Medisch specialisten: mijd Dorntherapeuten

‘Door de Dornmethode kan iedereen zijn benen op gelijke lengte houden,’ meldt de site van het Dorn Instituut. Beoefenaars van de alternatieve therapie claimen dat ze benen kunnen inkorten zonder operatie. Het bekken moet steunen op pilaren van gelijke hoogte, luidt de theorie, anders ontstaat scheefstand met ziekte en pijn tot gevolg. Een behandeling zou effectief zijn voor aandoeningen zoals: scoliose, rug- en heupklachten, kniepijn, verzakkingen en darmproblemen. Mensen met gewrichtsslijtage wordt uitzicht geboden op verbetering. ‘Een machine slijt, maar een levend organisme herstelt zich zo lang het leeft.’ Positieve effecten worden eveneens voorspeld voor zenuwen en organen.

Idelette Eijgelaar, oprichter van het in Ommen gevestigde Dorn Instituut, geeft diverse verklaringen voor het ontstaan van beenlengteverschil. Waaronder een misstap of vertillen.‘Nog sterker gebeurt dat in de auto, omdat die bij het zitten ook nog trilt. Door deze vibraties trillen de kop en de kom millimeter voor millimeter uit elkaar. Dus kun je er op wachten dat er een beenlengte verschil van wel drie centimeter ontstaat,’ staat op haar webpagina. 

Duimdruk

Dorntherapeuten gebruiken een simpele bewegingsoefening om het lengteverschil te herstellen. De patiënt moet die oefening thuis herhalen. Wanneer de benen naar het oordeel van de behandelaar op orde zijn, is de wervelkolom aan de beurt. Met de hand wordt de rug afgetast. ‘Scheefzittende wervels’ worden met een duimdruk in de oorspronkelijke positie geduwd. Ondertussen wordt de patiënt gevraagd om armen, benen of het hoofd te bewegen. 

Op die manier zouden de spieren de correctie niet kunnen tegenwerken. Het gedruk op de rug doet denken aan chiropraxie. Een belangrijk verschil met deze alternatieve handelwijze is dat Dorn-adepten afstand nemen van het ‘botten kraken’ en de voorkeur geven aan een milde massage met de duim.

Dorntherapie dankt zijn naam aan Dieter Dorn (1938-2011). ‘Ik weet niet waarom mijn methode werkt, maar ik en nog vele anderen hebben de ervaring dat die werkt en wel voor elke leeftijdsgroep,’ schreef de Duitser in zijn boek Een gezonde rug. 

Op een dag in 1973 was Dorn aan het werk in de houtzagerij van zijn familie, toen hij werd getroffen door hevige rugklachten. Met veel pijn en moeite kon hij zich verplaatsen naar Josef, de molenaar van het dorp. De bejaarde man stond in de omgeving van Allgäu bekend als iemand die rugklachten kon verhelpen. ‘Ik moest licht gebogen voor een tafel gaan staan, mij met de handen afzetten en met één been naar voren en naar achteren zwaaien, terwijl hij met een duim tegen mijn stuit drukte. De pijn was direct verdwenen – het was een kwestie van een paar minuten,’ memoreerde Dorn. De molenaar overleed enkele weken later.

Ondertussen bleef Dorn zich afvragen wat het geheim was van zijn herstel. Aan zijn dorpsgenoot kon hij het niet meer vragen, daarom ging hij zelf op onderzoek uit. Dorn’s echtgenote en buurvrouw fungeerden als proefkonijn. Nadat hun klachten verdwenen waren ging hij aan het werk met andere hulpbehoevenden. Over de loop der tijd groeide zijn bekendheid.

Orgaanklok

Volgens een overzicht van het Dorn Instituut – in 2002 opgericht – telt Nederland 161 gecertificeerde beoefenaars. Het bedrijf verzorgt een uitgebreid aanbod van opleidingen. Te beginnen met een tweedaagse basiscursus waarin de therapie met al zijn bijbehorende grepen wordt gedoceerd. Cursisten oefenen op elkaar. Medische basiskennis strekt tot aanbeveling, maar is niet noodzakelijk. De kosten bedragen 275 euro. 

