Moderne Kwakzalversmiddelen

Sinds 2000 is in ons land de omzet van voedingssupplementen groter geworden dan die van de eerder zo populaire homeopathische middelen. Hoewel de groei van die eerste sector tegenviel en bijvoorbeeld een bedrijf als Numico, dat Amerikaanse bedrijven overnam die de winstverwachtingen niet waar maakten, lelijk opbrak is er op onderdelen van die markt nog steeds een flinke omzet te behalen. Blijkens berichtgeving in de Volkskrant van 3 oktober 2007 zou de omzet van tegen artrose (gewrichtsslijtage) aangeprezen combinatieprodukten met glucosamine en chondroïtine inmiddels jaarlijks 28 miljoen euro bedragen. De gepensioneerde reumatoloog professor Rasker en zangeres Liesbeth List behoren in ons land tot de grootste propagandisten van deze middelen. Inmiddels is uit wetenschappelijk onderzoek komen vast te staan dat beide middelen onwerkzaam zijn en zelfs nauwelijks worden opgenomen na orale inname. Het Geneesmiddelenbulletin (2007;41:113) verwees naar een recente publicatie in het gezaghebbende Annals of Internal Medicine van Reichenbach, die concludeerde dat chondroïtinegebruik niets doet en dat het gebruik ervan ontmoedigd moet worden. Het Gebu wees ook op een eerder onderzoek (de zgn. GAIT-studie) waaruit kwam vast te staan dat ook de combinatie met glucosamine onwerkzaam is.

Medisch gezien zullen de gebruikers van deze placebomiddelen er dus niet veel minder van zijn geworden, maar toch blijft het een smet op de fabrikanten van al deze middelen werpen dat in vijf van de zeven door de universiteit van Lancaster onderzochte producten helemaal geen gemalen haaienkraakbeen, de belangrijkste bron van chondroïtine, aantoonbaar was. In de producten van marktleiders Glucomotion en Treedo werd nog wel wat van het (nutteloze) haaienkraakbeen aangetroffen, maar in de huismerken van Etos, Kruidvat en Etos werd, aldus citeerde de Volkskrant het Britse rapport, ten hoogste goedkoper kraakbeen afkomstig van kippen of varkens aangetroffen. De etiketten beloofden wel wat anders.

Het geloof dat het eten van deze gedegradeerde kraakbeeningrediënten zou helpen tegen gewrichtslijtage is volledig te vergelijken met het bijgeloof van Nieuw-Guinese koppensnellers dat het eten van de hersenen van hun slachtoffers hen sterker en slimmer zou maken en met de overtuiging van sommige Fransen dat het eten van schapentestikels (‘testicule de mouton’) de mannelijke krachten zou bevorderen.