Kindergeneeskunde-tijdschrift plaatst kritische reacties

De twee spreken hun zorgen uit in een ingezonden brief in het in april verschenen nummer van het Tijdschrift voor Kindergeneeskunde. Ze reageren hiermee op het themanummer van eind december vorig jaar waarin de redactie van het blad vrij baan gaf aan fervente voorstanders van CAM (Complementary and Alternative Medicine). Voor dat nummer schreven enkele kinderartsen enthousiaste verhalen over alternatieve behandelingen als acupunctuur, homeopathie en osteopathie. De Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) schreef naar aanleiding van dat themanummer een brief aan de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK). ‘Elke evidence ontbreekt voor alternatieve aanpak, bovendien kleven er talrijke risico’s en nadelen aan’, schreef de vereniging in haar brief met het verzoek aan het NVK-bestuur afstand te nemen van de inhoud. Dat laatste is niet gebeurd, de NVK wilde de discussie in de vereniging eerst afwachten.

Kinderartsen Rake en Aleman ergeren zich in hun ingezonden brief aan het positivisme in het themanummer over ‘integratieve kindergeneeskunde’: ‘Beweren dat ‘integratieve’ kindergeneeskunde meerwaarde heeft omdat niet alleen naar lichamelijke klachten en ziekte wordt gekeken maar ook naar aspecten als ontwikkelingsfase, persoonlijkheidsstructuur en gezins- en schoolsituatie en dat er vervolgens mét patiënt en ouders tot een behandeling wordt gekomen, is een diskwalificatie van de reguliere kindergeneeskunde’, schrijven ze in hun brief. ‘CAM mag de reguliere kindergeneeskundige niet doorkruisen. Alleen aanvullend zou er plaats voor kunnen zijn, voor ouders die dat willen. Laten we daarom, om verwarring te voorkomen, in het vervolg alleen nog spreken over CAM-begeleiding, in plaats van therapie. En eigenlijk zou dan ook de letter M van Medicine in CAM moet worden vervangen door de S van Support.’

Oud-kinderchirurg René Severijnen van het UMC St. Radboud en kinderarts Peter Gerrits van het Canisius-Wilhelimina Ziekenhuis (CWZ) in Nijmegen, initiatiefnemers en uitvoerders van het CAM-themanummer, reageren op deze kritiek, in een naschrift bij de ingezonden brief. ‘Integratieve geneeskunde is de volgende stap in de evolutie van de geneeskunde’, betogen ze. ‘Er is voldoende bewijs dat een healing environment, bijvoorbeeld aromatherapie, bijdraagt aan genezing en aan welbevinden van de patiënt.’

De redactie van het Tijdschrift voor Kindergeneeskunde publiceerde in hetzelfde nummer (april 2012) ook een kritische reactie van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. In een vijf pagina’s lange ingezonden brief leggen drie bestuursleden van de VtdK, vrouwenarts Cees Renckens, neuroloog Rien Vermeulen en internist Rob Koene, nog eens onderbouwd uit waarom er voor alternatieve behandelingen als homeopathie, manuele geneeswijzen, acupunctuur en neurofeedback, geen enkele wetenschappelijke onderbouwing in de medische literatuur te vinden is. ‘De inhoud van de artikelen in het themanummer stond op zeer gespannen voet met de waarheid door selectief aanhalen van de medische literatuur waardoor altijd wel de schijn gewekt kan worden dat er alternatieve geneeswijzen zijn waarvan de werkzaamheid is aangetoond’, schrijven de drie bestuursleden. Ook deze brief is door CAM-auteurs van een naschrift voorzien. De oproep van de VtdK-bestuursleden aan het NVK-bestuur om kritisch te kijken naar kwakzalverij in eigen kring is voorlopig nog onbeantwoord gebleven.

Pijnlijk is dat enkele auteurs van artikelen in het themanummer – homeopatisch arts F. Chr. Kusse en kinderarts Marijke Sevat – die opmerking nog eens bevestigen. In een naschrift, als reactie op de brief van de VtdK-bestuursleden, verwijzen zij ter onderbouwing van hun homeopathische gelijk naar een ‘onafhankelijk` rapport van de Zwitserse overheid. Dat rapport is echter opgesteld door twee homeopathieadepten van de al even homeopathische Duitse privé-universiteit Universität Witten GmbH, in Witten/Herdecke.

Naschrift 29-06-2012

Lees ook de column van Gerk van Staveren, secretaris registratiecommissie KNMG over dit onderwerp.