Epiphora-ademhalingsmethode onbewezen

Een goede beweeghouding, een aangepaste ademhaling, en klaar is kees: de ‘verstoorde’ doorbloeding van de hersenen is opgelost. ‘Weg migraine, weg post-commotioneel syndroom (PCS), post-whiplash syndroom, aura-migraine, fibromyalgie syndroom/ME/CVS, weg hyperventilatiesyndroom en algemene stressklachten/capaciteitsverlies’, belooft fysiotherapeut/haptonoom Hans Timmerman uit het Friese Hallum, ‘uitvinder’ van de Epiphora-methode.

Epiphora staat voor ‘tranenvloed’ en voor herhaling maar is ook een vlindergeslacht, een schimmelgeslacht en een orchideeënsoort, leert Wikipedia. De trits aandoeningen die – toeval bestaat niet – met de Epiphora-methode zijn aan te pakken zijn niet goed vast te stellen, ze zijn niet zichtbaar te maken met een scan of met een specifieke marker in het bloed. Timmerman noemt op zijn website een breed scala aan vage aandoeningen die ermee te behandelen zouden zijn, variërend van ‘wazig zien, spierpijn/verzuring, koud lichaam, brain fog, spanningshoofdpijn’ tot ‘prikkelbare darmen en droge mond’. Hij kwalificeert ze als ALK, Aanhoudende Lichamelijke Klachten.

Om in de actualiteit te blijven heeft Timmerman ook het post-covid-syndroom aan zijn lijst toegevoegd. Ook hier helpt de methode, heeft hij bij patiënten ontdekt, zo vertelt hij in een YouTube-filmpje. In een e-mail aan de webredactie verwijst hij verder naar een recente reportage van Omroep Fryslan over zijn post-covid-aanpak waarmee ‘uitstekende vooruitgang wordt geboekt’, schrijft hij.

‘Belemmerde’ doorbloeding

De ‘missing link’ bij al deze aandoeningen is een ‘belemmerde’ doorbloeding in de nekslagaderen – vernauwing – achter in de hersenen, in de zogeheten Cirkel van Willis. Hierdoor ontstaat een ‘onverklaard uitstel van herstel’, is de onbewezen hypothese van fysiotherapeut Timmerman die hij in een van zijn vele YouTube-filmpjes uitlegt. ‘Wat het brein tekortkomt wordt bezuinigd in het lichaam’, is zijn verdere – onbewezen en ook wel vreemde – uitleg aan ‘professionals’ op zijn website.

We lezen verder: ‘Het is een zelfgenezingsmethode die door middel van slim inzetten van ademhaling, houdingen en bewegingen een tekort aan bloedaanvoer in alle delen van de hersenen opheft.’

We lezen over de wondertechniek: ‘Met de Epiphora-methode leer je 3 hoofdoorzaken van een verstoorde doorbloeding in je brein op te lossen. Je verbetert bloedaanvoer vanuit de nekslagaders (openen), je verbetert de bloedafvoer uit je brein (drainage) en vervolgens zet je de juiste ademhaling in om de laatste stress uit je lijf te laten gaan. Dit pas je twee maal per dag toe, 15 minuten bij het opstaan, en 10 minuten bij het gaan slapen. Overdag pas je de goede beweeghouding toe.’

Timmerman gooit met enige graagte zijn onbewezen hypothese over de schutting van de wetenschap, bij gebrek aan eigen onderzoek. Hij schrijft in zijn e-mail aan de webredactie: ‘Het gaat om een paar procent tekort aan bloedtoevoer, en dat is heel lastig zichtbaar te maken en te bewijzen. Het is dus een mooie uitdaging aan neurologen en neurofysiologen om te bekijken of er een medisch bewijs kan zijn dat mijn praktische bevindingen over deze ‘vreselijke klemsituatie’ onderbouwt.’

Verspreiding over Nederland

De methode lijkt zich over Nederland te verspreiden. Een honderdtal zorgverleners waaronder fysiotherapeuten maar vooral alternatieve behandelaars als acupuncturisten en chiropractors, past de Epiphora-methode inmiddels toe na een opleiding bij de een-mans ‘Academie’ van Timmerman. ‘Na een succesvolle afronding van deze opleiding ben je in staat om zelfstandig, of in een complementerend team, de Epiphora Methode over te brengen op cliënten en herstelprocessen te begeleiden en in staat om cliënten zeer effectief en eenvoudig te behandelen met complexe stagnatieklachten.’

