Ex-Kamerlid Sabine Uitslag promoot alternatieve artsenvereniging

Een clusterbloemenbom, zo omschrijft extern adviseur Sabine Uitslag de campagne die zij heeft bedacht voor de Artsen Vereniging Integrale Geneeskunde (AVIG): ‘We zien het als het uitstrooien van bloemenzaadjes die in hopelijk vruchtbare bodem landen.’ 

Het ledenbestand van de AVIG bestaat uit alternatief werkende artsen en tandartsen die zijn onderverdeeld in vier vakgroepen: acupunctuur, homeopathie, neuraal- en regulatietherapie en natuurgeneeswijzen. De campagne moet de reguliere zorg interesseren voor de integratie van alternatieve behandelwijzen. Om dat doel te bereiken heeft ze een podcast gemaakt over het ‘zelfherstellend’ vermogen. Uitslag verzorgt de presentatie en neemt samen met de Amsterdamse homeopathisch huisarts Frans Kusse de redactie en productie voor haar rekening. In het praatprogramma krijgen zaken als Chinese prikkunst en energetische kankerbehandeling een podium.

Uitgummen

Uitslag was tussen 2008 en 2012 Tweede Kamerlid voor het CDA. Haar portefeuille bevatte onder andere langdurige zorg, jeugdbeleid en preventie. Eerder studeerde ze verpleegkunde aan de Saxion Hogeschool en gezondheidswetenschappen aan de Universiteit Maastricht. Na de beëindiging van haar parlementaire carrière werd Uitslag voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten.

Het ex-Kamerlid is ook actief als zangeres; ze nam deel aan het programma The Voice of Holland. In 2019 probeerde de CDA-ster in de SBS-show Dancing on Ice naam te maken als amateur kunstschaatser. De veelzijdige politica is tegenwoordig te huur als dagvoorzitter en zorgstrateeg. 

Een van de opvallende gasten in Uitslags praatprogramma is energetisch therapeut en Olympisch hockeykampioen Margje Teeuwen. De ex-topsporter vertelt dat er twintig jaar geleden een tumor in haar baarmoeder werd ontdekt ter grootte van een tennisbal. Ze onderging een operatie, maar die mislukte. Waarop Teeuwen haar arts vroeg: ‘Mag ik het zelf doen?’ De medisch specialist antwoordde dat zij dit onmogelijk zelf kon doen.

Teeuwen legde zich daar niet bij neer. ‘Toen ik thuiskwam heb ik twee vriendinnen gebeld. Ik maakte een tekening van hoe de tumor er in mijn beleving uitzag. Vervolgens heb ik tegen ze gezegd: wij gaan gummen en dat doen we iedere dag tussen 15:00 en 15:10 uur. In het begin was ik ziek en deed ik braaf mee. Later ging het wat beter en vergat ik het soms. Tot ik rond drie uur dacht: wat voel ik toch? Maar dan waren zij natuurlijk aan het gummen. Het was maar tien minuten per dag en eigenlijk een bewuste manier om te kijken hoe wij dit weg kunnen halen.’

Drie maanden na de eerste operatie kwam de hockeyster terug in het ziekenhuis. Op de echo en de scan was naar verluidt niets te zien. Teeuwen was niet verbaasd: ‘Het is heel logisch dat je met je mind, en zeker met een collectieve mind, dat soort dingen kunt bereiken.’ 

Fred Matser

De podcast wordt mede mogelijk gemaakt door de Academy for Integrative Medicine (AIM) en de Fred Foundation van Quote 500-lid Fred Matser. In de vijfde aflevering van de serie is Matser zelf te gast. Op zijn 34ste begon de zakenman met zijn spirituele ontwikkeling. Hij stopte met de dagelijkse leiding van het bedrijf Johan Matser projectontwikkeling, ooit opgericht door zijn vader, en ging anderhalf jaar in de leer bij hoogleraar parapsychologie Henry van Praag.

Aan de keukentafel vertelt de weldoener over zijn ervaring met het paranormale. Ook blikt Matser terug op het door hem geïnitieerde integrale behandelcentrum De Nieuwe Vaart in Hilversum. Vanaf 1989 spendeerde hij jaarlijks honderdduizenden guldens aan het project. Het draaide uit op een fiasco. ‘We hebben dat zes of zeven jaar gedraaid maar het was te vroeg, dus dat is weer uit beeld verdwenen.’ Bij het centrum werkten complementair artsen, specialisten en een paranormaal therapeut. 

