Koninklijk kapittel: `Ook kwakzalver kan lintje krijgen’

`Voorstellen voor Koninklijke onderscheidingen worden individueel beoordeeld op individuele verdiensten’, schrijft Houben, tot 2003 Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, in een brief aan de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK).

De vereniging heeft in januari het Kapittel verzocht kwakzalvers of hun helpers nooit meer een koninklijke onderscheiding te geven. De VtdK deed dat verzoek, omdat de afgelopen twintig jaar het aantal Koninklijke onderscheidingen aan kwakzalvers, of mensen die kwakzalverij bevorderen, flink is toegenomen. In de periode 1991 – 1999 kregen twee kwakzalvers een onderscheiding in de Orde van Oranje Nassau, in de periode 2006 – 2008 waren dat er acht, zo turfde Cees Renckens, bestuurslid van de vereniging.

In 1995 werd bijvoorbeeld de homeopaat/homeopathisch docent H. Maas benoemd tot officier in de orde van Oranje Nassau, een zeer hoge onderscheiding. De Wassenaarse acupuncturist Wen Zhi Pluut-Lin werd in 2013 tot ridder in de Orde Van Oranje Nassau benoemd. Pluut was in 2009 onder meer betrokken bij de oprichting en bedrijfsvoering van de kwakkliniek Quress in Leiden waar een alternatieve therapie werd toegepast om kanker te genezen. Uit een recente Argos-uitzending bleek dat ze als een spin in het web aanwezig is (onder meer in bestuursfuncties) bij diverse dubieuze geld-inzamelfondsen zoals Fond voor het Hart en de Stichting Diabetes Preventie.

De VtdK vindt dat kwakzalvers niet met een lintje moeten worden geëerd. `Gezien de grote publicitaire waarde van een koninklijke onderscheiding zouden we willen adviseren kwakzalvers niet meer te ridderen’, aldus Renckens in zijn brief aan het Kapittel. `Wetenschappelijk bewijs van de werkzaamheid is voor geen enkele alternatieve geneeswijze ooit aangetoond. Alternatieve geneeswijzen zijn altijd schadelijk omdat zo een adequate therapie soms te laat wordt ingezet, valse hoop wordt gewekt en patiënten vaak lastig worden gevallen met een absurde voorstelling van de anatomie en fysiologie van de mens’, zo citeert Renckens in zijn brief een artikel uit 1988 in Medisch Contact van Cees van der Smagt, huisarts in De Bilt en voormalig bestuurslid van de vereniging. Ook de financiële schade van alternatieve geneeswijzen kan soms aanzienlijk zijn, aldus Renckens.

Personen die in aanmerking komen voor een Koninklijke onderscheiding dienen jarenlang bijzondere verdiensten voor de samenleving te hebben gehad en/of zich door excellente prestaties op hun (werk)terrein te hebben onderscheiden, zo schrijft voorzitter Houben van het lintjeskapittel aan de vereniging. Het kapittel raadpleegt in het geval van medische beroepen de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) die vervolgens uitzoekt of er tuchtrechtelijke problemen met een persoon zijn. Meer doet de IGZ niet. `Als sprake is van een (BIG-geregistreerde) beroepsbeoefenaar die alternatief werkzaam is, dan kan dit feit in negatieve zin alleen worden meegewogen als dit bij ons bekend is en als wij daar een negatief oordeel over hebben op basis van informatie over zijn praktijkuitoefening of als er een tuchtrechtelijke maatregel is opgelegd’, is de weinig initiatiefrijke en weinig principiële aanpak van de inspectie in een brief aan Renckens. Een aanpak waarmee – zo blijkt in de praktijk – lang niet altijd wordt voorkomen dat een kwakzalver een lintje krijgt. De VtdK is teleurgesteld in de houding van het kapittel en van de IGZ.