Rechters makkelijke prooi voor Lymekwakzalvers

Patiënten met chronische Lyme, een slecht gedefinieerde aandoening, weten rechters ervan te overtuigen dat de behandeling van hun kwakzalvende artsen conform de laatste stand van “wetenschap en praktijk” is. De reguliere medische wetenschap, met in hun kielzog de zorgverzekeraars, hebben het nakijken. Rechters zijn niet geïnteresseerd in medische feiten en laten hun oren hangen naar kwakzalvers die vaak vele tienduizenden euro’s cashen per patiënt. Rechters weten geen onderscheid te maken tussen reguliere artsen en kwakzalvers, tussen reguliere, wetenschappelijk onderbouwde behandelingen en kwakzalverij. Ze nemen beiden even serieus en dat is ridicuul.

Begin september oordeelde de rechtbank Gelderland in Arnhem dat zorgverzekeraar IZZ/VGZ de alternatieve behandeling moet vergoeden van een patiënte met “chronische” Lyme. Ze werd behandeld door Geert Kingma, in zijn Amsterdamse Oosteinde Walborg-kliniek. Kosten ongeveer 7000 euro. Kingma die ook berucht is om zijn orthomoleculaire behandelwijze en chelatietherapie, is bekend bij de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK). In april van dit jaar werd hij ontmaskerd door het NCRV-programma De Monitor. De diagnosetest die hij gebruikt deugt niet, toonde De Monitor aan. De kliniek van basisarts Kingma werd in 2013 tijdelijk door de inspectie gesloten, vanwege het slecht bijhouden van behandeldossiers. 

Zijn behandeling bestaat uit het maandenlang toedienen van risicovolle infusen met verschillende antibiotica-mixen en het voorschrijven van hoge doses voedingssupplementen. Dat is niet conform de Nederlandse richtlijn van het Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg (CBO). Alle ziekenhuizen en Lyme-expertisecentra hanteren deze richtlijn. Een antibioticabehandeling langer dan drie maanden wordt ontraden. Recentelijk is bewezen dat die niet werkzaam is, in ’s wereld grootste studie, uitgevoerd in Nijmegen. 

Toch meende de rechtbank in Arnhem dat een maandenlange alternatieve behandeling van artsen zoals Kingma iets met medische wetenschap van doen heeft. Het is echter een geloof, en erger, ook een verdienmodel. Zorgverzekeraar IZZ/VGZ is tegen de uitspraak in beroep gegaan; de zaak staat voor 18 december op de rol van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.

De verontwaardiging bij de zorgverzekeraar is niet vreemd. In oktober 2015 schreef het Zorginstituut Nederland, dat de overheid adviseert over de inhoud van de verplichte zorgverzekeringen, dat “langdurige behandeling met antibiotica bij Lymepatiënten met persisterende niet-specifieke klachten niet effectief is en dat daarom deze behandeling geen onderdeel uitmaakt van het basispakket.” De relevante wetenschappelijke beroepsverenigingen zijn het eens met dit standpunt, staat in een lijvig rapport van het instituut over dit Post-treatment Lyme Disease Syndrome (PTLDS), de term die steeds vaker wordt gebruikt. 

Medische consensus

Er is in medische kringen, op een paar alternatieve dwaallichten na, consensus dat een langdurige behandeling (vele maanden met gecombineerde antibiotica-infusen) niet werkt. Gedegen wetenschappelijke onderbouwing ervan ontbreekt namelijk. Rechters trekken zich echter niets aan van onbetwiste deskundigenrapporten. In juli 2015 verplichtte de rechtbank in Gelderland zorgverzekeraar VGZ de behandeling te vergoeden van een jonge vrouw bij een Belgische kwakzalver. Kosten: ongeveer 35 duizend euro. VGZ is ook hiertegen in beroep gegaan; de uitspraak staat gepland voor 19 december a.s.

