Online voedselintolerantietest is onbetrouwbaar

‘Ervaart u lichamelijke klachten en denkt u dat het met uw voeding te maken heeft? Onze voedselintolerantietesten geven uitsluitsel en zekerheid,’ dit is één van de claims waarmee bedrijven achter de voedselintolerantietest klanten werven.

Het gaat om sites als: Mijnvoedselintolerantietest.nl, Intolerantietesten.nl en Testuwintolerantie.nl. Het bestelproces is eenvoudig. De eerste stap is het selecteren van een test in de webshop. Het assortiment varieert van basistesten die rond de 30 euro kosten tot premium versies van 160 euro, bedoeld voor een gezin van vier personen. De klant vult een formulier in met persoonlijk gegevens in en stuurt dit samen met een paar haren van zichzelf naar het bedrijf. Het is niet noodzakelijk dat het haar afkomstig is van het hoofd; haren van andere lichaamsdelen zouden volgens de aanbieders evengoed werken. Eenmaal aangekomen op plaats van bestemming wordt het haarmonster onderzocht met bioresonantie-apparatuur, is de belofte. Binnen zeven tot tien dagen volgt per e-mail de uitslag.

Pseudowetenschap

Om de verwachtingen te temperen dekken de websites zich in met disclaimers. Op de pagina van Intolerantietesten staat in kleine letters: ‘De op deze website aangeboden behandelingen worden aangeboden zonder enige vorm van garantie of aanspraak op juistheid. Resultaten van de behandeling kunnen verschillen en zijn niet te garanderen, ieder mens verschilt als individu en het lichaam is een complex organisme.’

Test Uw Intolerantie waarschuwt: ‘Onze test en deze website stellen geen medische diagnose noch is het bedoeld als een vervangend middel voor professioneel medisch advies, diagnose of behandeling.’

Dat de bedrijven haarmonsters onderzoeken met bioresonantie-apparatuur wekt weinig vertrouwen. Bioresonantie is een alternatieve test- en behandelmethode die ervan uitgaat dat ieder orgaan een bepaalde frequentie uitzendt. Bij ziekte of onbalans in het lichaam zou die trilling verstoord zijn.

Het is een pseudowetenschappelijk (flauwekul) werkwijze; de claims van beoefenaars zijn nooit bewezen. Een Duitse studie uit 2019 toonde aan dat bioresonantie bestaande diagnoses van zieke patiënten niet herkent en dat de apparatuur zelfs geen onderscheid maakt tussen een natte handdoek en gezonde proefpersonen. 

Het Voedingscentrum vreest dat mensen de testuitslag serieus nemen. Dit kan leiden tot een onvolwaardig dieet. Een woordvoerder reageert: ‘Voedselintoleranties zijn moeilijk vast te stellen. Ze kunnen gepaard gaan met een scala aan klachten, die iedereen wel eens kan ervaren en die andere oorzaken kunnen hebben. Daar spelen deze aanbieders op in. Voedselintoleranties zijn niet vast te stellen op basis van haaranalyse door middel van bioresonantie. Daar is geen wetenschappelijk bewijs voor. De enige onderbouwde manier om een voedselintolerantie vast te stellen is via anamnese door de huisarts in combinatie met een eliminatiedieet begeleid door een diëtist. Daarbij wordt gedurende een aantal weken een voedingsmiddel uit het dieet geschrapt om deze later opnieuw te introduceren. Omdat klachten ook kunnen duiden op andere aandoeningen of een allergie, is het belangrijk dat een huisarts nader onderzoek verricht’, aldus het Voedingscentrum.

Er zijn twee soorten voedselovergevoeligheid: allergie en intolerantie. Een voedselallergie is een verkeerd gerichte reactie van het afweersysteem, zoals luchtwegklachten na het eten van noten. Bij een voedselintolerantie is er sprake van een niet-allergische overgevoeligheid, hierbij speelt het afweersysteem geen rol. De klachten worden veroorzaakt door bestanddelen van voeding die niet goed worden verteerd of opgenomen door het lichaam. Een bekend voorbeeld is lactose-intolerantie, waarbij een patiënt darmproblemen krijgt na het drinken van melk. 

Klinkklare onzin

Berber Vlieg is de oprichter van Vlieg en Melse diëtisten, een praktijk voor kinderen en volwassenen met voedselovergevoeligheid, met spreekuren in verschillende ziekenhuizen in Nederland. Daarnaast is ze als onderzoeker verbonden aan het OLVG-ziekenhuis in Amsterdam. In 2008 promoveerde ze op dubbelblinde placebogecontroleerde voedselprovocaties bij kinderen. 

