Forse tuchtmaatregelen tegen artsen Millecam

Het Regionaal Tuchtcollege te Amsterdam heeft op 7 april 2006 uitspraak gedaan in ‘de zaak Millecam’ (zie aangehangen pdf). Aan René Broekhuijse is de zwaarste maatregel opgelegd. Hij is voor het leven geschorst als arts. Zijn voormalige collega’s Erik Dankmeijer en Jos Koonen mogen voor respectievelijk 6 maanden en 1 jaar hun beroep niet uitoefenen.

Het oordeel van het Medisch Tuchtcollege komt ruim zeven jaar na ontdekking van het knobbeltje in de borst bij Sylvia Millecam. De Haarzuilense Broekhuijse kwam al eerder in aanraking met de Inspectie voor Gezondheidszorg. Wegens zijn alternatieve praktijken werd hij in 1996 geschorst maar op bepaalde voorwaarden, die hij naar later bleek negeerde, mocht hij zijn praktijk voortzetten. Met de onzinnige Vegatest zag hij de tumor van Millecam aan voor een bacteriële infectie en ontkende hij de aanwezigheid van kanker. Hij fraudeerde met het patiëntendossier door het achteraf opnieuw in te vullen. Dankmeijer, internist te Bunnik, onthield patiënte de voorgeschreven behandeling en negeerde de borsttumor. Koonen, werkzaam in Medisch Centrum De Grens te Millingen aan de Rijn, maakte gebruik van niet aangewezen middelen zoals homeopathie en voedingssupplementen. In de laatste levensfase zette hij ‘Lotje’ in, een bizar magneetveldapparaat. Het tuchtcollege komt tot de slotsom dat: de normen voor de behandeling van borstkanker zijn genegeerd, de onderzoeksmethoden ontoereikend zijn geweest, de patiënte noodzakelijke informatie is onthouden, en de betrokkenen niet hebben overlegd met huisarts en medebehandelaars.

Nol Willemsen, Millecams partner, hoopt ‘dat er nu een einde aan gekomen is; ik voel me er wel prettig bij.’ Hij pleit voor vervolging door het Openbaar Ministerie, dat binnen enkele weken uitsluitsel geeft over het strafrechtelijk onderzoek naar zes betrokkenen (Broekhuijse, Dankmeijer, Koonen, Jomanda, Tompot, Boegem). Een wens die wordt gedeeld door N. Oudendijk, waarnemend Inspecteur-generaal van de Inspectie. Maar hij is vooral blij dat er nu ‘een norm is gesteld waar artsen op het raakvlak met de alternatieve zorg zich aan te houden hebben.’ De casus biedt inderdaad helderheid voor burger en genezer. Daarom roept de Inspectie beiden op misstanden te blijven melden. Want dat zal lonen. Immers, de zaak Nelissen ‘geeft richting aan eisen die je mag stellen aan alternatief genezers,’ aldus J. Legemaate, hoogleraar gezondheidsrecht. ‘Een “het was de mening van de patiënt, die ging haar eigen weg”, is niet meer een argument om je als alternatief genezer achter te verschuilen.’

Terwijl juist dit aspect veel terugkomt in kritiek op de uitspraak van het tuchtcollege. Millecam wilde dit toch zelf? Zij heeft toch zelfbeschikkingsrecht? Zeer zeker. Maar wie zich tot een (alternatief) arts wendt heeft recht op juiste voorlichting. En daar was hier geen sprake van. Afkeer en angst van patiënten voor chemotherapie is niet vreemd, maar minder reëel dan voorheen. Met de huidige effectieve medicatie tegen misselijkheid blijken bijwerkingen zeer goed te verdragen.

‘Maar waarom worden reguliere artsen niet aangepakt?’, was een veel gehoorde reactie op deze veroordeling. ‘De artsen in het tuchtcollege houden elkaar toch maar het handje boven het hoofd.’ Ook regulier werkende artsen worden nauwlettend in de gaten gehouden. Het tuchtcollege bestaat uit juristen en, inderdaad: artsen. Hadden de ziekenhuisdokters het leven van Millecam wel kunnen redden dan? Mogelijk wel ja. Wie vroeg komt heeft de beste kans, ofschoon keiharde garanties binnen de kankergeneeskunde meestal niet te geven zijn. Vooral wie laat komt, heeft grote kans te overlijden. Wie zich enkel wendt tot de alternatief genezer zal het zeker niet redden.

Misschien geeft dat antwoord op de vraag van Annemarie Postma, columniste van het Algemeen Dagblad. Na  De Telegraaf lijkt ook het AD zijn eigen kwakzalverij-afdeling te hebben. Postma vraagt zich af waarom de artsen van onlangs aan kanker overleden bekende Nederlanders niet voor het tuchtcollege worden gedaagd. Daarmee suggereert zij dat hun de aangewezen behandeling is onthouden. Een kromme redenering die zij niet hard kan maken en die lijkt te worden gevoed door persoonlijke ervaringen met de geneeskunde. Van een publicist mag meer professionaliteit worden verwacht.

Wat betreft de drie veroordeelde kwakzalvers: Zo lang zij zich maar geen arts noemen en geen aan artsen voorbehouden handelingen verrichten kunnen zij hun praktijk als alternatief genezer ongestoord voortzetten. U bent gewaarschuwd!

Onze belangrijkste conclusies uit dit vonnis
1. De uitspraak bevestigt dat artsen die bij ernstig zieke patiënten niet lege artis (volgens de regels van het vak) een medische diagnose stellen en/of alternatieve (dus onbewezen) behandelmethoden gebruiken, strafbaar zijn.
2. Alternatieve artsen hebben de plicht om vóór het instellen van een behandeling te overleggen met de reguliere behandelaar van de patiënt.
3. Alternatieve artsen mogen ernstig zieke patiënten niet afhouden van een reguliere behandeling. Zij zijn verplicht erop te blijven aandringen dat de patiënt een reguliere arts bezoekt.
4. Alternatieve genezers met een artsdiploma zijn extra gevaarlijk, omdat de patiënt gemakkelijk misleid kan worden en daardoor ten onrechte kan aannemen dat hij een echte doktersbehandeling krijgt.
5. De Wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) dient te worden aangepast. Het vonnis laat opnieuw zien hoe insufficiënt de Wet BIG is. De nu veroordeelde alternatieve artsen kunnen ondanks dit vonnis hun kwakzalverspraktijken ongehinderd voortzetten. Alleen een strafrechelijk veroordeling zou dit kunnen voorkomen. Bovendien moet in de Wet BIG de procedure waarmee lege artis een medische diagnose gesteld wordt (het diagnostisch proces) als voorbehouden handeling worden opgenomen.

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.