De Lymepatiënte, die de zaak aanspande, kreeg begin oktober, de dag voor de beroepszaak in Arnhem ruim baan van de redactie van EenVandaag. Kritiekloos lieten die het meisje en haar ouders aan het woord. Nederlandse artsen hadden de 23-jarige patiënte geadviseerd psychische hulp te gaan zoeken, haar ouders legden zich hier niet bij neer. Ze zijn ervan overtuigd dat er iets heel anders aan de hand is. Ze gingen naar de Belgische alternatieve arts Kenny De Meirleir; de test die hij gebruikte, wees op een eerdere Lymebesmetting.

Ook De Meirleir is een bekende van de VtdK. Ooit was hij internist/revalidatie-arts aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), tot hij zich “specialiseerde” in het chronisch vermoeidheidssyndroom, ook een ongedefinieerde aandoening. De chronische vorm van de ziekte van Lyme heeft hij recentelijk aan zijn alternatieve behandelpakket toegevoegd. Ook hij haalt hiervoor antibiotica-infusen, probiotica, vitaminen en voedingssupplementen van stal. 

Zorgverzekeraar VGZ kreeg het al eerder – toen nog als Univé – voor zijn kiezen, in een zaak die begin 2016 in gang werd gezet. Eind juli dit jaar kwam de voorlopige apotheose: het gerechtshof in Arnhem (in een hoger beroep tegen een vonnis in een kort geding) oordeelde dat Univé de behandeling moest vergoeden van een nu 25-jarige patiënte met chronische Lyme.

De patiënte, die vier jaar daarvoor van de ene op de andere dag niet meer kon lopen, had zich laten behandelen bij de Duitse kwakzalver Walter Berghoff in Rheinbach. Univé moet die vergoeden. Het Arnhemse hof vindt de Duitse basisarts blijkbaar een toffe medische Lymespecialist omdat zijn behandeling conform de “internationale wetenschap en praktijk” zou zijn. Het is een voorlopige voorziening. Univé kan de uitspraak aanvechten in een (overigens tijdrovende) bodemprocedure.

Voor de volledigheid: In 2014 oordeelde de rechtbank in Arnhem ook al dat VGZ nog een Lymebehandeling moest vergoeden van Geert Kingma van de alternatieve Oosteinde-Walborg-kliniek. Kosten: 7725 euro. Kingma is in Lymekringen een toppertje. Zijn behandeling – gecombineerde antibiotica infusen – wordt op Lymewebsites aangeprezen; zonder overigens positieve resultaten te melden.

De populariteit van deze arts/alternatieve genezer is terug te voeren op precedentwerking van eerdere uitspraken. In 2012 stelde het gerechtshof in Amsterdam voor het eerst een patiënte met chronische Lyme in het gelijk: zorgverzekeraar De Amersfoortse moest haar alternatieve infusen-behandelingen bij Kingma vergoeden. Kosten: bijna tienduizend euro.

Patiëntenbrochure

De Stichting Tekenbeetziekten, opgericht door chronische Lymepatiënten, liet zich door deze uitspraak inspireren en maakte de brochure “Wat te doen als Uw zorgverzekeraar Uw zorgkosten niet wil vergoeden?” Zorgwijzer, een voorlichtings- en vergelijkingswebsite voor zorgverzekeringen, zette de brochure op zijn website. 

De brochure is niet aan dovemans oren besteed. Lymewebsites en internetfora melden dat er in Nederland enkele duizenden patiënten zijn met het (vaak zelf opgeplakte) predicaat chronische Lyme. Op de sociale media noemen ze zichzelf ‘Lymies’ en ‘Lymers’. Ze hebben geen gehoor kunnen vinden in het reguliere, medische circuit. Ze zijn zichtbaar ziek, invaliderend en erg vermoeid en vermagerd. Het zijn vaak jonge meisjes die met terugwerkende kracht menen als kind een tekenbeet te hebben opgelopen, ze hebben vermoedelijk iets anders waar tegen antibiotica niet effectief is en vanwege de hoge doses alleen maar gevaarlijk.