Acupunctuur

Opmerkelijk is ook het gesprek dat Uitslag voert met basisarts en acupuncturist Danielle Bourne, eigenaar van integrale artsenpraktijk Leef! in Utrecht. De presentatrice vraagt Bourne wat zij graag zou veranderen in de Nederlandse gezondheidszorg. ‘Allicht gewoon acceptatie dat er meerdere wegen zijn die naar Rome leiden,’ luidt het antwoord. ‘Want complementair wordt weggezet als: niet bewezen, werkt niet en is alleen maar placebo. Het reguliere wordt gezien als wel bewezen. Maar dat is het helemaal niet. Er is ook veel dat wél bewezen is binnen het complementaire circuit, dat wordt niet geaccepteerd. In het Amsterdam UMC heb ik op de anesthesie-afdeling onderzoek gedaan naar acupunctuur. Ik voelde mij echt een soort heks op die afdeling, want iedereen vond het vet raar. Toen ging ik artikelen lezen over acupunctuur en ontdekte hoeveel bewijs er is. The British Medical Journal (BMJ) heeft zelfs een wetenschappelijk tijdschrift over acupunctuur uitgegeven. Waarom doen wij het alsof het allemaal placebo is?’ 

Onderzoek naar de Chinese prikkunst heeft op grote schaal plaatsgevonden. Nooit is aangetoond dat acupunctuur werkt, evenmin is er bewijs voor het bestaan van meridianen of acupunctuurpunten, zoals de eeuwenoude theorie achter de handelwijze stelt. Daarbij vergeet Bourne te vermelden dat de voormalige uitgever, de BMJ Group, stevige kritiek kreeg na de publicatie van Acupuncture in Medicine.

Steven Salzberg, professor biomedische technologie en biostatistiek aan de Johns Hopkins University, schreef een vernietigend stuk met de titel: Fake medical journals are spreading, and they are filled with bad science. De Britse professor farmacologie David Colquhoun maakte het tijdschrift met de grond gelijk op zijn blog over pseudowetenschap en alternatieve behandelwijzen. Overigens wordt Acupuncture in Medicine sinds 2019 niet meer uitgegeven door de BMJ Group maar door SAGE Publications. Dit had Bourne kunnen weten; vorig jaar publiceerde zij een artikel in het SAGE-blad. Samen met een aantal anderen, onder wie anesthesioloog Susanne Eberl, onderzocht ze of electro-acupunctuur leidt tot een vermindering van sedatiemiddel propofol tijdens een coloscopie.

De conclusie was dat electro-acupunctuur geen enkel effect heeft, ook niet op de tevredenheid van patiënten en endoscopisten. 

Viruswaarheid

Dat Uitslag zich affilieert met obsolete handelwijzen is niet geheel verrassend. Zij vertoont zich vaker op evenementen in het alternatieve circuit. Het ex-Kamerlid was dagvoorzitter op een congres van het Nederlands Instituut voor Belangenbehartiging Integrale Gezondheidszorg (NIBIG). Tijdens deze middag werd gefilosofeerd over de vraag hoe de complementaire zorg het vertrouwen kan winnen van zorgverzekeraars en het ministerie van Volksgezondheid. 

In oktober 2018 ondersteunde de politica een brief van het platform Integrale Gezondheidszorg (IG). Daarin werden minister voor Medische Zorg Bruno Bruins en staatssecretaris van Volksgezondheid Paul Blokhuis uitgenodigd voor een gesprek over de ‘juiste inzet’ van integrale geneeskunde. Volgens het platform zou de toepassing van complementaire interventies leiden tot gezondheidsbevordering en kostenbesparing – een claim die jaren eerder al onderuit werd gehaald door de Vereniging tegen de Kwakzalverij en de site Kloptdatwel.

Recent was Uitslag spreekstalmeester op een online-congres van de Academy for Integrative Medicine. Op het programma stond onder meer een college van coronascepticus Pierre Capel over het ‘emotionele DNA’. De emeritus-hoogleraar immunologie kwam het afgelopen jaar veelvuldig in het nieuws vanwege zijn warme banden met actiegroep Viruswaarheid. Hij sprak op het Malieveld tijdens een demonstratie van de activistische beweging en trad op als getuige-deskundige in een rechtszaak over de avondklok van Viruswaarheid tegen de Nederlandse staat.

Capels coronakritiek vindt eveneens gehoor bij de alternatieve artsenvereniging. In juni 2020 verzorgde hij een webinar voor de AVIG. Tijdens de digitale bijeenkomst ging het over kanttekeningen bij vaccineren en de inzet van hydroxychloroquine en zink. Twee maanden daarvoor kreeg het Limburgse AVIG-lid Rob Elens de inspectie voor de gezondheidszorg op zijn dak, omdat hij het coronavirus bestreed met diezelfde medicijnmix.

Van (hydrox)chloroquine is bewezen dat het niet effectief is tegen COVID-19, het kan wel leiden tot bijwerkingen als hartritmestoornissen. AVIG-bestuurslid en homeopathisch arts Frans Kusse – eerder genoemde samenwerkingspartner van Uitslag – deed ook een duit in het zakje: hij publiceerde een lijst met homeopatische middelen op de AVIG-site die coronabesmetting zouden tegengaan. Binnen een maand werd de tekst verwijderd wegens gebrek aan bewijs.

De webredactie heeft het ex-Kamerliod Sabine Uitslag herhaaldelijk benaderd met vragen over haar werk voor de AVIG. Zij antwoordt niet, er rest slechts doodse stilte.