Commentaar bij aflevering 6 van Uitgedokterd!? (28 mei 2008)

Marieke is 40 jaar en heeft al 20 jaar een ernstige vorm van reumatoïde artritis. Zij heeft al operaties ondergaan aan beide schoudergewrichten, waarbij prothesen zijn geplaatst. Zij krijgt de nieuwste medicatie die effectief is tegen de ontsteking en de pijn, maar die wel door sterke onderdrukking van het immuunsysteem de kans op een ernstig beloop van sommige infecties vergroot. Zij heeft al een keer op de intensive care gelegen met een levensbedreigende griepinfectie. Het is begrijpelijk dat ze zoekt naar een andere behandeling, waardoor ze minder medicijnen hoeft te nemen en die ook haar vermoeidheid zou kunnen verminderen.

Zij gaat naar de homeopathisch arts, Jan Scholten, die we al in aflevering 4 aan het werk zagen. We krijgen deels een herhaling te zien van die uitzending: het onbegrijpelijke verhaal over het ‘innerlijk’ en het ‘lichaam’, vragen naar haar jeugd en familierelaties en of ze van planten en bloemen houdt. Zij krijgt wel een ander soort homeopathische korrels, gadolinium sulfuricum, waarbij het sulfuricumdeel moet passen bij haar neiging om goed te willen doen in het leven. De korreltjes moet ze om de twee weken innemen. Zou dat lange interval misschien nodig zijn om te voorkomen dat homeopathische dosis in deze korrels toch nog te hoog zou worden? Net als ik, begrijpt Marieke er niet veel van en ze vraagt zich daarom natuurlijk af of het wel zal helpen.

Na 10 weken ziet ze nog weinig resultaat: het beloop van haar klachten blijft net als tevoren wisselend. De behandelaar gaat voor haar daarom een ‘beter passend’ middel zoeken, dat wel ‘in de buurt zit van het vorige middel (ook een lanthanide)’. Dat laatste klopt natuurlijk wel, want korrels die beide geen werkzame stof bevatten liggen natuurlijk, ondanks hun verschillende en deftige namen, oneindig dicht bij elkaar.

Uiteindelijk blijkt de behandeling geen effect te hebben gehad. Keppel Hesselink (JKH) heeft de moed nog niet opgegeven: hij vindt het nog een beetje te vroeg om dat nu al te kunnen zeggen. In aflevering 4 besprak ik al dat homeopathie niet beter werkt dan een placebobehandeling en dat er in de medische literatuur steeds meer oproepen verschijnen om op te houden met deze foptherapie. Interessant is nog om te vermelden dat onder diegenen die hiertoe oproepen, zich ook R. Barker Bausell en Edzard Ernst bevinden, twee bekende wetenschappelijk onderzoekers van alternatieve behandelwijzen, die op grond van hun onderzoek van mening veranderd zijn.

Elly is 60 jaar en heeft rugklachten, waardoor ze ernstig gehandicapt is. Ze heeft al verschillende operaties ondergaan. Zij gaat naar Feldenkraistherapeut, Sytske de Boer, en ze hoopt vooral op vermindering van haar pijnklachten en dat ze wat steviger op de benen komt te staan. De therapeut probeert uit te leggen wat Feldenkraistherapie inhoudt, maar dat is niet helemaal te volgen. ‘Bewegingspatronen veranderen’ en ‘ontspanningsoefeningen’ begrijp ik nog, maar wat moeten we met ‘de verbinding van binnen is er, maar het bewustzijn ervan is zoek’? In de Wikipedia vind ik de volgende beschrijving van deze behandelwijze:

De Feldenkrais methode is een alternatieve geneeswijze die door de Israëlische Moshe Feldenkrais ontwikkeld werd. De methode gaat uit van een ondeelbaar geheel van lichaam en geest en probeert lichamelijke en geestelijke problemen te behandelen door de bewegingen van het lichaam te verbeteren. Hierdoor zouden met name problemen met bewegingen zich verbeteren en zou de hele mens zich ontwikkelen en zich beter gaan voelen. Lang niet alle mensen die mensen volgens de Feldenkrais methode behandelen of hen er les in geven, noemen hun lessen een genezende behandeling. Vaak wordt het ook meer een “bewustwording” van het eigen lichaam en een manier van persoonlijke ontwikkeling genoemd. Er is nooit wetenschappelijk bewezen dat deze methode werkzaam is.

