Is ‘traumatherapeute’ Dinkie Tonkes te stoppen?

Vraag:

“Selfmade ‘psychotherapeute’ Dinkie Tonkes met een praktijk in Veenendaal verwoest levens. Half december heeft mijn zwager zelfmoord gepleegd, hij zag geen uitweg meer. Hij was in ‘therapie’ bij Dinkie Tonkes, ze noemt zich traumatherapeute. Tien jaar is hij bij haar in therapie geweest. Na een paar serieuze zelfmoordpogingen is hij onder dwang van de familie gestopt met zijn therapie bij haar.

Bij de crisisopvang kwam hij vervolgens onder behandeling van een echte psychiater en kreeg hij zware antidepressiva. De schade was echter al aangericht. Wij als familie waren er al bang voor dat ons ingrijpen te laat zou zijn en hij zelfmoord zou plegen omdat hij geen uitweg meer zag.

Dinkie Tonkes claimt ‘therapeut’ te zijn terwijl ze geen enkele medische
opleiding heeft gehad. Ze past gevaarlijke praktijken toe die misschien zijn dood tot gevolg hebben gehad. Tonkes heeft hem de afgelopen tien jaar gehersenspoeld. Wat begon als hulp bij schaamte om stotteren, is geëindigd in traumaverwerking bij zijn seksueel misbruikte innerlijke kind en een verschrikkelijke kindertijd vol herinneringen die niemand anders in het gezin deelt.

Tonkes praat mensen traumatische herinneringen aan die niet bestaan. Dit is ook het geval geweest bij mijn zwager. Ze is een gevaar voor de samenleving en vooral voor mensen met klachten die serieuze hulp nodig hebben. Hoe is deze kwakzalver-mevrouw te stoppen?”

Antwoord:

Door Michiel W. Hengeveld, emeritus-hoogleraar/afdelingshoofd psychiatrie bij het Erasmus Medisch Centrum en bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK):

“Dit is een heel ernstig en bijzonder triest verhaal. Dinkie Tonkes is geen bekende van de VtdK. Over de onzin en de gevaren van de zogenaamde ‘hervonden herinneringen’ is op onze website al wel veel te lezen.

Op internet is het een en ander over Tonkes te vinden. Ze heeft inderdaad geen medische opleiding en geen enkele psychiatrische of psychologische scholing, een absoluut vereiste om patiënten met ernstige psychische problemen te kunnen helpen.

Tonkes heeft sinds eind 2001 een praktijk: Stichting Vrienden van Traumaverwerking. Haar LinkedIn-pagina doet het ernstigste vrezen over haar therapiekennis. Ze heeft een middenstandsdiploma en werkte jaren als verkoopster bij een herenmodezaak en later nog eens drie jaar bij de Hema. Ze volgde enkele (korte) cursussen bij het Van Praag Instituut in Utrecht, een beruchte kwakzalverschool. Op de website van de vereniging staan er verschillende stukken over.

Dit Utrechtse handopleg-instituut houdt er curieuze theorieën op na. Het lichaam bestaat uit geest, ziel en energie. ‘Die energie is bij klachten en ziekte uit balans. De zorgverlener brengt de energie meer in evenwicht door rustige, gerichte strijkbewegingen in het energieveld. Zo nodig door lichte aanraking aan voor- en achterkant van het lichaam´, legt het instituut uit.

Het Van Praag instituut werd in 2003 vanwege deze onzinnige Therapeutic Touch (TT), waarvoor geen enkel wetenschappelijk bewijs is, genomineerd voor de Meester Kackadorisprijs van de VtdK. Mevrouw Dinkie Tonkes heeft er cursussen gevolgd over “het helen van het menselijk energieveld”, schrijft ze op haar Linkedin-pagina.

De ‘therapeute’ is in de media eerder in beeld geweest. In 2004 besteedde de redactie van de NRC aandacht aan haar. In het stuk komen drie patiënten aan het woord over ‘hervonden herinneringen’ die Tonkes bij haar cliënten tijdens individuele sessies en groepssessies boven water wist te krijgen, herinneringen die achteraf vals bleken te zijn. Een van deze patiënten – Kitty Hendriks – schreef er het boek “Vaag verleden” over. Het heeft als ondertitel: “Hoe ik ging geloven in fictieve herinneringen”. Kitty Hendriks heeft jaren een website bijgehouden over fictieve herinneringen. 

De drie patiënten van Tonkes dienden indertijd een klacht in bij de inspectie, schreef Trouw in 2004 in een recensie over het boek van Hendriks. De inspectie deed er niets mee omdat de ‘therapeute’ niet BIG-geregistreerd is en indertijd formeel niet onder haar jurisdictie viel.

De redactie van het tv-programma “Sjoemelaars en sjacheraars” van de toenmalige Talpa-zender TV10 ging drie jaar later, in 2007, met een verborgen camera bij Tonkes op bezoek. Direct na binnenkomst ontdekte de ‘therapeute’ dat haar patiënte – een actrice – erg kleine handen had. Waarna Tonkes de diagnose stelde dat voor haar een vrouw zat met “onverwerkte trauma’s in wie een kind schuilt dat hulp nodig heeft”. Ook hier praat ze weer toe naar een seksuele herinnering/gebeurtenis in het verleden. Een absurde, nergens op gebaseerde benadering en conclusie.

Het is triest dat, zoals u beschrijft, zo’n kwakzalver gewoon maar door kan gaan met haar behandelingen, zonder dat er iets tegen gebeurt, ook al is ze al eens ontmaskerd in de media.

Er is sindsdien echter het een en ander veranderd. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) is sinds 1 januari 2016 verplicht om ook meldingen in behandeling te nemen tegen alternatieve behandelaars die niet zijn geregistreerd in het BIG-register van officieel erkende behandelaars zoals artsen, GZ-psychologen en psychotherapeuten.

Het is helaas onze ervaring dat de IGJ nog weinig doet met zulke meldingen, behalve wanneer de betrokkene in levensgevaar wordt gebracht of nadrukkelijk van reguliere zorg is afgehouden. Ik zou u willen aanraden om van uw recente ervaring met Tonkes melding te doen bij de IGJ, vanwege de ernst van uw verhaal. Zeker als de zelfmoordpoging van uw zwager het directe gevolg is van de wanpraktijken van mevrouw Tonkes.”