Commentaar bij aflevering 5 van Uitgedokterd!? (21 mei 2008)

Bij het volgende consult haalt de behandelaar nog een ander Chinees ritueel uit de kast: het zogenaamde moxabranden (moxibustie). Hierbij worden op een acupunctuurplaats gloeiende stukjes van een gedroogd kruid (moksa) geplaatst.
Bij controle voelt Sven zich veel beter: hij is niet pijnvrij, maar zijn klachten zijn wel veel minder.

Keppel Hesselink (JKH) kiest in zijn commentaar weer een onderzoek met positieve resultaten, ditmaal bij osteoartrose van de knie waarbij na 6 maanden en 1 jaar nog verbetering aanwezig was. Er staat hierover inderdaad een studie in de database van wetenschappelijke tijdschriften, maar uit de samenvatting is al op te maken dat de daarin gebruikte methoden niet deugdelijk zijn. Deugdelijk gecontroleerde studies tonen op zijn best een placebo-effect. Zoals gebruikelijk zijn er volgens JKH legio andere mogelijkheden: diëten, supplementen, visolie, warmwaterbaden, osteopaat en manueel therapeut.

Onze conclusie: waarschijnlijk natuurlijk beloop van het klachtenpatroon met mogelijk mede verbetering door de zinvolle adviezen die Sven tevens kreeg en door de grote variëteit aan rituelen waaraan hij werd onderworpen (placebo-effect).

Jim is 9 weken oud. Hij huilt voortdurend en doordringend. Hij ligt steeds op zijn linkerzij en overstrekt zich tijdens het huilen. In de wandelwagen en in een rijdende auto is hij stil en tevreden. Bekende oorzaken van buikklachten die het huilen kunnen veroorzaken zijn er niet gevonden. In die gevallen is het enige verstandige advies om eerst af te wachten (hoe moeilijk dat ook is), want de afwijking geneest na kortere of langere tijd.

De ouders gaan met hem naar Anton van Eijck, osteopaat. Osteopaten geloven, zoals we eerder zagen, dat alles in het lichaam een bepaalde bewegingsvrijheid nodig heeft en dat een verstoorde balans hierin hersteld moet worden. De osteopaat vindt dat het voorhoofd van Jim links hoger is dan rechts en dat geldt ook voor het jukbeen en het linkeroor. Op de vraag van de moeder of dit zou kunnen komen door een heftig verlopen bevalling antwoordt hij bevestigend. Zou hij niet weten dat bij jonge baby’s de schedelbeenderen nog niet vergroeid zijn en dat er asymmetrie ontstaat als het kind steeds op dezelfde zij ligt? Maar de osteopaat kiest iets wat beter past in zijn kraam. Hij zegt dat de verbinding tussen schedel en wervelkolom onderaan de schedel (de schedelbasis) scheef staat en laat dat aan een schedelmodel zien. Hoe kan hij dat nu gezien hebben? Het is een compleet onzinverhaal, maar hij heeft die scheefstand nu eenmaal nodig om zijn osteopathische behandeling te kunnen geven: het masseren van de aanhechting van de schedelbasis. Na 5 behandelingen staat alles op de goede plek en daardoor is er volgens hem vanuit de buik geen irritatie meer. Door groeien van de hersenen moet alles nu goed komen.

Ditmaal zijn we het bijna helemaal eens met het commentaar van JKH. Op de vraag of osteopathie helpt, geeft hij geen duidelijk antwoord, maar hij waarschuwt wel voor de gevaren van het kraken, vooral bij kinderen. En verder horen wij: ”Het huilen gaat uiteindelijk over”. Dat klopt.

Onze conclusie: spontane genezing. Wij begrijpen eigenlijk niet goed waarom juist deze patiënt is gekozen om aan te tonen dat osteopathie werkzaam zou zijn. Ons advies zou zijn: proberen de ouders gerust te stellen en wijzen op de goede prognose. Wikipedia geeft een uitstekend overzicht van de problematiek bij huilbaby’s. En dan nog grootmoeders verstandige advies om vervormingen van de schedel door dwangligging te voorkomen: wisselligging, dat is: na elke voeding op de andere zij leggen. En dan natuurlijk haar ezelsbruggetje bij borstvoeding: na de linkerborst op links, na de rechterborst op rechts. Voor flesvoed(st)ers het beertje afwisselend links en rechts aan het hoofdeind zetten. Zo nodig een kussenrolletje tegen het rugje leggen om terugrollen van het kind te voorkomen.

Lisa is 13 jaar en heeft vanaf haar zesde jaar last van migraine. Nu heeft ze sinds één jaar klachten van chronisch hoesten, buikpijn, zware hoofdpijn en vermoeidheid. Haar klachten wisselen: soms voelt ze zich pittig en dan weer doodziek. Bij specialistisch onderzoek kon er niks worden gevonden. In overleg met haar kinderarts gaat zij naar een hypnotherapeut.

Carla Menko-Frankenhuis is van huis uit verpleegkundige en beoefent al 10 jaar hypnotherapie. Het consult dat we zien heeft eigenlijk meer het karakter van een psychotherapeutische benadering dan van een alternatieve behandeling. Lisa maakt absoluut niet de indruk van iemand die onder hypnose is, ze is alert, maakt grimassen, moet lachen etc. Dat kan natuurlijk ook niet anders met die stoet mensen om je heen, moeder, interviewer, filmploeg etc. Maar los daarvan hebben we natuurlijk geen enkel idee of Lisa überhaupt wel hypnotiseerbaar is. Overigens noemt de therapeute het in eerste instantie niet eens ‘hypnose’, maar ‘ontspanningsoefeningen’ en dat is ook wat ze haar aanleert. Die oefeningen moet ze ook thuis doen en ze moet een pijndagboek bijhouden.

Er wordt in het interview door de moeder van Lisa gehint op suïcidaliteit als gevolg van de klachten en men kan zich afvragen of een meisje met suïcidaliteit vanuit de reguliere kindergeneeskunde verwezen moet worden naar een behandelaar die verpleegkundige is.

Lisa voelt zich aan het eind van de behandeling veel beter. Wij hopen voor haar dat dit effect blijvend zal zijn. We hebben niets meer gehoord over haar migraine. Het lijkt ons minder waarschijnlijk dat die nu ook voorgoed verdwenen zal zijn.

Keppel Hesselink (JKH) zegt dat er honderden studies over onbegrepen buikklachten zijn gedaan, waarvan een recente over buikklachten bij kinderen. Dat klopt, maar een recente meta-analyse uit de Cochrane database is minder positief.

Onze conclusie: hypnotherapeute Mw. Menko doet met Lisa iets dat een reguliere psychiater of psychotherapeut zou typeren als een reguliere, suggestieve behandeling en een allervriendelijkste empathische benadering. Deze vorm van hypnotherapie in Uitgedokterd!? is dus geen voorbeeld van een ‘alternatieve’ behandeling.

Voor een overzicht van alle artikelen betreffende deze serie zie:
Grove misleiding in NCRV tv-programma Uitgedokterd?!

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.