Het orthomoleculaire verdienmodel van ex-model Charlotte Labee

Charlotte Labee, wie kent haar niet. Het voormalige fotomodel werd in 2008 verkozen tot Miss Universe Nederland om vervolgens achttiende te worden in de wereldwedstrijd in Vietnam. In de zomer van 2020 stond Labee centraal in een aflevering van het AvroTros-televisieprogramma Het mooiste meisje van de klas. 

Charlotte Labee is inmiddels uitgegroeid tot een merk. Haar bedrijf promoot gezonde voeding in combinatie met orthomoleculaire online-adviezen over het slikken van allerlei voedingssupplementen zoals vitamines. Ze doet dit aan de hand van een simpel vragenlijstje op haar website. De ‘hoogwaardige, therapeutisch verantwoorde‘ capsulepotten die ze adviseert, kunnen op haar website worden besteld. Merknaam: Charlotte Labee Supplements.

Het doel van een Labee-slikadvies is het creëren van een goede ‘Brain Balance’. Dit staat volgens haar voor ‘het veranderen van je brein, waardoor je ook je mindset, gewoontes en gedragspatronen kunt verbeteren waardoor je steeds meer het leven van je dromen kunt gaan leven’. Geen idee wat dit betekent. ‘Support your brain’, is het idee erachter. Het ex-model schreef er enkele boeken over, bestsellers. 

Op haar website zijn foto’s te vinden van ‘breinexpert’ Labee met een 3D-hersenmodel in haar hand. Ze is ervaringsdeskundige, ze slaagde erin een faillissement en verschillende gezondheidsproblemen – door haar omschreven als disbalans in het brein – ‘het hoofd te bieden’. Haar claim hoe zij andermans problemen kan oplossen, is echter grotesk: ‘Aan de hand van de laatste inzichten uit de orthomoleculaire geneeskunde en neurowetenschap laat Charlotte Labee zien hoe je deze situatie met een Brain Food-lifestyle en kennis van je eigen hersenen structureel kunt omdraaien’, belooft ze. 

Test: persoonlijk advies

Het verkrijgen van een breinadvies werkt reuzesimpel: het is een kwestie van enkele vragen op haar website over beweeg- en eetpatroon en stressniveau invullen. Als resultaat ‘rolt’ er uit de website een advies, dat wordt vergezeld van de mededeling: ‘Ons advies aan jou Broer. Op basis van de door jouw gegeven antwoorden, lijken onderstaande zeven supplementen een goede aanvulling voor je te zijn.’

Labee vindt dat ik dagelijks een multivitamine-capsule moet slikken, een magnesiumpil, een capsule met vitamine K2 en D3, een vitamine C-pil, een capsule met viscollageenpoeder en als apotheose een flinke dosis omega 3-vetzuren in de vorm van een poedercapsule en in de vorm van een eetlepeltje visolie uit een fles. Het geheel gaat me 180,90 euro per maand kosten. Na een week krijg ik per e-mail een kortingsaanbod van 25 procent.

De zeven supplementen zijn nog aan te vullen met drie andere, wat exotischere capsules, is haar advies: indole-3-carbinol, een schildklierondersteuner (een curieuze combinatie van onder meer zink, vitamine C, jodium en de hypegevoelige maar niet werkende specerij kurkuma) en capsules met het antioxidant rhodiola. Dit advies gaat me 88 euro per maand kosten.

Even een uitleg bij de ‘ogenschijnlijke’ overmaat aan omega 3. We lezen bij de toelichting: ‘Een groot deel van de ontwikkeling van intelligentie van de mensheid is te danken aan deze voedingsstof. Het brein van onze voorouders ontwikkelde zich namelijk razendsnel vanaf het moment dat ze dichter bij water gingen wonen, en dus meer vis aten.’ De moderne mens leeft echter meestal in grote, industriële steden en niet meer aan het viswater. Visloos dus. De dagelijkse inname van veel omega 3 moet dit compenseren, is de gedachte erachter.

We lezen op de website ook enkele zinnen over haar oermensgeloof: ‘Ons 400.000 jaar oude brein sluit niet goed aan op de hectiek van het hedendaagse leven, wordt slecht gevoed met verkeerde voeding en met te weinig juiste beweging. Hierdoor ontstaat er kortsluiting in het brein en daardoor in het lichaam, met als gevolg stress en disbalans. Voorbeelden hiervan zijn structurele vermoeidheid, slapeloosheid, burn-outs en depressies.’

Elke week nieuwe slikadviezen

Sinds het invullen van het vitamine-vragenlijstje stuurt Labee elke week een nieuwe e-mail met meer slikadviezen, waardoor haar dagelijkse pillenparade steeds groter wordt. We lezen deze week onder de nieuwe aanbevelingen: ‘Meditatie is praktisch overal goed voor en dus ook voor je aanmaak van BDNF (staat voor brain-derived neurotrophic factor). Een diepe meditatie zorgt voor hersengolven in het brein die vergelijkbaar zijn met die tijdens je slaap. Hiermee stimuleer je wederom de 5-HT2A receptor en verhoog je je BDNF-spiegel. Ook yoga en ademhalingsoefeningen kunnen een soortgelijk effect hebben.’ In PubMed zijn hier overigens geen harde aanwijzingen/studies over te vinden. 

