KNMG met nieuwe en strengere gedragsregels inzake toelaatbaarheid niet-reguliere behandelwijzen: een stap in de goede richting

De nieuwe KNMG-richtlijnen, zoals ze op 1 april 2008 werden bekendgemaakt, zijn nu weer in lijn met de recente tuchtrechtelijke uitspraken tegen alternatieve artsen, die gebaseerd waren op overwegingen die in de KNMG lange tijd niet gehoord werden. Zelfs de woordkeuze is uitstekend: nam voorzitter Holland tot voor kort nog het akelige eufemisme ‘complementair’ in de mond, thans wordt deze terminologie als te ‘verwarrend’ afgewezen en is gekozen voor de term ‘niet-reguliere behandelwijzen’.

De regels maken zeer duidelijk dat artsen zich niet mogen onttrekken aan hetgeen hen in hun opleiding is geleerd, zich niet mogen distantiëren van regulier gestelde diagnosen, altijd moeten (blijven) wijzen op mogelijk effectieve, reguliere therapieën en er goed op moeten wijzen als men van een reguliere op een alternatieve therapie overstapt (hetgeen helaas mogelijk blijft). Effectief wordt door de KNMG het veel gehoorde pro-alternatieve argument ontzenuwd dat alternatieve geneeswijzen te vergelijken zijn met nog experimentele geneeswijzen. Ook mogen zogenaamd uitbehandelde of onbehandelbare patiënten geen vogelvrij slachtoffer meer zijn van alternatieve artsen, want in die situatie dient troost, begeleiding, palliatie en aandacht voor het welzijn te prevaleren boven het inroepen van behandelwijzen van niet-bewezen werkzaamheid.

Een categorisch verbod op het toepassen van niet-reguliere behandelwijzen was natuurlijk beter geweest, maar daarvoor is de KNMG toch weer teruggedeinsd. In de een na laatste paragraaf komt zij wel met een aantal voorwaarden waaronder toch nog ruimte wordt gelaten voor alternatieve geneeswijzen, als de patiënt volhoudt dat te willen. De patiënt mag geen schade lijden en die schade wordt ook immaterieel uitgelegd: geen valse hoop, geen incomplete informatie, geen blokkeren van zinvolle reguliere behandelmethoden en nooit een reguliere diagnose ontkennen. Ongenoemd blijven hier de financiële schade en de ondermijning van de patiëntenautonomie door het hen aanpraten van rare theorieën en verklaringen voor de ziekte. Evenmin lijkt de KNMG zich druk te maken over de aanslag op de intellectuele status van het artsenberoep door vakgenoten, die praten over meridianen, homeopathisch verdunde oertincturen, etherische en astrale lichamen en scheefstaande wervels.

Welbeschouwd zijn de door de KNMG geformuleerde voorwaarden toch wel zo streng, dat de speelruimte voor alternatieve artsen te vergelijken is met die van de legkip. Zij willen van alles, maar kunnen in feite geen kant op. Wij vrezen intussen dat alternatieve artsen in deze gedragsregels helemaal geen volledig verbod op het beoefenen van hun kwakzalverijen zullen lezen, net zo min als zij dat in 1991 deden. In de praktijk zal moeten blijken of alternatieve artsen nu uit de KNMG zullen stappen of er door de interne KNMG-rechtspraak uit zullen moeten worden verwijderd. Dat zij de eer aan zichzelf zullen houden zal wel een vrome wens blijven. De VtdK zal KNMG-leden die overwegen in een proefproces bezwaren aan te voeren tegen het KNMG-lidmaatschap van alternatief praktiserende vakgenoten graag met raad en daad bijstaan. Naar alle waarschijnlijkheid zal dat de enige manier blijken waarop de nieuwe regels toch nog een merkbaar effect in de praktijk zullen sorteren.

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.