Wie de basistraining heeft doorlopen kan zich opgeven voor de eerste nascholingsdag, waarin de materie nogmaals wordt doorgenomen. Aan het einde van de cursus wordt een certificaat uitgereikt en krijgen deelnemers de mogelijkheid om opgenomen te worden in het register van therapeuten. Kosten bedragen 135 euro. 

De tweede nascholingsdag draait om verdieping, met uitleg over gelaatsdiagnostiek en de zogenoemde orgaanklok. Tijdens de cursus Dorn en kind wordt nadere uitleg gegeven over een effectieve behandeling van de allerkleinste patienten. De laatste nascholing op de lijst is een training over de combinatie van Dorntherapie met voetreflex massage. 

Het register van Dorntherapeuten is echter niet compleet; hierin staan alleen studenten van het instituut in Ommen. Maar ook op andere plekken worden opleidingen gegeven. Bijvoorbeeld bij Mood Massage in Amersfoort, bij praktijk Marian Huisman in Rotterdam en bij Zonnevlecht opleidingen in Wijk en Aalburg. Een Dorntherapeut is snel gevonden, een zoekopdracht in Google resulteert in een lange lijst met namen. Praktijk Heel-Zaam Deventer meldt: ‘Spit is goed behandelbaar als circa drie behandelingen elkaar snel kunnen opvolgen.’ 

Casa Therapeutica met vestigingen in Maastricht en Hasselt beweert: ‘Conventionele behandelingen steunen dikwijls op drastische oplossingen zoals correctiezolen of zelfs operatie. Toch kan soms op zachte wijze de disbalans op verrassend eenvoudige wijze hersteld worden.’ Praktijk Art of Ayurveda uit Den Haag corrigeert kinderen: ‘Bij de bevalling komen grote krachten vrij. Daarbij kan de wervelkolom of het bekken van het kind wat scheef komen te staan. Door een speciale massage wordt de scheefstand gecorrigeerd en voelen de kinderen zich vaak beter en huilen minder.’ 

Grote onzin

De webredactie vroeg experts naar hun oordeel. Professor Rudolf Poolman is orthopedisch chirurg bij het OLVG ziekenhuis. Hij vertelt: ‘Als je zes weken last hebt van je rug, dan begint het vervelend te worden en gaan sommige mensen op zoek naar iemand die dit soort behandelingen doet. Na verloop van tijd zijn de klachten verdwenen. Dat komt niet door de therapie, maar door een natuurlijk beloop; veel van dit soort klachten verdwijnen vanzelf. Wanneer mensen in een operatiekamer zouden kunnen kijken zouden ze zien hoeveel moeite het kost om een nieuwe heup in een kom te krijgen. Om een been in te korten moeten we het doorzagen en er een stukje bot tussenuit halen. Het is onmogelijk om zoiets te bereiken met een bewegingsoefening. Overigens is een klein beenlengteverschil prima te tolereren. Uit onderzoek weten we dat rugklachten niet vaker voorkomen bij mensen met een verschil van anderhalve centimeter. De natuur is nu eenmaal niet symmetrisch. Olympisch kampioen Usain Bolt laat zien dat je met lichte scoliose prima kunt hardlopen.’

