lijken te hebben bij hun klachten? Komt het rariteitenkabinet van de kwakzalverij tegemoet aan hun sensatie- en prikkelzucht en hun verlangen naar aandacht? De televisie zal het antwoord niet geven want programma’s als Uitgedokterd!? bevredigen die zucht en dat verlangen juist. Daardoor krijgt men natuurlijk een specifieke selectie van patiënten. Hetgeen leidt tot de volgende vraag: hoe komt Uitgedokterd!? aan zijn patiënten? Hebben zij zichzelf aangemeld, werden zij door hun behandelaars aangegeven of heeft JKH ze zorgvuldig uitgezocht? En dan ook nog: wie betaalt wat en hoeveel voor de getoonde ‘behandelingen?’

Voor een overzicht van alle artikelen betreffende deze serie zie:
Grove misleiding in NCRV tv-programma Uitgedokterd?!

 

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.

Ronald van den Berg en Rob Koene

Gerelateerde artikelen

artikelen - 03 oktober 2024

De NVAO krijgt Meester Kackadorisprijs 2024 vanwege goedkeuring van een eerste bacheloropleiding osteopathie, kwakzalverij.

tijdschrift - 23 augustus 2023

Christof Zwart, een antroposofisch huisarts, kreeg een lintje en werd Ridder in de Orde van Oranje-Nassau

tijdschrift - 23 augustus 2023

Lees het NTtdK 2023, nr 2 integraal, met oa: nieuws over het symposium, een antroposoof met een lintje en evidence versus science based?