Oneerbare voorstellen door osteopaten

Osteopathie is op deze site meermalen beschreven. Het gaat daarbij allang niet meer alleen over rugpijn en scheefstaande wervels. Ronkende teksten over bijvoorbeeld hun behandeling bij kinderloosheid en het nut van borstenknijperij ontbreken niet.

De osteopaten kunnen volgens de website van de Nederlandse Vereniging voor Osteopathie (NVO) rug- en nekklachten, buikklachten, zwangerschapsklachten, klachten bij baby’s alsmede hoofdpijn en migraine behandelen. De lijst van klachten waarbij een osteopaat kan helpen is lang. Ook bijvoorbeeld bij migraine, whiplash, buikpijn, slechte darmwerking en fibromyalgie zou behandeling door een osteopaat zinvol kunnen zijn.

Over het osteopathisch onderzoek stelt de NVO-website het volgende: ‘Indien geen contra-indicaties worden gevonden, continueert de osteopaat het osteopathisch onderzoek. Daarbij wordt het hele lichaam onderzocht op beweeglijkheid. Het gaat de osteopaat dan om vastzittende gewrichten en spieren, een gespannen middenrif of bindweefsel rondom de organen. Zowel het onderzoek als de behandeling voert de osteopaat met zijn handen uit. Deze zijn zo geoefend dat hij, naast de beweeglijkheid van alle grote en kleine gewrichten, ook de positie, vorm en beweging van de organen kan voelen.’

U begrijpt: het vaststellen van de positie van organen als nier, milt, middenrif en eierstokken is voor de osteopaat een sinecure. Je zou bijna denken dat de opleiding osteopathie iemand tot helderziende maakt. Dit terzijde.

Osteopaten worden door vrijwel elke aanvullende zorgverzekering betaald, ze hebben een softer imago dan hun jongere, domme broertje, de chiropractie. Daar is men veel ruwer en schroomt men niet met grote kracht aan nekken te rukken. Osteopaten zijn heel wat zachtzinniger, soms zetten ze zelfs zo weinig kracht dat een eierschaal heel zou blijven.

Richtlijn intieme zones

Dit lieve imago is bepaald niet terecht. De vereniging ontving deze week een melding van een specialist, die van een patiënte had vernomen dat haar osteopaat haar voor haar fibromyalgie wilde behandelen via een inwendige benadering, rectaal of vaginaal. De patiënte had dit oneerbare voorstel direct afgewezen en vroeg zich af of dit tot de normale praktijk behoort. De specialist ontdekte op de website van de Stichting Wetenschappelijk Osteopathisch Onderzoek (SWOO) van de Nederlandse Vereniging voor Osteopathie (NVO) de uit 2016 daterende Richtlijn intieme zones. Daarin stelt men dat inwendige manipulaties normale osteopathie betreffen.

Bijna een kwart van alle osteopaten – aldus een enquete uit 2013 – behandelt ‘viscera’ daadwerkelijk via een rectale of vaginale benadering. Het zijn oneerbare handelingen die nergens voor nodig zijn, en tot niets kunnen leiden. Meerdere pagina’s behandelen de mammapathologie (ziekten aan de borsten), deels ontleend aan de NHG-standaard (NHG staat voor Nederlands Huisarten Genootschap). Daarna geeft de NVO de volgende waarschuwing: ‘Het is van belang dat je als behandelaar je bewust bent van je eigen uitstraling en in welke mate die opwinding veroorzaakt. Als behandelaar moet je ook weten wat jou opwindt. Is bijvoorbeeld behandeling met inwendige technieken noodzakelijk bij een patiënt, maar heeft de behandelaar daar seksuele fantasieën over, dan is het beter om door te verwijzen.’

Het staat er echt en is te lezen op pagina 13 van de richtlijn. Op pagina 35 wordt gewaarschuwd voor de kokhalsreflex en het belang van intrabuccaal onderzoek naar de arteriële circulatie van het keelgebied. Deftig taalgebruik over nutteloze handelingen die de suggestie wekken dat men zeer geleerd is en medisch onderlegd.

Nog absurder wordt het als men kletst over het onderzoek van het voorste perineum, over de tonus van de prostaat en het vaststellen van lymfeklieren in de fossa ischiorectalis. Respectievelijk onzinnig jargon en anatomische onmogelijkheid. Op pagina 37 gaat het ook nog over de ‘bewegelijkheid van de ductus spermaticus in het lieskanaal’. Ook de overige 63 pagina’s van de Richtlijn intieme zones bevatten veel pseudo-medisch koeterwaals.

Wie zich wil vermaken met een slechte imitatie van een medische richtlijn zal in de Richtlijn intieme zones niet teleurgesteld worden.