Gemeentes vergoeden onzinnige Cref-methode met paarden

Hoogleraar orthopedagogiek aan de Groningse universiteit Laura Batstra gooide begin augustus met een opiniestuk in een regionale krant een forse knuppel in de paardenstal. Haar schrikbarende ontdekking: ‘Gemeenten vergoeden vaak kwakzalverbehandelingen.’

De gemeente Groningen deed vervolgens eigen onderzoek en zette met onmiddellijke ingang de vergoeding stop van ongekwalificeerde zorgverleners en zweverige interventies. Haar stuk leidde tot vragen aan het gemeentebestuur van Groningen en tot een artikel in het gemeenteblad Binnenlands Bestuur, zodat nu alle gemeentes op zoek kunnen gaan naar de rotte kwakzalverappels in hun vergoedingenbestand. Het opiniestuk van Batstra in het Dagblad van het Noorden is begin augustus op deze website gezet, met toestemming van de auteur en van de krant.

Batstra is universiteitshoogleraar en geen actievoerder, ze kwam toevallig in aanraking met kwalijke onzinbehandelingen (voor kinderen) die uit de Groningse gemeentekas werden vergoed (via PGB’s bijvoorbeeld). In haar opiniestuk legt ze de nadruk op de Cref-behandeling. Deze methode is samenvattend te omschrijven als onschuldig gesnuffel en geknuffel met paarden. Niet meer, niet minder. De ‘uitvinder’ en door haar opgeleide alternatieve behandelaars hangen er echter vreemde, onbewezen gezondheidsclaims aan zoals het verwerken van trauma’s en het genezen van aandoeningen als autisme en Asperger. Ook aandoeningen zoals PTSS en depressie zouden met de Cref-methode zijn aan te pakken, claimen ze.

Flauwekul

‘Quasi-geleerde-flauwekul stond er drie jaar geleden boven een kritisch stuk op deze website waarin bestuurslid Michiel Hengeveld, emeritus-hoogleraar psychiatrie, van leer trok tegen de Cref-methode. Ook Batstra houdt zich in haar opiniestuk niet in: ‘Een theoretisch volslagen belachelijke methode, de werking is onbewezen terwijl de behandelaars bezorgde en soms wanhopige ouders gouden bergen beloven’, schrijft ze. Het is een behandeling met hype-achtige trekken geworden, veel maneges in Nederland hebben zich de truc aangeleerd. De vergoedingen hebben deze interesse zeker in de hand gewerkt. Als reactie op het opiniestuk van Batstra hebben veel Groningse en Drentse gemeentes aangekondigd Cref-paardcoaching tegen bepaalde hechtingsproblemen niet meer te zullen vergoeden.

Batstra noemt geen namen van de behandelcoaches die haar haren te berge deden rijzen. De Vereniging tegen de Kwakzalverij ontleent haar bestaansrecht aan naming and shaming. Hier volgen enkele namen, zonder volledigheid na te streven.

De beoefenaars:

De kwakzalver vergoedingen in Groningen en Drenthe beginnen bij de organisatie Samen Sterk Zorg (SSZ) dat functioneert als een soort uitzendbureau, met vestigingen in vooral Noord-Nederland, voor gemeentes in de noordelijke provincies. GGD’s, consultatiebureaus en huisartsenpraktijken kunnen er hun zorgvraag neerleggen en vervolgens in een kaartenbak op zoek gaan naar een zorgverlener met wie Samen Sterk Zorg een contract heeft afgesloten.

In de SSZ-kaartenbak zit een veertigtal zzp-ers, hulpverleners/coaches. Samen Sterk Zorg heeft deze kwalitatief tegen het licht gehouden en als behandelaar goedgekeurd. Vele van deze behandelaars zijn echter nauwelijks geschoold om te kunnen werken in de (geestelijke) hulpverlening, ontdekte de gemeente Groningen na onderzoek. Enkelen bedienen zich van kwakzalverbehandelingen zoals Cref en Access Bars, een soort acupunctuur. Cref-behandelaars maken gebruik van een paard om (vermeende) trauma’s te behandelen, Access Bars behandelaars menen dat er met vingerdrukken op 32 specifieke punten op het hoofd van alles en nog wat te genezen zou zijn.