De ‘Lymies’ gaan shoppen bij beruchte kwakzalvers, in Nederland zijn er enkele. Ook wijken ze uit naar Duitse klinieken omdat daar “de expertise veel groter” is en dat ze “in het buitenland veel verder zijn met de behandeling van chronische Lyme”, luidt hun curieuze uitleg op Lymefora. Op weg naar een laatste strohalm, à raison van enige tienduizenden euro’s. Ze slagen er soms in die via “crowd funding” binnen te halen.

Omdat rechters valse kwakzalverclaims niet doorzien, kunnen ze de kosten steeds vaker ook verhalen op hun zorgverzekeraar. Slechts een handjevol artsen kwakzalft, de meeste Lymebehandelaars in Nederland hanteren de CBO-richtlijn waar veel wetenschappelijke bewijsvoering onder ligt. De richtlijn adviseert in eerste instantie een antibioticabehandeling van twee weken tot een maand om een Lymebesmetting het hoofd te bieden. Verreweg de meeste patiënten zijn dan genezen. De CBO-richtlijn adviseert bovendien een gevalideerde test om de ziekte van Lyme te diagnosticeren.

Alternatieven zoals Kingma gebruiken echter de zogeheten LTT-test, in navolging van Duitse natuurartsen. Deze is echter niet gevalideerd en “ziet” vooral onzin. Bij de meeste patiënten met chronische Lyme geeft de reguliere test geen Lyme-alarm.

CBO-richtlijn stand wetenschap

De meeste chronisch Lymepatiënten zien niets in de CBO-richtlijn. In zijn recente uitspraak schrijft de rechtbank Gelderland: “De Nederlandse Vereniging voor Lymepatiënten (NVLP) heeft zich na vier jaar teruggetrokken uit de richtlijnwerkgroep en heeft zich van de inhoud van de uiteindelijke richtlijn gedistantieerd, mede vanwege de benadering van patiënten met persisterende klachten na behandeling.” 

Diezelfde Arnhemse rechtbank was begin september (zaak tegen IZZ/VGZ) niet onder de indruk van de brede consensus, zoals die is neergelegd in de CBO-richtlijn; volgens de rechter zou Kingma het beter doen. In zijn uitspraak schrijft de rechtbank: “De door [eiseres] in de Walborg-kliniek ondergane behandeling voldoet naar inhoud en vorm aan de eisen van de stand van de wetenschap en de praktijk. De behandeling kan worden aangemerkt als een doelmatige en doeltreffende zorgvorm.” Een curieuze onzinbewering: er zijn geen wetenschappelijke studies die de effectiviteit van deze alternatieve behandeling, die slechts een handjevol alternatievelingen hanteert, onderbouwen.

De rechter maakt het nog bonter met de bewering dat de CBO-richtlijn niet voldoet aan de internationale standaard. Een gerechtelijke dwaling die Nederlandse Lyme-expertisecentra wegzet alsof Nederland een ontwikkelingsland is. Niets is minder waar.

De CBO-richtlijn Lymeziekte, gebaseerd op een weging van de beschikbare internationale wetenschappelijke literatuur, is zoveel mogelijk met evidenced based medicine doorspekt. De richtlijn is opgesteld door een brede werkgroep van verschillende disciplines van internisten, neurologen, revalidatieartsen, dermatologen, kinderartsen, klinisch chemici, medisch microbiologen en reumatologen tot aan psychiaters en spoedeisende hulpartsen toe. De richtlijn sluit aan bij het advies van de Gezondheidsraad. De Nederlandse Lyme-expertisecentra in onder meer het Radboud UMC in Nijmegen, het AMC in Amsterdam en in het Gelre-ziekenhuis in Apeldoorn behandelen conform de CBO-richtlijn. Wat kan een mens zich nog meer wensen?

Gerechtelijke dwalingen

De kantonrechter in Arnhem, lezen we in de uitspraak, is er desondanks “onvoldoende van overtuigd dat de behandeling zoals deze wordt voorgeschreven in de CBO-richtlijn (en in de andere door IZZ aangehaalde Nederlandse stukken) de gehele (internationale) stand van de wetenschap en praktijk vertegenwoordigt.” Een belachelijke bewering.