Professor Sjoerd Bulstra voorzitter van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) legt uit: ‘Die één of twee centimeter beenlengteverschil komt niet doordat de heup uit de kom is. Een eventueel verschil wordt veroorzaakt door de lengte van het bot en dat los je niet op door ergens op te drukken. Om wervels ten opzichte van elkaar te laten verschuiven heb je een groot ongeval nodig. Een gebroken wervel krijg je niet met twee duimen teruggeduwd. Je duwt hooguit op de spieren eromheen, zoals fysiotherapeuten doen bij druktherapie. Daarmee kun je een verkrampte spier tot ontspanning brengen en dat kan de pijn wat verlichten, maar daarmee is de oorzaak van het probleem niet weg. Als het gaat om rugklachten dan weten we dat het voor orthopeden en fysiotherapeuten lastig is om mensen daar vanaf te helpen. Meestal is een langdurige behandeling nodig, waarbij je goed moet kijken naar de werksituatie van de patiënt.’

De teksten van het Dorn Instituut over gewrichtsslijtage verwijst Bulstra naar het rijk der fabelen. Want, zo zegt hij: ‘Dat ieder organisme herstelt zolang het leeft klopt niet. Versleten onderdelen herstellen niet of nauwelijks. Het is niet zo dat het bot of kraakbeen dood is, er gebeurt nog wel van alles, maar het keert nooit meer terug naar de originele staat.’

Reclame op gemeentesite

Hoewel de Dornmethode stoelt op onzinnige claims, maken gemeentewebsites toch reclame voor de alternatieve therapie. Lokale overheden hebben organisaties waar inwoners terecht kunnen voor inlichtingen over zorg, wonen en geldzaken. De webredactie ontdekte bij een aantal van deze informatiepunten pagina’s over Dorntherapie, compleet met contactgegevens van behandelaars. Het gaat om: Noordoosthelpt van de gemeenten Dantumadiel en Noardeast-Fryslân, PIT Baarn, Samen doen in Dalfsen en Vraagbaak Doesburg. ‘Als gemeente nemen wij een neutraal standpunt in over deze organisaties,’ laat woordvoerder Jacoba Frenkel van gemeente Noardeast-Fryslân weten. ‘Wij doen geen onderzoek naar de juistheid van de informatie. Hiervoor is de betreffende behandelaar zelf verantwoordelijk.’

Marianne Bosch van PIT Baarn, een naar eigen zeggen ‘laagdrempelig informatie- en adviespunt voor iedereen in de gemeente Baarn’, wil niet inhoudelijk reageren. Zij wijst eveneens op de eigen verantwoordelijkheid van ondernemers die via het platform diensten aanbieden. Woordvoerder Gerrie van den Berg van de gemeente Dalfsen antwoordt: ‘De aanmelding voor vermelding op deze website wordt door gemeente Dalfsen beoordeeld. Wij checken of de ondernemer is aangesloten bij een landelijke vereniging of overkoepelende organisatie.’ Praktijk ‘t Keerpunt die op Samen doen in Dalfsen staat als aanbieder van Dorntherapie is aangesloten bij de Vereniging ter Bevordering van Alternatieve Geneeswijze (VBAG). ‘De VBAG is de aangewezen organisatie om de behandeling/behandelaar te beoordelen,’ meent Van den Berg.

Eijgelaar van het Dorn Instituut reageerde furieus op vragen van de webredactie. ‘Uit de vooringenomenheid van je mailtje stijgt een stinkende walm op. Hoe haal je het in je hoofd om te denken dat een weldenkend mens hierop in zou gaan! Als er ook maar enigszins sprake was geweest van een open vizier en inzicht in de materie dan was je welkom geweest. In elke vraag(?!) die je stelt ligt het negatieve antwoord al besloten. Wat voor kwakzalf journalist ben je als je zo mensen benadert? De kwalificaties die je nodig hebt om je journalist te noemen ontbreken geheel. Zou het tekenend zijn voor de organisatie die jou inhuurt om dit te doen?’ In de slotalinea van haar mail adviseert Eijgelaar ons om een kijkje te nemen bij haar Duitse vakgenoten. ‘Stuur hen dat berichtje wat je mij stuurde en ze zullen een lachwekkende inkijk krijgen in de kleinburgerlijke benauwdheid waarmee in Nederland wordt omgegaan met gezondheid.’