Haar nieuwe slikadvies luidt:
‘Deze breinsupplementen kunnen jou ondersteunen in je brainpower.
– Memory Support: Voor een heldere geest en normaal functionerend geheugen.
– Brain Effort: Goed voor het geheugen, concentratievermogen, de gemoedstoestand en leerprestatie.
– Brain Support: Ondersteunt de geestelijke inspanning, in stresssituaties en tijdens drukke werkzaamheden.’
De drie aanbevolen supplementen zijn gevuld met zink en B-vitamines zoals B5, B6, B8 B12. In de capsules zitten verder zadenextracten van de Japanse notenboom Ginkgo biloba, van een blauwe bes, van microalgen en meer van dit moois. De drie zijn samen goed voor nog eens maandelijks 86 euro.

In de webshop van Charlotte Labee is ook de EMB-bloedtest (Energetisch Morfologische Bloedtest) te koop waarmee onder andere vitaminetekorten zouden zijn te meten en waarmee de supplementenwinkel van Labee wordt gespekt. Ook ander gezondheidsleed zou met deze test zijn op te sporen. Iedere uitslag wordt gevalideerd door een – naamloze – biochemicus, is haar belofte op de website.

Labee schrijft erover: ‘Met de EMB bloedtest krijg je inzicht in reguliere waarden (zoals de bloedplaatjes, hemoglobine, rode bloedcellen en witte bloedcellen), maar het kan ook verschillende tekorten, verstoringen en belastingen aan het licht brengen. Waarden die met dit onderzoek naar boven kunnen komen zijn onder andere: vitaminen- en mineralentekorten, darm- en leververstoring, vrije radicalen en toxiciteit, virale en bacteriële belasting, pancreasinsufficiëntie en de hormoonbalans’.

EMB-bloedtest is kwakzalverij 

Bij een EMB-bloedtest kijkt een alternatief therapeut door een microscoop naar enkele bloeddruppels die zijn geplet op een glasplaatje. Op basis van de vorm worden vervolgens conclusies getrokken over iemands gezondheid. Er is geen wetenschappelijk artikel over deze test in PubMed te vinden, een teken aan de wand. De EMB-bloedtest, een hype in alternatief Nederland, is ordinaire kwakzalverij. Er is op deze website meerdere malen over deze onzintest geschreven. 

De EMB-test kost bij Labee 349 euro. Dit is inclusief een extra uitgebreid orthomoleculair advies. Deze 1-op-1 consulten zijn individueel, ‘op maat’. Haar teamcapaciteit is beperkt ‘daarom helpen we alleen mensen die op alle gebieden echt volledig aan zichzelf willen werken’, waarschuwt het ex-model. 

Er zijn op de website van Labee meer tests te koop, waaronder enkele DNA-tests die zouden aantonen welke voedingsstoffen specifiek nodig zijn voor een goede gezondheid. Haar belofte: ‘Bij een DNA-onderzoek wordt nagegaan voor welke vitamines jij specifiek een verhoogde behoefte hebt.’ Ook dit is kul. De wetenschap is nog niet zo ver om op basis van een dna-test individuele, specifieke adviezen te kunnen geven. Er is nog veel te veel onbekend. Het aantal genen – enkele tientallen – dat in commerciële DNA-tests wordt meegenomen is maar een fractie van de meer dan 20 duizend genen in het menselijke genoom. Specifieke claims richting voedingsmiddelen zijn daarom niet mogelijk, laat staan richting specifieke nutriënten, oordeelt de wetenschap. Nog steeds. Er zijn op deze website enkele artikelen te vinden over valse claims die de wereld in worden geslingerd rond DNA-testen, Labee doet hier vrolijk aan mee. 

Geen wetenschappelijke onderbouwing

De idioterie van Labee gaat ver, ze leeft blijkbaar in een andere wereld, blijkt uit antwoorden die de webredactie op vragen krijgt. Dominique Brouwer, een van de medewerkers van Labee, komt niet met bewijzen over de brug op de vraag waar de wetenschappelijke onderbouwing is achter de EMB-test. Ze schrijft dat de test een ‘energetische en/of holistische test is waarvan de waarden niet 1-op-1 kunnen worden vergeleken met een reguliere bloedtest.’ Onduidelijk is of ze hiermee vindt dat dan een wetenschappelijke onderbouwing niet nodig is. Het roept de vraag op: wat is een energetische test?

Brouwer heeft een universitaire studie kunstgeschiedenis achter de rug. Een jaar geleden is ze, na een orthomoleculaire mbo-cursus, de supplementenwereld van Labee ingedoken. Ze is nu allround manager van het Labee-platform. Brouwer illustreert haar vreemde, holistische wereld als volgt: ‘Voor vitamine B12 kan er regulier een normale waarde zijn, terwijl onze EMB-test een deficiëntie aangeeft’, schrijft deze orthomoleculaire therapeut in een e-mail. Deze onbegrijpelijke kultekst is inmiddels ook als disclaimer op de website van Labee gezet. 