De rechter heeft zich blijkbaar laten meeslepen door het geloof van enkele kwakzalvers, schandelijk genoeg medische geschoolden. De gerechtelijke dwalingen zijn vermoedelijk terug te voeren op de werkwijze van rechters. Zij oordelen en wegen namelijk alleen wat ze door partijen is aangedragen. Wat ze niet is verteld en/of hen is overlegd, betrekken ze niet in hun uitspraak. Rechters gaan niet achter de computer zitten om via wat googlen achter het waarheidsgehalte van beweringen te komen. Ze laten dat over aan de tegenpartij.

De patiënte, die het kort geding aanspande tegen IZZ, doet op haar eigen website kond over haar ziekte. Ze verwijt Nederlandse behandelaars in het regulier circuit geen rekening te houden met protocollen die onder meer in Duitsland en in de VS de ronde doen, zo is op haar website en in de gerechtelijke uitspraak te lezen. 

Zorgverzekeraar IZZ – en haar advocaten – heeft blijkbaar verzuimd de rechtbank een inkijkje te geven in wie er achter die “buitenlandse protocollen” schuil gaan. Om rechters voor eens en altijd uit hun droom te helpen: beide alternatieve protocollen zijn opgesteld en worden gebruikt door slechts een kleine groepje gelovigen, kwakzalvers. Er is voor hun behandelingen geen wetenschappelijke onderbouwing.

Nadere inspectie leert dat het Duitse protocol, waar veel Lymepatiënten naar verwijzen, van het Deutsche Borreliose-Gesellschaft (DBG) is, een kleine club van alternatieve gelovigen. Het DBG-protocol gaat uit van (risicovolle) langdurige infuus-behandelingen met verschillende antibiotica en een variatie aan voedingssupplementen, een behandeling die niet wetenschappelijk is onderzocht; er zijn geen goed uitgevoerde studies naar de werking gedaan. 

Duitse kwakzalvers

In het bestuur en in de wetenschappelijke adviesraad van het DBG zitten (vaak homeopathische) basisartsen met een eigen privékliniek. Ze hebben geen specifieke specialisatie behalve cursussen op het terrein van homeopathie, resonantietherapie en acupunctuur. Geen van de artsen heeft een studie gedaan naar de ziekte van Lyme, blijkt uit PubMed. De grote baas van de wetenschappelijke adviesraad en hoofdopsteller van de Duitse richtlijn, is de al eerder genoemde Walter Berghoff. Zijn kliniek staat in Rheinbach, net onder Keulen. Veel Nederlandse patiënten laten zich daar behandelen.

Berghoff heeft volgens PubMed één artikel over Lyme op zijn naam staan, een opiniestuk in een open tijdschrift, zonder peer reviewing. Aanspraak maken op een medische publicatie kan hij dus niet. Alleen alternatieve Duitse Lymeklinieken – Borreliose Centrum (BCA) (met vestigingen in Augsburg en Blankenburg), Arminlabs van Armin Schwarzbach in Augsburg en de Privatpraxis für Integrative Medizin in Berlijn – hanteren de DBG-richtlijn. Carsten Nicolaus is hoofdbehandelaar in het BCA. Hij heeft geen Lymepublicatie op zijn naam staan. Nicolaus is ook een fervent gelovige in bioresonantie en lichttherapie. Ook eigenaar Schwarzbach van Arminslab heeft geen publicatie op zijn naam staan. Niet onvermeld mag blijven dat hij bestuurslid is van het DBG. Honderden Nederlanders met gezondheidsklachten zijn in behandeling (geweest) bij deze drie peperdure Lymeklinieken.

