Door: Frits van Dam | Geplaatst: 08 december 2010

Kwaliteitseisen ook voor de ‘alternatieven’?

Kwaliteitseisen zijn in de gezondheidszorg van groot belang. Er komen steeds meer ‘lijstjes’ die de kwaliteit van ziekenhuizen vergelijken. Willen alternatieve behandelaars serieus genomen worden, dan dienen ze aan dezelfde kwaliteitseisen te voldoen.

Kwaliteitseisen ook voor de ‘alternatieven’?

Vroeger dachten veel mensen dat het niet zoveel uitmaakt waar je behandeld wordt, maar nu weten we wel beter. We kunnen tegenwoordig in principe per ziekenhuis en zelfs per specialist opzoeken welke kwaliteit zij leveren. We weten nu dat in het ene ziekenhuis borstkanker beter behandeld wordt dan in het andere en dat in het ene ziekenhuis meer patiënten doodgaan na een open hartoperatie dan in het andere. Hoewel er nog maar voor een beperkt aantal behandelingen kwaliteitscriteria vastgesteld en op internet gepubliceerd zijn, hebben patiënten wat te kiezen. De overheid, ziektekostenverzekeraars en patiëntenverenigingen verdienen een pluim voor hun inspanning om de kwaliteit van de zorg inzichtelijk te maken voor het grote publiek. Behandelaars worden daardoor gedwongen om kwaliteitscriteria te ontwikkelen. Iedereen in het reguliere medisch circuit weet nu aan welke minimumeisen men moet voldoen. Als patiënt kun je nu zelf proberen te bepalen wat een goed adres is. Eenvoudig is het niet, weet ik uit eigen ervaring zelfs al heb je internet bij de hand. Eigenlijk zou iedere patiënt met zijn huisarts moeten overleggen. Hij of zij is de meest aangewezen persoon om je te coachen naar de beste behandeling. De meest simpele vraag die ik aan de huisarts zou stellen is: ‘Waar zou u zelf naar toe gaan’ of ‘waar zou u uw partner naar toesturen?’

Krijgt men in het reguliere circuit langzaam maar zeker greep op de kwaliteit van de zorg, hoe anders zit het bij de alternatieve behandelaars. Kwaliteit kun je alleen maar toetsen als je harde criteria hebt. In het alternatieve circuit bestaan dergelijke criteria gewoon niet en ze zullen er ook niet gauw komen. Hoe komt dat? Het is belangrijk om je te realiseren dat je bij de beoordeling van de kwaliteit van de zorg, geen individuele patiënten vergelijkt, maar de resultaten van diagnostiek en behandelingen. Alternatieve therapeuten zoals homeopaten zeggen vrijwel altijd dat ze de ‘hele mens’ behandelen, dat iedere patiënt uniek is en dat het daardoor onmogelijk is behandelingen te vergelijken. Kwaliteitscriteria zoals aantal complicaties na een behandeling of sterftecijfers zijn voor alternatieve behandelaars eigenlijk ondenkbaar. Stel dat men in het reguliere circuit ook zo zou redeneren, dat chirurgen zouden beweren dat de kwaliteit van hun behandeling niet beoordeeld kan worden omdat iedere patiënt uniek is, dat zou niemand aanvaardbaar vinden. Maar dat is precies wat alternatieve behandelaars doen.

De conclusie is onontkoombaar. Als alternatieve therapeuten zo graag willen integreren dan moeten hun behandelingen aan dezelfde minimale kwaliteitseisen voldoen als die in het reguliere circuit. Kunnen zij dit niet aantonen, dan ook geen vergoeding door ziektekostenverzekeraars. Dat levert veel geld op in de gezondheidszorg. De grootte van het bedrag dat door de verzekeraars aan alternatieve geneeswijzen en dito middelen wordt besteed, werd namelijk voor 2008 op niet minder dan ruim 150 miljoen euro geschat!

Een eerdere versie van dit artikel verscheen op 7 december 2010 in De Telegraaf op de pagina ‘Gezond en Wel’.

Voor een overzicht van andere bijdragen in ‘Gezond en Wel’ zie elders op deze site.

Frits van Dam

dr. F.S.A.M. van Dam is als psycholoog verbonden aan het Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis en als bijzonder hoogleraar aan de afdeling Klinische Psychologie, FMW, Universiteit van Amsterdam.

Gerelateerde artikelen

tijdschrift - 29 maart 2016

Kwakzalverij heet nu officieel alternatieve zorg en valt onder deze wet Wkkgz. Kwakzalvers zullen zich nu beter voor kunnen doen.

behandelwijzen - 24 januari 2006

In de European Journal of Cancer verschijnt een dezer dagen een review waarin op zoek gegaan wordt naar de specifieke werkzaamheid van homeopathie bij kanker[1].

page - 30 januari 2003

Verslag van de voordracht gehouden tijdens het symposium van de Vereniging 2002 door Dr. W. Betz, hoogleraar huisartsgeneeskunde aan de VU te Brussel.