Cref is een hersenspinsel van voormalig politieambtenaar Baukje van Leeuwen-Fortuijn uit Overberg bij Veenendaal. Ze noemt zich therapeut in de Integratieve Psychotherapie, een opleiding zonder officiële diploma’s. In 2012 heeft ze (samen met orthopedagoge Sasja Lemmen) het merk Cref (wat staat voor Circle Reprint Emotional Foundation) in het Europese merkenregister in Brussel laten registreren.

Hechting en PTSS

Van Leeuwen heeft zich gespecialiseerd in hechting en PTSS, met het paard als hulpmiddel. Paarden worden ingezet als ‘acteur, graadmeter, spiegel’ en meer van dat al. ‘Emotionele intelligentie en de non-verbale communicatie van het paard zijn het geheim binnen onze dienstverlening tijdens kinder- en jeugdtherapie’, laat Van Leeuwen op haar website weten.

‘In korte tijd bereiken we hiermee het gewenste effect met blijvende resultaten’, is haar belofte. Met Cref is ook het ‘vroege’ hechtingsproces bij baby’s te controleren, beweert ze. ‘In onze cursus gaan wij in op de prenatale hechting, soms is er al sprake van trauma in deze vroege fase. Reguleer je dit niet tijdig dan zijn de sporen op latere leeftijd nog te zien met extra risico’s op chronische ziekten, burn-out of depressies’, aldus Van Leeuwen. Gelukkig is er hoop. ‘In onze cursus vertellen we wat nodig is om te herstellen’, luidt de belofte op haar website.

Van Leeuwen is (mede-)eigenaar van manege BL-balans in Overberg. Het is de hoofdlocatie van haar Cref-opleidingsinstituut. We hebben het dan over het Instituut Kennis en Vaardigheden (IKEV) dat inmiddels een dertigtal Cref-therapeuten heeft opgeleid, enkelen daarvan uit Groningen en Drenthe, het belangrijkste werkgebied van het eerder genoemde zorguitzendbureau Samen Sterk Zorg.

Vier IJslanders

Een van die Cref-opgeleiden is Saskia de Heij van Praktijk Innsaei. Ze was zorgbegeleider en heeft nu een manege in het Groningse Zevenhuizen waar ze vier IJslanders kan inzetten voor Cref-behandelingen. De Heij mag zich sinds 2013 ‘officieel paardencoach’ noemen, meldt ze op haar website. De behandelresultaten bij onder andere mensen met prenatale hechtingsproblematiek, met trauma’s en PTSS zijn ‘zeer positief!’, meldt de SSZ-website over de paardenbehandeling van De Heij, ongetwijfeld ingefluisterd door paardencoach De Heij. SSZ heeft deze wervende Cref-tekst nog niet aangepast, na de recente belofte Cref-behandelingen niet meer te zullen vergoeden.

In het Drentse Ubbena praktiseert een andere Cref-adept, Denise Munster (ze is ook Cref-docent). Haar bedrijf Demusa Coaching & Training kan zelf het coachen ter hand nemen maar kan waar nodig collega Cref-behandelaars of andere paardencoaches inzetten, prijst ze aan op haar website.

Er zijn meer Cref-behandelaars. Agnes van der Molen van manege de Ummekeer in Wezup bijvoorbeeld. Verder ‘creft’ voormalig hoofdagent van politie Sharon van der Zwaag in haar manage in Roswinkel. Ze doet daar aan Pebble Coaching. Daarmee kan ze volgens Samen Sterk Zorg trauma’s, angsten etc. aanpakken, met paarden als hulpje. Haar doelgroep: volwassenen en kinderen.

Verpleegkundige Anniek Wester behandelt er op los in haar manage Annk-care in het Drentse Oosterwolde. Paarden zijn daar haar ‘collega’s’ in het hersteltraject, bij burn-out-klachten of bij problemen bij verliesverwerking, schrijft ze op haar website.

PGB-financiering

In Donderen, op de grens Groningen-Drenthe, heeft Isabella Hornhuis – Kümmerlen haar Cref-praktijk Equisabella Coaching. Ze meldt dat verzekeraars haar therapie ‘nog niet vergoeden’ maar dat financiering via een PGB – via gemeentes – tot de mogelijkheden behoort. Hornhuis doet overigens ook aan hypnose, neurolinguïstisch programmeren (NLP) en hartcoherentie, wat iets met ademhaling te maken heeft.