Het onderzoekprogramma Zembla van BNNVARA zond half oktober een onthullende Deense reportage uit over deze klinieken. Deense patiënten met de dodelijke spierziekte ALS en met de hersenziekte Parkinson kregen in de klinieken de diagnose Lyme opgespeld en een risicovol zinloos supplementen/antibiotica-behandelplan voorgeschreven. Ook deden enkele kerngezonde Deense journalisten zich voor als patiënt. Ze lieten, behangen met verborgen camera’s, hun bloed onderzoeken. De drie klinieken ontdekten met hun alternatieve LTT-test bij alle gezonde proefpersonen de ziekte van Lyme. Veel chronische Lymepatiënten in Nederland prijzen de test aan.

Het DBG is een relatief klein clubje van alternatieve gelovigen. De medische wetenschap in Duitsland is verenigd in de oneindig veel grotere AWMF (Arbeitsgemeinschaft der Wissenschaftlichen Medizinischen Fachgesellschaften). Een kleine twee honderd specialistenverenigingen zijn er lid van. Veelzeggend is dat het DBG geen lid is. Het Lymeprotocol van het DBG wordt niet door de AWMF erkend. Ook onderzoeksjournalisten van de Duitse omroep ARD concluderen dat de DBG-richtlijn slechts een kleine groep alternatieve aanhangers kent.

Het DBG stelt wetenschappelijk gezien dus niets voor. Lymepatiënten verwijzen desondanks naar dit DBG-protocol en naar de Amerikaanse ILADS-visie, tot in rechtbanken toe. De “internationale” ILADS-visie, zou net als die van het Duitse DBG, de stand van de wetenschap vertegenwoordigen, oordeelde de Arnhemse rechter in september, ingefluisterd door de “advocaat” van de Lymepatiënte, haar vader. 

‘ILADS-protocol’ minnetjes

Wat googelen maakt duidelijk dat ook het ILADS-protocol een alternatief hersenspinsel is: het is helemaal geen protocol! De advocaten van zorgverzekeraar IZZ zijn er blijkbaar niet in geslaagd aan de rechtbank het onderscheid duidelijk te maken tussen kwakzalverij en onderbouwde medische wetenschap. Het zogenaamde protocol is opgesteld door de International Lyme and Associated Diseases Society (ILADS), een Amerikaanse organisatie die is opgericht rond de ziekte van Lyme. 

Enkele alternatieve Nederlandse artsen zweren erbij, blijkt uit een lijst die op internet circuleert. De “Nederlandse” ILADS-artsen op het lijstje zijn allen bekend bij de Vereniging tegen de Kwakzalverij. Een van hen is de al genoemde Geert Kingma uit Amsterdam. Ook de orthomoleculaire basisarts Alexander Korbee staat op het lijstje. Hij gelooft ook in bioresonantie. Basisarts Paul van Meerendonk op het lijstje bezondigde zich in het verleden ook al aan vreemde theorieën over onduidelijke ziektes zoals ME/CVS. 

Zijn aanwezigheid op het lijstje duidt op een ander verschijnsel. Veel patiënten met chronische Lyme hebben vaak ME/CVS onder de leden gehad. Op het ILADS-lijstje staat ook de Duitse kwakarts C. Schroeter. Zij noemt zich een autoriteit op het gebied van Lyme. Na het recente faillissement van haar bedrijf in Maastricht is ze verhuisd naar het Limburgse Urmond. 

Op het lijstje staan enkele buitenlandse artsen waar Nederlandse patiënten voor een Lymetest en voor een behandeling heengaan: de meest opvallende naam is de al genoemde Brusselse arts Kenny De Meirleir, gepensioneerd internist van de Vrije Universiteit Brussel. Hij heeft zich een specialisatie aangemeten in het chronisch vermoeidheidssyndroom. De ziekte van Lyme heeft hij daar recentelijk bijgevoegd. De Meirleir is omstreden vanwege zijn kwakzalver-activiteiten. Recent zijn daar strafbare feiten bijgekomen. Het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten heeft begin 2017 een klacht tegen hem ingediend omdat hij medicijnen invoerde en toediende waarvoor in België geen vergunning is verstrekt. De Meirleir moet zich voor de strafrechter verantwoorden. 

