Feuilleton deel 3: Barbara Havenith

In een “Masterclass Nieuwe Zorg” voor zorg- en verzekeringsmanagers werden in februari 2016 door Inès von Rosenstiel acht geruchtmakende integratieve genezers van de 21ste eeuw opgesomd. Zij noemde hen (en zichzelf) “pioniers”. Hun uitvalsbases noemde zij “stakeholders”. Die pioniers willen complementaire en alternatieve behandelwijzen deel laten uitmaken  van de reguliere geneeskunde. De Vereniging tegen de Kwakzalverij meent dat zij daarmee de deur voor kwakzalverij wagenwijd openzetten. Over de acht pioniers verschijnt op deze website een serie signalementen.

3. Barbara Havenith, pionier integratieve geneeskunde. Oprichtster en directeur van de “Vrouwenpoli Boxmeer”

In de Masterclass Nieuwe Zorg van Von Rosenstiel werd Havenith tot pionier benoemd, maar haar uitvalsbasis, De Vrouwenpoli Boxmeer BV, werd niet genoemd als “stakeholder”. Dat is niet terecht, want die BV is wel degelijk “stakeholder”, een belanghebbende organisatie die zeer actief streeft naar het introduceren van kwakzalverij in de reguliere geneeskunde en er geld mee verdient. Havenith is er de centrale figuur; er zijn ook andere artsen werkzaam (onder wie twee gynaecologen en een homeopaat) en verder een orthomoleculair diëtiste, een voetreflextherapeut en een psychodynamisch therapeut. Even terzijde: iedereen mag zich “psychodynamisch therapeut” noemen, het is geen beschermde BIG-geregistreerde titel zoals psychotherapeut, je hoeft er niet voor geleerd te hebben.

De BV claimt als werkwijze het klassieke kwartet van alternatieve behandelaars: ‘Aandacht, tijd, privacy en integratieve geneeskunde’ ofwel: ‘Vrouwen die komen voor advies of behandeling krijgen meer tijd, meer aandacht, meer privacy en een op maat gesneden advies’. Ook tevreden getuigenissen van patiënten, die men bijna altijd aantreft bij kwakzalverswebsites ontbreken niet.

Nergens is bewezen dat klanten van alternatieve zorgverleners meer tijd en zorg krijgen dan patiënten die regulier behandeld worden. Bovendien kunnen zorgverleners die meer dan gewone aandacht en privacy nastreven gewoon regulier blijven werken, daartoe hoeven zij geen kwakzalverij aan te bieden. Ook reguliere geneeskunde streeft immers naar een op maat gesneden advies; daartoe dienen de ziektegeschiedenis en het onderzoek. Maar ‘op maat gesneden’ op de Vrouwenpoli houdt in, dat ‘desgewenst’ alternatief gewerkt kan worden. Wat onder ‘desgewenst’ wordt verstaan en door wie het dan gewenst wordt, door de patiënt of door de behandelaar, blijft onduidelijk.

Havenith is arts sedert 1989 en werd in 1995 in Duitsland als gynaecoloog geregistreerd na een specialisatie in het Gemeinschaftskrankenhaus Herdecke: ‘Unsere Besonderheit liegt in der Kombination von moderner Schulmedizin und Anthroposophischer Medizin im Sinne einer integrativen Medizin’.

De aannames van de antroposofie staan haaks op de moderne geneeskunde. In Duitsland werd dus al de kiem gelegd voor Haveniths streven kwakzalverij in de geneeskunde in te voeren. In hetzelfde ziekenhuis werkte tijdens haar opleidingstijd ook Robert Gorter, antroposofisch arts met vreemde opvattingen over kankerbehandeling en ons welbekend. Of zij daar ook nog in aanraking kwam met de beruchte acupuncturist Keppel Hesselink, die daar ook les gaf, is onbekend.

Havenith werkte vanaf 1996 in Nederland als gynaecoloog in Weert en in een ziekenhuis in Boxmeer, tot aan de oprichting van de Vrouwenpoli in 2011.

