Door: Frits van Dam | Geplaatst: 01 oktober 2008

Ook Jomanda ontspringt de dans niet meer…

Het gerechtshof in Amsterdam heeft op aansporing van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK) en de Stichting Skepsis, het openbaar ministerie (OM) opdracht gegeven het ‘genezend medium’ Jomanda en de artsen B. en K. strafrechtelijk te vervolgen. Zij waren betrokken bij de ‘behandeling’ van actrice Sylvia Millecam.

Ook Jomanda ontspringt de dans niet meer…

In eerste instantie weigerde het OM dit, maar het hof zag wél voldoende grond en dwong het OM vorige week (9 april 2008) hiertoe. Het gebeurt zelden dat de rechter het OM dwingt tot handelen over te gaan. Dit zal Sylvia en haar nabestaanden niet meer kunnen helpen, maar er zijn twee gewichtige redenen om het tóch te doen.

In de eerste plaats heeft het OM het feit genegeerd dat Sylvia Millecam verkeerd is geïnformeerd over haar ziekte. ‘Het was absoluut geen kanker maar een bacteriële infectie’, lieten haar ‘behandelaars’ haar keer op keer weten. De behandelingen – ingestraald water, magneettherapieën, homeopathische middelen, zoutoplossingen, etc. – zijn onzinnig en hebben tot een lijdensweg geleid. Volgens het hof is er door de foute diagnose en de onzinnige behandeling sprake van ‘opzettelijke benadeling van de gezondheid’, en zelfs ‘zware mishandeling’. Redenen genoeg voor strafvervolging, aldus het hof.

Binnen de medische beroepsgroep is via tuchtrechtspraak al een zwaar oordeel uitgesproken, B. is levenslang en K. voor een jaar geschorst. Het oordeel over de toelaatbaatheid van de handelingen van de kwakzalvende artsen kan niet alleen worden overgelaten aan de beroepsgroep zelf. Ook de samenleving moet zich via de strafrechter een oordeel vormen over wat zich rond Millecam heeft afgespeeld.

Tot nu toe is Jomanda de dans ontsprongen. Er is nu eenmaal geen beroepsvereniging van ‘genezende mediums’. Toch moet ook zij moet verantwoording afleggen aan de strafrechter. Een complicerende factor was natuurlijk de opstelling van Sylvia zelf. ‘Ze wilde nu eenmaal zelf op de alternatieve toer en was daar zeer uitgesproken in’, zeggen Sylvia’s naasten.

Dat was hét argument voor het OM om niet tot vervolging over te gaan. Het hof heeft daar korte metten mee gemaakt en zegt, met veel inlevingsvermogen voor de situatie van kankerpatiënten, dat patiënten met een levensbedreigende ziekte nu eenmaal gevoelig zijn voor aanbieders van (valse) hoop. Iemand die in zo’n kwetsbare situatie verkeert, is niet goed in staat in volle vrijheid te kiezen. Dit alles legt volgens het hof een bijzondere verantwoordelijkheid bij de behandelaars, aangezien hun adviezen van doorslaggevende betekenis kunnen zijn in het keuzeproces van de patiënt.

Er is nog een tweede reden dat de VtdK en Skepsis het belangrijk vinden dat de rechter een uitspraak doet. B. en K. zijn na hun schorsing gewoon doorgegaan met hun praktijken. In diverse regionale kranten verklaarde de echtgenote van K. vorige week nog: ‘Jos doet nog altijd wat hij altijd deed.’ Ook Jomanda gaat nog steeds door met haar healings.

De Nederlandse wetgeving legt hun kennelijk geen strobeed in de weg. De kans op herhaling is dan ook groot. Het wordt tijd dat de rechter zich hierover uitspreekt en eventueel overgaat tot een beroepsverbod. Als de rechter niet tot een veroordeling kan komen, is het tijd de wetgeving aan te passen.

 

Deze column verscheen op 15 april 2008 op de pagina ‘Gezond en Wel’ van De Telegraaf.

Voor een lijst van alle bijdragen op ‘Gezond en Wel’ zie elders op deze site.

 

Nieuwsbrief

De Digitale Nieuwsbrief van de VtdK houdt u regelmatig op de hoogte van nieuwe artikelen op deze site.

 

Frits van Dam

dr. F.S.A.M. van Dam is als psycholoog verbonden aan het Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis en als bijzonder hoogleraar aan de afdeling Klinische Psychologie, FMW, Universiteit van Amsterdam.

Gerelateerde artikelen

artikelen - 06 april 2023

Op 10 april zullen leden van de VtdK en Skepses bij het Multatuli-standbeeld in Amsterdam een 'Homeopathische zelfmoord' plegen door een overdosis homeopathische pillen te nemen. De actie wordt gevoerd tegen de homeopathie, die wetenschappelijk aangetoond niet werkt.

artikelen - 30 september 2022

Het OM gebruikte kwakzalvers als medisch deskundigen en krijgt hiervoor de Meester Kackadorisprijs 2022 van de vereniging.

tijdschrift - 26 juli 2022

Twintig jaar na de dood van Sylvia Millecam stortten twee betaalzenders zich met documentaires op het medium Jomanda.