Prescan lapt reclameregels opnieuw aan zijn laars

Frits van Dam, secretaris van de vereniging, heeft bij de Reclame Code Commissie (RCC) een klacht ingediend tegen een advertentie van het bedrijf Prescan in De Volkskrant van 24 augustus. In die paginagrote advertentie maakt het bedrijf in Hengelo onder de kop `TOTAL BODY SCAN, dé APK voor uw lichaam!´ reclame voor scanonderzoek dat het aanbiedt tegen een `last minute zomerprijs´ van 890 euro. 

De advertentie is wat toon en inhoud betreft grotendeels dezelfde als die in een advertentie in NRC Handelsblad van 22 juli 2012, zo betoogt Van Dam. Over die advertentie oordeelde de RCC, tot in hoger beroep, dat deze misleidend en oneerlijk is. De vereniging wijst hierbij specifiek op twee passages in de Volkskrant-advertentie, met een absolute claim.

Passage 1: “De Total Body Scan van Prescan is inclusief uitgebreid hartonderzoek en geeft direct inzicht in uw gezondheid. Herken levensbedreigende ziekten vroegtijdig, want een tijdige behandeling kan erger voorkomen!”

Passage 2: De quote in de advertentie van actrice Willeke van Ammelrooy: “Prescan heeft mijn leven gered…”

Het College van Beroep van de Stichting Reclame Code schrijft in zijn uitspraak van 7 november over de NRC-advertentie (dossiernr. 2011/00727) in hoger beroep: `In de uiting staat immers zonder voorbehoud en met zoveel woorden dat men dankzij de Total Body Scan van Prescan kan weten of men gezond is. De redelijk geïnformeerde, omzichtige en oplettende consument zal dan ook veronderstellen dat men na het ondergaan van de Total Body Scan op dat punt zekerheid heeft en aldus een onjuiste verwachting hebben over het resultaat van deze scan.´ In de Volkskrant-advertentie wordt deze claim ook gemaakt. Er staat: `geeft direct inzicht in uw gezondheid.’

Deze formulering, zo stelt Van Dam, is weliswaar iets anders, maar de intentie is dezelfde: zekerheid verkrijgen over je gezondheid. Dit is, zoals de Vereniging tegen de Kwakzalverij eerder betoogde en ook door de RCC werd overgenomen, geenszins het geval. De commissie stelde indertijd in haar uitspraak: `De mededeling Dankzij de Total Body Scan van Prescan weet ik dat ik gezond ben…. is naar het oordeel van de Commissie te absoluut. Als erkend is immers komen vast te staan dat het mogelijk is dat aandoeningen bij een Total Body Scan, ook als die uit meer bestaat dan alleen een MRI-scan, niet (kunnen) worden ontdekt.’

Dit geldt uiteraard ook voor de uitspraak `… geeft direct inzicht in uw gezondheid´ in de advertentie van 24 augustus in De Volkskrant, betoogt Van Dam.

De reclame-uiting is daarom minimaal in strijd met de artikelen 6, 8.2 en 10 in de Nederlandse Reclame Code en kan, evenals de reclame-uiting in de advertentie in NRC Handelsblad van 22 juli 2011, als `misleidend en oneerlijk´ worden betiteld, schrijft hij aan de commissie.

Naschrift 30 september 2013

Misvattingen van economen over
total body scan

In het
magazine ZorgVisie roeren twee hoogleraren
economie, Wim Groot en Henriette Maassen van den Brink, zich als voorstanders
van total body-scans. Zij vinden dat het recht op vrije keuze
zwaarder weegt dan de kosten voor de samenleving.

Twee bestuursleden
van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, Lukas Stalpers,
radiotherapeut-oncoloog op het AMC en Frits van Dam, emeritus-hoogleraar
psychologie bij het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis, bestrijden dit. Ze hebben
een ingezonden brief gestuurd naar NRC
Handelsblad waarin ze uitleggen waarom deze redenering niet klopt. `Het
risico op gezondheidsschade is de belangrijkste reden waarom commerciële total
body scans verboden zijn en moeten blijven. Commerciële scans verhogen de
kosten voor de volksgezondheid´, betogen ze.

NRC Handelsblad heeft
de brief niet geplaatst, u kunt de brief als PDF-bestand bij dit artikel downloaden.

Naschrift 5 november 2013

De Reclame Code Commissie (RCC) heeft in een uitspraak van 16 oktober 2013 de klacht van de vereniging afgewezen. De raad concludeert: `De reclame-uiting voor de Total Body Scan kan weliswaar angstige gevoelens oproepen maar er kan niet worden geoordeeld dat door de wijze waarop de Total Body Scan in de uiting wordt aangeprezen, zonder te rechtvaardigen redenen appelleert aan gevoelens van angst, aangezien het gaat over een preventief onderzoek met betrekking tot de gezondheidssituatie.´

Naschrift 12 december 2013

Als commerciële preventieve scans worden toegestaan, dan gaat dat de samenleving 32 tot 40 miljoen euro per jaar kosten en dat kan bij minder voorzichtige aannames makkelijk oplopen tot 80 miljoen euro per jaar, schat Lukas Stalpers. `Ik heb het niet over de rekening van de scan, die betaalt de klant. Het gaat om de vervolgonderzoeken, die zijn belastend en drukken op het zorgbudget, op ons allemaal´, zegt hij in een interview in het AMC Magazine van december. `Een MRI is niet geschikt om bij gezonde mensen afwijkingen op te sporen. De normale gang van zaken is dat een patiënt een klacht heeft, dan gaat de arts op zoek. Een simpele rekensom leert dat als honderd mensen zich laten testen, er twintig een positieve uitslag krijgen (iets raars) maar dat er bij achttien niets aan de hand is.´