Reclame ‘bloedvatontstopper’ Vascu-Vitaal misleidend

De RCC heeft haar besluit 5 december genomen. De vernietigende uitspraak is het zoveelste succes van Rie Prins bij de RCC. Rie Prins, actief lid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij (VtdK), kreeg in 2006 de Gebroeders Bruinsma Erepenning. Deze verenigingsprijs is bedoeld voor personen of instellingen die verdienstelijk ten strijde trekken tegen kwakzalverij. Prins heeft sinds 2002 meer dan 167 reclameklachten bij de RCC ingediend over vooral voedingssupplementen en kruidenextracten. De meeste klachten zijn gehonoreerd.

Vascu-Vitaal is een voedingssupplement met een veertigtal stoffen die gezamenlijk ‘bloedvaten reinigen en schoonhouden’. Een reinigingskuur duurt een maand per tien levensjaren. Iemand van vijftig jaar moet dus per kuur vijf maanden slikken en wel tien tabletten per dag. De kosten van zo’n kuurtje bedragen ongeveer vijfhonderd euro, dankzij de ‘goedkope grootverpakking‘. De tabletten, claimt distributeur Oligo Pharma in Hilversum, doen overigens veel meer: ‘ze normaliseren de bloeddruk, ze maken giftige metalen onschadelijk en ze versterken het immuunsysteem. De tabletten kunnen een positieve bijdrage leveren aan de preventie van hart- en vaatziekten’. Het product, stelt het bedrijf, heeft zijn werking bewezen.

Het geclaimde ‘gezondheidseffect’ komt door de vele aanwezige vitamines (A, B-complex, C, D, E), mineralen (calcium, magnesium, zink en nog wat andere), het enzym bromelaine, stoffen als choline, inositol, knoflook en lecithine, weefselextracten van (dierlijke) bijnier en thymus (voor de niet-vegetariëres) en talloze plantenextracten als soja-isoflavonen, Echinacea, Ginkgo Biloba, om enkele met naam te noemen (voor de vegetariërs).

Het megamengsel is uitgevonden door de Amerikaanse natuurarts en chiropracter Michael Jude Loquasta. De man houdt zich in zijn privékliniek in Bethelem (Pennsylvanië) bezig met hart- en vaatziekten en met orale chelatietherapie, aldus Oligo Pharma. Hij heeft de mix bedacht aan de hand van een ‘uitgebreid literatuuronderzoek naar de effecten van de verschillende nutriënten’.

De reclame-uitingen van Vascu-Vitaal, onder meer gebruikt in een advertentie in de NCRV-gids, zijn misleidend en gevaarlijk, luidde de klacht die Rie Prins bij de RCC indiende. ‘De gezondheidsklachten als druk op de borst, koude handen en voeten wijzen op hart- en vaatziekten. In die gevallen dient men naar de huisarts te gaan’, schreef mevrouw Prins aan de commissie.

De RCC geeft Prins in alles gelijk: ‘Adverteerder heeft niet aannemelijk gemaakt dat het product Vascu-Vitaal de werking heeft die er in de aangevochten reclame-uitingen aan wordt toegeschreven’. Het bedrijf Oligo Pharma gebruikt vergelijkbare teksten nog steeds, ook op zijn website.

Rie Prins heeft ook een vraag neergelegd bij de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nVWA). De vragen zijn: ‘Er wordt gesuggereerd dat de beschreven symptomen wijzen op problemen met hart en vaten. Niettemin raadt het bedrijf het gebruik van voedingssupplementen aan in plaats van een bezoek aan de huisarts. Mag dat? En zijn de claims die worden gebruikt voor het product toegelaten?’ De nVWA heeft nog niet geantwoord.

Of een klacht iets uithaalt? In het geval van een herhaaldelijke overtreding kan de RCC besluiten een ALERT te verspreiden: de beslissing wordt dan onder de aandacht van een breed publiek gebracht door een persbericht, laat de communicatiecoördinator van de RCC desgevraagd weten. Vervolgens wordt door een onafhankelijke afdeling gecontroleerd of de adverteerder daadwerkelijk gevolg geeft aan de aanbeveling. ‘De meeste – 98 % in 2009 – zijn ‘compliant’, schrijft ze in een email. ‘Weigeraars worden vermeld in de rubriek ‘Het Rode Oor’ op onze website’.

Waarvan acte.

Vascu-Vitaal is al bijna twintig jaar op de markt. Het product heeft de afgelopen tien jaar vaak onder vuur gelegen vanwege de niet-onderbouwde claims. In een artikel in De Volkskrant in de 2003 oordeelde cardioloog Thijs Plokker van het hartcentrum van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein vernietigend: ‘De claims zijn onzinnig. Van alles een piepklein beetje is natuurlijk onzin, veilige onzin dat wel. Van geen van de stoffen is echter bekend dat ze die plaques-oplossende werking zouden hebben’. 

PubMed bevestigt zijn visie. De zoekmachine van dit databestand vindt uitvinder Loquasto niet. Na wat googlen blijkt er een onderzoekje te zijn van het ‘gerenommeerde’ natuurgeneeskundige centrum Medica Natura in Drachten. Natuurgeneeskundige mevrouw L. Rebel – haar voornaam is nergens te vinden -, die een vierjarige dagopleiding heeft gevolgd aan de Academie voor Natuurgeneeskunde in Hilversum, gaf 45 personen met uiteenlopende klachten van angina pectoris tot mensen met een bypassoperatie een kuur Vascu-Vitaal. Aan het eind van de kuur waren 26 slikkers klachtenvrij en waren arteriosclerose en genoemde bloedvatnosoden niet meer meetbaar’, is in het onderzoeksverslag te lezen. Een nosode is een term uit de homeopathische geneeskunde. ‘Het is een gehomeopathiseerde vorm van een stof die met een bepaalde infectie verband houdt’, schrijft een natuurgeneeskundige.

Mevrouw Rebel heeft gemeten met de elektroacupunctuurdiagnostiek volgens Dr Voll waarmee volgens Rebels zeggen ‘precies te lokaliseren is waar in het vaatstelsel de problemen zich voordoen.’ Ook de naam Rebel is niet terug te vinden in PubMed.