Op zijn website is een lijst van ‘gecertificeerde’ coaches te vinden. Er zijn er bij wie je online terecht kunt en niet in levende lijve langs hoeft. Er wacht genoeg werk: ‘Er zijn een paar honderdduizend mensen in dit land die met dit soort klachten tot nu toe niet verder komen’, schat Timmerman.

Er zijn coaches die bij verschillende bedrijven ademcursussen hebben gegeven. Neem fysiotherapeut Steven Zwerink, eigenaar van de praktijk Ademwinst in Enschede, ook instructeur/docent bij de Epiphora-Academie van Timmerman.

Hij meldt op zijn website bij FC Volendam, FC Twente, het UMCG, het Medisch Spectrum Twente cursussen te hebben gegeven, vooral gericht op ademtechnieken. Op zijn website staat een vragenlijst waarmee je erachter kunt komen of de Epiphora-methode enig nut gaat hebben, met als laatste vraag: ‘Mogen we je inzending gebruiken voor (geanonimiseerd) wetenschappelijk onderzoek?’

Is de methode betrouwbaar?

De methode roept vragen op. ‘Wat moet ik met deze Epiphora-methode, is dit een betrouwbare methode, is deze wetenschappelijk onderzocht’, vraagt een patiënt met ademhalingsproblemen de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK). De fysiotherapeut, waar zijn huisarts hem naar had verwezen, had hem op de methode gewezen. De patiënt was niet de enige, ook een huisarts stelde de vereniging vergelijkbare vragen over de ademhalingstechniek.

Een rondje wetenschap leert dat elk bewijs voor de claims die aan de Epiphora-methode worden gehangen, ontbreekt. Een door de webredactie geraadpleegde vaatchirurg en een neuroloog hielden de methode tegen het licht, lazen teksten (voor professionals) op de Epiphora-website. Beiden hebben na lezing geen twijfel, ze betitelen het geopperde biologisch mechanisme als abracadabra, niet te volgen wartaal. Kwakzalverij, conform de algemeen geaccepteerde definitie, is hun conclusie. Beide specialisten willen anoniem blijven om rustig hun werk te kunnen blijven doen.

Timmerman bevestigt in een e-mail aan de webredactie dat een hard wetenschappelijk bewijs voor zijn methode ontbreekt. Het is een onbewezen hypothese, schrijft hij. Zijn uitleg is dat ‘bij een unieke reeks van 15.000 experimentele behandelingen (bij zijn vroegere fysiotherapiepraktijk PersonalTuning) in de jaren 2010 – 2021 in Nederland en Duitsland, met personen uit alle genoemde diagnoses, bleek dat er doorgaans bij beoefening van de Epiphora Methode een onverwacht goed herstel op gang kwam’, schrijft hij op zijn website. ‘Zelfs als na jarenlange klachten geen herstel meer wordt verwacht, blijkt de methode verrassend effectief te zijn. Ik heb blijkbaar iets ontdekt – ingegeven door eigen ervaringen – wat nog niet bekend was.’

Geen serieuze peer-reviewed publicaties

Er zijn geen (serieuze peer-reviewed) publicaties over zijn methode. De naam van de Friese fysiotherapeut en van zijn ‘Epiphora Methode’ zijn niet in PubMed te vinden.

Twee studenten fysiotherapie aan Hogeschool Saxion Enschede hebben een opzet gemaakt voor een eerste onderzoekje met tien personen met post-covid-klachten (en een klachtenloze, gezonde controlegroep). Een beginnetje met een veel te kleine groep waarbij overigens onduidelijk is hoe de aandoening is gedefinieerd en wordt gediagnosticeerd. De door Timmerman zo gewenste ‘harde’ bewijsvoering van de effectiviteit is dus nog heel ver weg. De medische wetenschap blijkt weinig interesse te hebben in zijn methode.

Timmerman zit er niet mee. ‘De practice loopt weer eens vooruit op de evidence, wat logisch is wanneer er vanuit het werkveld iets nieuws wordt ontdekt’, schrijft hij in een e-mail. Hij is een optimistisch man. ‘De evidence voor deze methode komt er, het is een kwestie van tijd en geld. We staan open voor belangstellende onderzoekers. Ik verwacht mondiale belangstelling voor mijn methode.’

In aanloop daar naar toe heeft hij in juni vorig jaar de naam van zijn methode alvast voor tien jaar vastgelegd bij het Benelux-merkenregister.