In het Groningse Onstedde praktiseert Henk-Jan Wever. In zijn manege North Horse Stables helpen spiegelende paarden hem om bij cliënten dieper liggende oorzaken boven water te krijgen, een beginnetje om blokkades op te heffen, belooft Wever die lid is van de Vereniging Paarden Coaching Nederland (V-PCN), een organisatie van paardencoaches, opgericht door Rosa van Veen (eigenaar van Open2Contact, een opleidingsinstituut voor paardencoaches) en Peter de Leede. De organisatie zet zich af tegen Cref-coaches en meent een meer wetenschappelijke benadering na te streven; echter ook V-PCN doet vreemde claims.

Er zijn meer cref-therapeuten die op hun website pochen over hun kunsten:

Gerdi Wicherson uit Emmeloord gebruikt haar paarden om haar cliënten te lezen. ‘Ik vraag de persoon uit over iedere basisbehoefte, maar lees tegelijkertijd ook het gedrag van het paard. Die voelt namelijk veel zuiverder aan waar de blokkades zitten’, stelt ze op haar manage website Inzicht en Zo.

Veel therapeuten in Nederland laten hun Cref-kunsten vergoeden via PGB’s. Cora van Schaik-Groen doet aan Cref in haar Praktijk Sorghvliet in Lunteren, waar er in samenwerking met dieren wordt gewerkt aan het herstellen van het basisvertrouwen vanuit de systemische benadering, laat ze via haar website weten. En ook nog eens vanuit een Bijbelse visie.

Jeugdhulpregio Foodvalley

Ze is een gecontracteerde zorgaanbieder van Jeugdhulpregio FoodValley met een kaartenbak goedgekeurde therapeuten in de gemeentes Ede, Barneveld, Veenendaal, Rhenen, Renswoude, Nijkerk. Of FoodValley haar Cref-behandelingen financiert wil de (externe) projectondersteuner Jeugdhulpregio FoodValley niet vertellen. Ze stuurt verschillende malen paginalange wollige, vage kletsteksten met uitleg. De vraag of haar FoodValley Cref vergoedt beantwoordt ze niet. In haar ellenlange teksten is het woord ja of nee niet terug te vinden.

Patricia Vermeer doet aan paardencoaching in Sint-Oedenrode. Op haar website schrijft ze dat je ‘voor kinderen een aanvraag kunt doen bij je gemeente voor een PGB, oftewel een Persoons Gebonden Budget.’ Per gemeente is het verschillend of ze deze afgeven of niet, heeft ze ervaren.

Paardencoaches zijn niet voor één gat te vangen. Zo hebben Cref-behandelaars De Heij in het Groningse en Wicherson in de Noordoost Polder meer flauwekul in hun behandelportefeuille zitten, Access Bars bijvoorbeeld, een uit Amerika overgewaaide hype. Het is een behandeling die zorguitzendbureau SSZ aanprijst en vergoedt. We lezen op de SSZ-website: ‘Door drukken ontstaat er meer rust in je hoofd, komt er ruimte en ontspanning in je lijf en creëer je nieuwe mogelijkheden in je leven. Je haalt als het ware oude blokkades weg om ruimte te maken voor nieuwe mogelijkheden.’

Access Bars

Deze drukacupunctuur gaat uit van 32 drukpunten – op virtuele energiebanen – op verschillende plaatsen op het hoofd. Ze zouden staan voor zaken als creativiteit, veroudering, seksualiteit, relaties, heling, dankbaarheid en kalmte. Lokaal drukken zou selectief zaken beïnvloeden, is de achterliggende, nergens bewezen drijfveer. Het is kolder, net als Cref, oordeelde psychiater Ronald van den Berg, bestuurslid van de vereniging ruim een jaar geleden op deze website.

Uitzendbureau SSZ gelooft echter in deze drukbehandeling en meent dat door aanrakingen mentale blokkades kunnen worden geruimd, wat dit ook moge betekenen. SSZ heeft nog meer kwakzalvers onder contract, Wendy de Kort van Praktijk Zienderogen in het Brabantse Oss bijvoorbeeld. Ze is gespecialiseerd in kinderen en in emoties. Het Access-geloof helpt haar daarbij een handje. In het Drentse Zuidlaren gebruikt Janneke Huijben Access Bars-therapie om cliënten ‘ruimte voor rust’ te geven.