Op het Nederlandse ILADS-lijstje staat verder Carsten Nicolaus, de behandelaar in de BCA Kliniek in Augsburg, ten bewijze dat met name alternatieve klinieken de omstreden ILADS-visie gebruiken.

Klein alternatief groepje

Wie zitten er achter die zogenaamde Amerikaanse richtlijn? Ook hier gaat het slechts om een klein groepje alternatieve artsen die op een of ander moment in hun carrière de weg kwijt zijn geraakt. De hoofdopsteller van de ILADS-visie is Daniel Cameron, met een praktijk in Mount Kisco, in de staat New York. Cameron heeft volgens PubMed 151 publicaties op zijn naam staan, de meeste ervan dateren van voor de jaren negentig en gaan over epidemiologische onderwerpen. Zijn laatste zes publicaties hebben betrekking op Lyme. Het zijn echter geen onderzoekpublicaties maar opiniestukken. Hij heeft dus geen medicatie-studies uitgevoerd met groepen Lymepatiënten.

Ook Cameron heeft de tuchtrechter op zijn dak gehad. Afgelopen zomer hebben de medische tuchtautoriteiten van de staat New York hem onder curatele gesteld vanwege foutief bijhouden van behandeldossiers. 

Lorraine Johnson is de tweede opsteller van de ILADS-visie. Ze is geen arts/behandelaar maar advocate. De 45 publicaties in medische bladen die ze volgens PubMed op haar naam heeft staan, zijn opiniestukken. De meeste ook nog eens in pro-alternatieve bladen. 

De reguliere tegenhanger van de alternatieve ILADS-visie is de Infectious Diseases Society of America (IDSA). De vakorganisaties van de meeste betrokken specialisaties, zoals neurologen en reumatologen, hebben aan de IDSA-richtlijn meegewerkt. Ze weten zich gesteund door evidenced based publicaties. De IDSA heeft in 2006 een Lymerichtlijn opgesteld. Deze wijkt sterk af van de alternatieve ILADS-visie. 

De IDSA raadt gebruik van antibiotica langer dan zes maanden af omdat zo’n lange behandeling aantoonbaar geen effect heeft en omdat er een groot gezondheidsrisico aan kleeft. De IDSA-richtlijn is de afgelopen jaren enkele keren tegen het licht gehouden. In 2010 oordeelde een wetenschapscommissie in opdracht van de ombudsman van de staat Connecticut dat er geen aanpassingen nodig waren. 

Begin volgend jaar verschijnt een nieuwe protocol-update. Daarin zal de recente patiëntenstudie van Nijmeegse onderzoekers van onder andere het Radboud UMC in het medische topblad NEJM (New England Journal of Medicine) zeker worden vermeld. Hun conclusie: patiënten met langdurige Lyme-gerelateerde klachten hebben geen baat bij lange antibioticakuren (zo’n drie maanden).

Ook de recente waarschuwing van de Amerikaanse CDC, de Centers for Disease Control and Prevention (CDC), een federale overheidsorganisatie die zich richt op medisch onderzoek, zal zeker worden meegenomen. De IDSA weet zich gesteund door de CDC die eveneens mordicus tegen langdurende antibioticakuren is. De CDC meldt dat uit meerdere recente patiëntenstudies blijkt dat er geen positief effect is terwijl wel ernstige bijwerkingen om de hoek komen kijken. 

We lezen in het CDC-rapport over Lyme: “Regardless of the cause of PTLDS, studies have not shown that patients who received prolonged courses of antibiotics do better in the long run than patients treated with placebo. Furthermore, long-term antibiotic treatment for Lyme disease has been associated with serious complications. The good news is that patients with PTLDS almost always get better with time; the bad news is that it can take months to feel completely well.”

Lymepetitie

De Amerikaanse ILADS-visie kent dus geen enkele onderbouwing, net als de vergelijkbare Duitse DBG-behandeling. Slechts enkele alternatieve artsen geloven erin, de reguliere Lyme-experts wijzen beide varianten af. Desondanks willen Nederlandse Lymepatiënten volgens de ILADS-visie worden behandeld. En krijgen ze bij rechters gelijk, vanwege het bestaan van deze richtlijn, die geen richtlijn is.