‘Dat je intoleranties zou kunnen opsporen met een haartest is klinkklare onzin,’ zegt ze. ‘Het probleem is dat mensen het geloven. Helaas hebben we in de reguliere zorg nog geen goede diagnostiek om intoleranties vast te stellen. We proberen het in goede banen te leiden, maar daarvoor hebben we te weinig tools. Daarom zie je dat mensen naar het alternatieve circuit gaan; ze komen dan bijvoorbeeld uit bij deze haaranalyses. Die analyses meten helemaal niet wat ze beweren te meten. Dat is kwalijk, het is kwakzalverij. Het schadelijke gevolg is mensen te veel producten uit hun dieet weglaten. Op dat punt krijgen wij ze vaak terug bij ons in de praktijk. Ze zijn verzwakt en wij moeten dat dan zien te restaureren. Helaas is er nog nooit tegen deze testaanbieders opgetreden, waarom weet ik niet. Een enkele keer knappen patiënten er wel van op, als er toevallig een product tussenzit waarvoor ze daadwerkelijk intolerant zijn. Maar ja, het zijn enorme lijsten en het raakt kant noch wal.’

Onderzoeksjournalist Doruntina Islamaj van De Correspondent waagde zich in 2019 aan de voedselintolerantietest. Ze stuurde een paar haren op. Een week later ontving ze de uitslag. Volgens het document, geschreven in slecht Nederlands, zou ze intolerant zijn voor: bruinbrood, ei, gerst, gluten, maïsmeel en varkenslever. In het rapport stonden ook percentages weergegeven: Islamaj zou voor 97% intolerant zijn voor gluten. Verbijsterd door de resultaten besloot ze nogmaals een haarmonster te sturen. Ditmaal onder vermelding van gefingeerde namen. Haar alter ego Oriana bleek intolerant voor duivenpoep en onder het pseudoniem Lisa was de journaliste ineens overgevoelig voor penicilline. Vijf haren van dezelfde persoon resulteerden in vijf verschillende uitslagen.

Globaal netwerk

Op het eerste oog lijken de aanbieders van voedselintolerantietesten zelfstandig opererende webshops. Maar alle haarmonsters worden vanuit Nederland doorgestuurd naar een bedrijf in het Verenigd Koninkrijk genaamd Healthy Stuff Online. Deze onderneming handelt in alternatieve allergie- en intolerantietesten onder verschillende merknamen. Een van die merken is het in 2008 opgerichte Test Your Intolerance, een bedrijf dat opereert via een globaal netwerk van websites en franchise constructies met lokale partners. Test Uw Intolerantie, met een postadres in Amsterdam, is één van hun dochterondernemingen.

Een ieder die een carrière als testverkoper ambieert kan zich in Engeland aanmelden als partner. Een medische opleiding is niet nodig. Met een beetje verkooptalent wordt je toegelaten tot het samenwerkingsverband. Testproducten worden desgewenst bedrukt met een eigen logo. 

Mijn Voedselintolerantietest uit Berkel en Rodenrijs is een partner van Test Your Intolerance. Welke ondernemer achter dit bedrijf schuilgaat is niet direct duidelijk. Het Kamer van Koophandel-nummer leidt naar Consultant Internet Services, actief in de branche paramedische praktijken en alternatieve genezers. Op hetzelfde adres houdt ene Mr J M De Bruijn kantoor, een juridisch dienstverlener gespecialiseerd in verkeersboetes. De website staat sinds zomer 2017 op zijn naam. Over zijn activiteiten is weinig te vinden; op zijn Facebookpagina is sinds 2019 geen nieuw bericht verschenen. 

De webredactie stuurt Mijn Voedselintolerantietest een e-mail met vragen. Daarop komt een reactie ondertekend door Johan de Bruijn. Hij schrijft: ‘Alvorens nader in te gaan op uw verzoek wil ik graag meer weten over degene die mij dit vraagt.’ We verwijzen hem naar de site van de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Een dag later mailt de Bruijn: ‘Ik heb in uw antwoord geen reden kunnen vinden om tot beantwoording van uw vragen over te gaan.’ Wanneer we onze zoektocht vervolgen stuiten we opnieuw op een De Bruijn. De firma Intolerantietesten blijkt namelijk in handen van een man genaamd Adriaan de Bruijn. Waarschijnlijk een familielid van Johan; ze zijn Facebookvrienden en poseren samen op een Instagramfoto. Volgens de Kamer van Koophandel is de onderneming uitgeschreven op 31 augustus 2019. 

De webshop is desondanks nog steeds geopend. Adriaan de Bruijn meldt daar: ‘De bioresonantie is een relatief jonge wetenschap die in de reguliere geneeskunde niet is ingeburgerd’. Op Google review staan beoordelingen van klanten die na betaling nooit meer iets hoorden. Mails en telefoontjes van de webredactie blijven tot op heden onbeantwoord.