Labee heeft net als haar hele team een orthomoleculaire (voedingssupplementen e.a.) cursus gevolgd. Een deel van het team schoolde zich daarvoor in de pseudowetenschap kPNI (klinische Psycho Neuro Immunologie). Ze volgden daarvoor cursussen bij kPNI-promotor Leo Pruimboom, een voormalig fysiotherapeut, woonachtig in Spanje. Voedingssupplementenbedrijf Bonusan – gevestigd in hetzelfde kantoorgebouw in Numansdorp als de cursusgever – is direct betrokken bij de inhoud van deze cursussen.  Er is op deze website verschillende malen kritisch geschreven over deze niet-bestaande ‘wetenschap’. 

Het voedingscentrum zegt iets anders

Het slikgeweld van Labee druist in tegen de mening van de gezamenlijke voedingswetenschap. Wanneer er gezond wordt gegeten, is het slikken van vitamines en supplementen niet nodig, enkele speciale groepen zoals zwangere vrouwen uitgezonderd, schrijft het Voedingscentrum op zijn website. Het baseert zich daarbij op honderden, misschien wel duizenden wetenschappelijke artikelen in peer reviewed tijdschriften. 

De ‘onderbouwing’ van Labee steekt daar schril bij af. Ze komt niet verder dan de zin: ‘Wij zien echter dat dit niet zo is’, laat het bedrijf van Labee per e-mail weten. Het stuurt links mee naar artikelen in onder meer dagblad Trouw over luchtvervuiling, over verarmde landbouwgrond en over lange transporttijden van voedsel. Vitamines zouden hierdoor kwaliteit verliezen. In de huidige voeding zitten onvoldoende vitamines en andersoortige nutriënten, meent Labee. De oermens was beter af, vinden kPNI-adepten.

De komende maand december trekt een lezingenkaravaan van Labee het land door. Haar Brain Food Tour doet daarbij acht plaatsen aan. ‘Tijdens de Brain Food-lezing leer je in 1,5 uur welke voedingsstoffen goed zijn voor onze hersenen’, is de belofte. De toegangsprijs is 40 euro. Labee bestormt inmiddels ook scholen met haar ‘hersenkennis’ omdat ze op scholen over ‘datgene wat de allergrootste invloed heeft op hun leven – het brein – niets leren’, legt Labee uit. Voorlopig doet ze dit in de vorm van posters voor de basisschool. Deze kunnen bij haar worden besteld.

Webwinkel vol breincadeau’s

De kennis waarmee Labee de wereld verblijdt, is vooral theoretisch geklets, de indruk wekkend dat het ook in de echte klinische wereld van het lichaam klopt, bewezen zou zijn. In haar recentste, wekelijkse e-mail aan mij meldt ze dat het geven van cadeaus goed is voor je brein. Het zou iets met dopamineproductie te maken hebben. Puzzelen is ook goed voor het brein, de combinatie is uiteraard helemaal ideaal en niet alleen voor andermans brein: geef een puzzel cadeau.

In de webshop van Labee is een speciale breinpuzzel te koop, duizend stukjes. Daarbij gemakshalve vergetend dat zo veel stukjes bij veel mensen juist stress oplevert. En dat is dan niet goed voor het brein. In haar webshop zijn ook sprays te koop met onder andere lavendel, citroen en rozemarijn. Deze doen alle iets goeds voor het brein, elk net iets anders. En dan is er nog een Brain Balance Journal te koop. Deze zijn zelfs ontzettend goed voor de hersenpan, schrijft het ex-model. Flauwekul kent bij Labee geen grenzen.

Het platform van Labee verzorgt verder cursussen Brain Balance, op verschillende niveaus. Zo kun je stapsgewijs braincoach worden. De totale prijs van het volledige traject is 7500 euro. De meeste docenten van de cursus zijn kPNI-angehaucht. De cursussen zijn – voor wat het waard is – geaccrediteerd door enkele alternatieve beroepsorganisaties waaronder BATC en CRKBO.

Als breintoetje organiseert Labee volgend jaar een Nationale Breindag. Pretentieuzer kan het niet. Via Instagram gaat ze op 20 maart 2022 een aantal bekende en minder bekende Nederlanders interviewen over hun (brein)balans. Op haar programma staan onder meer Giel Beelen en orthomoleculair therapeut Richard de Leth. Het kan geen toeval zijn dat recentelijk op deze website kritische stukken zijn verschenen over hun beider hang naar kwakzalverij.

Er zijn onder de geïnterviewden ook enkele universitair afgestudeerden die blijkbaar de kPNI-leer aanhangen. Onder hen de Leidse psychologe Marcia Goddard, de BIG-geregistreerde Naardense huisarts Juriaan Galavazi en de Maastrichtse psychiater Mischa Selis. Vreemd, heel vreemd dat deze universitair afgestudeerden klaarblijkelijk hun opgedane medische kennis bij het vuil hebben gezet.