In februari stelden Lymepatiënten in hun open SOS-Lymebrief dat inmiddels sprake is van een epidemie en dat erkenning van de ILADS-visie een noodzaak is. We lezen: “Steeds meer mensen raken besmet. Wij hopen met deze brief vooral duidelijk te hebben gemaakt in wat voor mensonterende situatie deze patiënten zitten. De ziekte heeft grote individuele en maatschappelijke gevolgen, waaronder onnodige arbeidsongeschiktheid. We hopen dat de ILADS-visie worden meegenomen.” 

Lymepatiënten hebben eind vorig jaar op de petitiesite een petitie gezet. De tekst luidt: “De huidige CBO-richtlijn voldoet niet en zou vervangen moeten worden door die van ILADS. Er is geen behandeling en vergoeding. Patiënten wijken uit naar artsen die niet door de zorgverzekeraar worden vergoed. Zelfs de NGC (voor evidence-based richtlijnen) heeft de ILADS-richtlijn opgenomen.” Eind november waren er 24 duizend ondertekenaars. Er zijn er 40.000 nodig om de petitie enig politiek effect te geven. 

Niet onvermeld mag blijven dat het in de petitie genoemde National Guideline Clearinghouse (NGC) niet meer dan een soort bewaarplaats is van richtlijnen, een register. De site accepteert alles wat niet van een particulier komt en niet ouder is dan 5 jaar. Er is geen kwaliteitsfilter: de site controleert dus inhoud en methodiek niet. Met ‘evidenced based’ heeft het niets van doen. Op de site staan, zegt niets.

Naschrift 19 december 2017: VGZ hoeft behandeling Lyme-patiënte niet te betalen

Zorgverzekeraar VGZ hoeft de behandeling van een Lyme-patiënte bij de Brusselse kwakzalver Kenny De Meirleir niet te betalen, vindt het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. Het hof deed 19 december uitspraak in een beroepszaak van VGZ tegen een 23-jarige Lyme-patiënte uit Veldhoven.

De patiënte kreeg in 2013 de diagnose “late stage Lyme disease”, na een tekenbeet zeven jaar daarvoor. Ze kreeg gedurende 16-17 maanden met onderbrekingen verschillende antibioticabehandelingen, waaronder de eerste drie maanden intraveneus. De Lyme-patiënte eiste volledige vergoeding van de kosten, ongeveer 35 duizend euro. Op 4 oktober 2017 kreeg de patiënte nog ruim baan van de redactie van EenVandaag. Kritiekloos mocht ze haar verhaal doen. 

Het hof wijst haar verzoek nu af en vernietigt daarmee het eerder uitgesproken vonnis (22 juli 2015) van de rechtbank Gelderland. De patiënte moet zelf opdraaien voor de langdurige antibioticabehandelingen die ze in Brussel kreeg, vindt het hof. De patiënte moet ook de proceskosten betalen (ook nog eens vijfduizend euro). De antibiotica-infusen hebben volgens het hof medisch gezien geen zin net als de voorgeschreven niet-geregistreerde geneesmiddelen (als vitamine B en melatonine), voedingssupplementen (als 4ME, Omega 3, Lactoferrin Complex) en de laboratoriumonderzoeken (zoals een bloedtestkit, lactose ademtest, voedselallergietest, urinetoxinetest).

Het draait bij de rechtszaak om de interpretatie van de term “behandeling volgens de stand van de wetenschap en praktijk.” Het hof schaart zich achter visie van een brede groep specialisten. Dat een klein groepje basisartsen (in dit geval vaak kwakzalvers) iets anders wil, is ondergeschikt. Voor de effectiviteit van hun langdurige antibioticabehandeling kunnen ze geen bewijs overleggen. Wel is er voldoende onderbouwing dat een lange behandeling met antibiotica niet effectief is. Langdurige antibioticabehandeling is daarom niet te kwalificeren als verantwoorde en adequate zorg, vindt het hof.