Op de Vrouwenpoli Boxmeer worden geen gynaecologische ingrepen gedaan waarbij narcose of lokale verdoving nodig is. In plaats daarvan heeft Havenith een indrukwekkend arsenaal van alternatieve behandelwijzen klaarliggen.

Zij is namelijk behalve gynaecoloog ook haptonoom, met name voor de pre-, de peri- en de postnatale begeleiding van vrouwen; zij beoefent reiki; zij doet aan tachyon-energiehealing; ze beoefent aromatherapie (opgeleid aan de Primavera Akademie); voorts schrijft ze Bachtherapie voor (opgeleid bij “Bloesemremedies Nederland”); en ze heeft examen gedaan in “Klinische Psychoneuroimmunologie”bij de “Natura Foundation”.

We bekijken haar kwaliteiten kort:

– Haptonomie is een werkwijze, waarbij door aanrakingen (van Grieks haptein, voelen) door de haptonoom, het begeleid bewegen van lichaamsdelen en het wijzigen van lichaamshoudingen van de patiënt ontspanning en andere psychologische effecten worden nagestreefd, zoals het “verminderen van kwetsbaarheid”. Onze Vereniging beschouwt haptonomie als kwakzalverij (PDF). Met pre-, peri-, en postnatale haptonomie bedoelt Havenith: vóór, rond en na de baring. In correct potjeslatijn heet dat: “pre-, peri- en postpartum”. Nu lijkt het of zij vrouwen voor, tijdens en na hun eigen geboorte met haptonomie behandelt.

– Reiki is een paranormale behandeling waarbij de reikibeoefenaar met handoplegging en soms met massagetechnieken een vermeende vorm van energie overbrengt. Dat kan ook op afstand, menen sommige reikimasters. Huisdieren kunnen eveneens met reiki behandeld worden. Havenith heeft een Reiki 3a diploma. Dat houdt in: ‘De cursus Reiki-3A leidt op tot Reiki-3 therapeut en tegelijkertijd tot Paranormaal Genezer…. Na deze cursus is de helende kracht in je handen weer verdubbeld ten opzichte van Reiki-2, zodat je kracht nu viermaal zo sterk is dan na de Reiki-1 cursus’. Gebazel dus. Zie ook op onze site een artikel van Broer Scholtens over Viola Holt, voormalig TV-presentatrice, die in 2015 Reikimaster werd.

– Tachyon-energiehealing berust op behandelingen die zouden werken met deeltjes die sneller zijn dan het licht.  De werking is volgens de adepten: ‘Een kwantumsprong in het bewustzijn’ en ‘Tachyonenergie is de eerste vormhebbende energie die voortkomt uit het nulpuntenergieveld, de oerbron van het universum. Tachyon heeft dezelfde eigenschappen als nulpuntenergie en bevat dus de potentie van al-wat-is’. Je kan ook kristallen kopen of schijven die geladen zijn met tachyon-energie om bij je te dragen.

Het is onbegrijpelijk dat een medisch specialist als Havenith zulk gedaas en het boerenbedrog met kristallen en schijven serieus neemt. Op deze website werd in 2009 al aandacht besteed aan tachyontherapie.

In september 2011, werden bij het Europees Onderzoekscentrum CERN atoomdeeltjes gevonden waarvan men meende dat die sneller zouden zijn dan het licht. In februari 2012 bleek dat er sprake was geweest van een meetfout. Maar deze meetfout heeft natuurlijk niets te maken met tachyontherapie, die berust namelijk op een waan, een denkfout dus, geen meetfout.

– Over de aromatherapie en de Bachbloesemtherapie is onder de betreffende zoekwoorden op deze website al genoeg geschreven. We beperken ons tot twee verwijzingen naar aromatherapie: 1, 2. Voor de Bachbloesemtherapie beperken wij ons tot één verwijzing. Onze vereniging vindt beide behandelvormen kwakzalverij.