Elly krijgt lichte oefeningen voorgeschreven en eenmaal per week bewegingsles.

Bij het onderzoek bleek dat Elly het niet duidelijk voelde wanneer een van haar tenen licht op en neer werd bewogen door de therapeut. Dat leidde tot de volgende verbazingwekkende conclusie: “het is moeilijk voor jou om te voelen. Daarom gaat je lichaam wegen vinden om je toch te laten voelen, namelijk door de pijn”. Er wordt ook nog veel gesproken over lichaam en geest. Elly vindt dat de behandeling wel wat heeft geholpen, maar zegt ook dat haar klachten altijd al wisselen.

Uit het commentaar van JKH blijkt dat hij het helemaal niet eens is met de Wikipedia. Volgens hem blijkt uit veel onderzoek dat de Feldenkreistherapie goed is voor lage rugklachten.

Mijn conclusie: de theorie achter de Feldenkreistherapie is natuurlijk absurd, maar een aanpak met houdings- en ontspanningsoefeningen zou ik niet als alternatieve behandelwijze willen bestempelen. Deze aanpak vormt onderdeel van de fysiotherapie en zou natuurlijk best wat kunnen helpen. Overtuigend wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid van houdings- en bewegingstherapieën ontbreekt weliswaar, maar bij gebrek aan beter is het niet onredelijk om ze toe te passen.

Marian heeft 6 weken geleden een blessure opgelopen op de tennisbaan. Ze heeft zeurende pijn in de linkerelleboog en verminderde kracht in haar onderarm en hand. Ze wil niet wachten op de spontane genezing. Ze heeft daar te weinig geduld voor, zegt ze.

Zij gaat naar Jan Willem Houtsma, de fysiotherapeut/acupuncturist die we ook al eerder bezig zagen. Hij zegt, zoals te verwachten, dat ook bij de tenniselleboog de energie niet goed stroomt, maar dat er ook nog een blokkade in de wervelkolom zit, die hij meteen even wegkraakt door de nek te manipuleren. Vervolgens krijgen we een herhalingsvoorstelling van de polsdiagnose, waarbij hij weer een polsversnelling (of was het vertraging?) vaststelt zonder de polsfrequentie te meten. Er gaan weer naalden in meridiaanpunten. Dat die meridianen voor normale, weldenkende mensen onvindbaar zijn komt trouwens, doordat zij de Chinese manier van denken niet beheersen.
Na enkele weken is Marian genezen. Ik moest even denken aan de uitspraak van onze huidige minister Ronald Plasterk in zijn column in het programma Buitenhof uit 2002, dus in de tijd dat hij nog vrijuit kon spreken. Dat ging toen over homeopathische kwakzalversmiddelen (excuses voor het pleonasme). Over Nisyleendruppels zei hij: ‘?..als je dat gebruikt voor verkoudheid dan is het in 7 dagen over, anders duurt het een week…’.

JKH schept in zijn commentaar verwarring over de aard van de aandoening. Hij suggereert dat er een probleem is met de spieren van de arm. Dat klopt niet. De afwijking zit in de aanhechting van de spierpezen aan het ellebooggewricht (epicondylitis, of tendinitis van de elleboog zijn de officiële termen). Hij zegt dat acupunctuur de beste manier is om een tenniselleboog te behandelen. Dat klopt misschien voor de portemonnee van de acupuncturist, maar niet voor de patiënt!

Conclusie: 95% van de patiënten geneest spontaan binnen 6-12 weken.

Voor een overzicht van alle artikelen betreffende deze serie zie:
Grove misleiding in NCRV tv-programma Uitgedokterd?!

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.