– Het examen in het gewichtig klinkende “Klinische Psychoneuroimmunologie” (kPNI) dat Havenith aflegde bij de “Natura Foundation” is de afsluiting van tweemaal achttien dagen les in twee jaar tijd. Wat het examen voorstelt kan blijken uit het begeleidende commentaar: ‘Er wordt niet van u verwacht dat u alle kennis uit het naslagwerk uit het hoofd leert – daarvoor is de reikwijdte van de klinische PNI veel te groot’. Het examen beoogt slechts dat men het naslagwerk kan hanteren.

Clinical PNI – de Nederlandstalige variant is kPNI – is een hersenspinsel van fysiotherapeut Leo Pruimboom. Die heeft op Lanzarote de Academia Espanola de Psico-Neuro-Immunologia (AEP) opgericht, een instituut dat zou samenwerken met de universiteiten van Gerona en Graz. De AEP heeft in 2006 een master of science in klinische PNI ontwikkeld, stelt Pruimboom. Een van de docenten is Frits Muskiet, bekend bij de Vereniging tegen de Kwakzalverij en in 2013 genomineerd voor de Meester Kackadoris-prijs vanwege zijn niet-onderbouwde orthomoleculaire missiewerk. Zie elders op deze site.

De Natura Foundation waar de kPNI te leren is, is opgericht door het supplementenbedrijf Bonusan, ook belanghebbende (“stakeholder”, zo men wil), want Havenith bepleit, onder meer tegen overgangsklachten, orthomoleculaire middelen en supplementen: ‘de oplossing schuilt in … en supplementen die de aanmaak van serotonine ondersteunen’. De vrouwenpoli verwijst op haar website bovendien naar het boek van de Wageningse ingenieur Ralph Moorman. Het Voedingscentrum meldt op zijn website over deze fantast: ‘De schrijver doet veel beweringen over hoe vaak het voorkomt dat iemand te veel of te weinig van een bepaald hormoon heeft. Deze beweringen kunnen niet onderbouwd worden met statistieken of onderzoeken. En ook voor het toevoegen of mijden van bepaalde producten ontbreekt wetenschappelijk bewijs. Enkele van de adviezen zijn daarbij opmerkelijk, zoals het mijden van kraanwater’.

Nóg een bijzonderheid van Havenith: zij blijkt aan verloskundigen en kraamhulpen lessen te geven en noemt die “Cursus Acute Verloskunde”, afgekort als CAVE. Het is maar de vraag waar zij onderricht in geeft: in verloskunde, in kwakzalverij of in een voor de argeloze cursist onoverzichtelijk mengelmoesje. “Cave” is (potjes)latijn voor “weest op uw hoede!”, “pas op!”. Havenith heeft het vast niet zo bedoeld, maar haar cursisten raden wij aan: pas op met die CAVE-cursus!

Wij kunnen niet anders dan concluderen dat Havenith kwakzalverij bedrijft onder de dekmantel van gynaecologie. De erevoorzitter van onze vereniging, Cees Renckens, tevens lid van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) vindt, dat Havenith op grond daarvan door die vereniging geroyeerd moet worden en heeft dat verzocht in een brief aan het bestuur van De NVOG. Het bestuur gaf hem te kennen af te willen wachten op een oordeel dat moet komen van een visitatiecommissie, die Haveniths praktijkvoering volgens de NVOG-visitatieagenda in 2017 zal beoordelen (zie NtdK jaargang 127, 2016, 1, pg. 46).

Wij hebben het donkerbruine vermoeden dat Havenith, conform haar lievelingscitaat van Nietzsche: ‘Was mich nicht umbringt macht mich stärker’, na die visitatie haar aantekening als gynaecoloog niet zal verliezen. Ze is handig genoeg om bij zo’n visitatie de juiste dingen te zeggen en de kwakzalverij in haar praktijk te verdonkeremanen.

En als ze haar aantekening als specialist gynaecologie toch zou verliezen, hoeft zij zich geen zorgen te maken. Zij kan haar praktijken dan altijd nog ‘stärker’ uitoefenen omdat zij erkend lid is van de Maatschappij ter Bevordering van de Orthomoleculaire Geneeskunde (MBOG) en van de Artsenvereniging voor Integrale geneeskunde (AVIG). Dat geeft onder kwakgelovigen voldoende prestige.