Feuilleton deel 1: Inès von Rosenstiel

In 2001 verscheen het boekje “Genezen is het woord niet”. Daarin beschreef Cees Renckens de twintig meest notoire genezers van de twintigste eeuw. Er was veel werk in geïnvesteerd. In de 21-ste eeuw wordt het ons gemakkelijker gemaakt: de eerste acht geruchtmakende genezers zijn nu al aangewezen door Inès von Rosenstiel, integratief kinderarts. Zij noemde hen “pioniers van de integrative medicine” in een “Masterclass Nieuwe Zorg”. De werkplekken/uitvalsbases van die genezers noemde zij in haar verhaal “stakeholders”. Die pioniers willen complementaire en alternatieve behandelwijzen onderdeel laten uitmaken  van de reguliere geneeskunde. De VtdK meent dat zij daarmee de deur voor kwakzalverij, wagenwijd openzetten. Over de acht pioniers verschijnen op deze website korte beschrijvingen.

1. Von Rosenstiel, pionier integratieve geneeskunde. Uitvalsbasis/stakeholder: Slotervaartziekenhuis

Kinderarts Dr. Ines von Rosenstiel zet zichzelf in het rijtje “pioniers” weliswaar niet bovenaan, maar dat is valse bescheidenheid. Zij is een oude bekende van de VtdK en zij was zelfs tot haar royement lid van onze Vereniging. Bij de door haar apart besproken “stakeholders” zette zij haar werkplek en uitvalsbasis, het Slotervaartziekenhuis te Amsterdam, overigens wél bovenaan.

Tot in het begin van deze eeuw was Von Rosenstiel een hardwerkend en gewaardeerd kinderarts op de Intensive Care van het Amsterdamse Universiteitsziekenhuis AMC. Na een verblijf in Nepal en werk in buitenlandse ziekenhuizen waar alternatieve behandelwijzen worden gepraktiseerd trad zij in 2003 in dienst van het Slotervaartziekenhuis te Amsterdam.

Zij bleek in het buitenland het licht gezien te hebben, want op het Slotervaart voerde zij als toenmalig hoofd van de Kinderafdeling de alternatieve werkwijzen visualisatie, yoga, babymassage, aromatherapie en muziektherapie in. Zij meende dat er ook plaats gemaakt moest worden voor Chinese acupunctuur, bekend uit de top drie van de kwakzalverij.
Conform onze reglementen werd zij in 2007 als lid geroyeerd wegens het heulen met kwakzalverij. Directe aanleiding was een interview waarin zij nogal naïef haar lidmaatschap van onze Vereniging had aangevoerd als argument voor het feit dat zij geen kwakzalverij beoefende. Vanaf datzelfde jaar is zij “lecturer Integrative Medicine” aan de Universiteit van Utrecht.

In een interview voor het Financieele Dagblad in 2009, waarin zij alternatieve geneeswijzen propageerde, bedacht zij een nieuwe naam voor haar geneeswijzen: “gezond verstand geneeskunde” noemde ze die, met de kennelijke bedoeling de associatie van integratieve geneeskunde met kwakzalverij te vermijden. In hetzelfde interview beriep zij zich argeloos op het werk van Edzard Ernst, die net samen met Simon Singh een boek over alternatieve behandelingen had gepubliceerd : Trick or Treatment? Alternative medicine on trial, (Bantam Press, 2008) (vertaald als Bekocht of Behandeld?) waarin hij geen spaan heel laat van de door Von Rosenstiel gepropageerde behandelwijzen: kennelijk niet echt gelezen, dat boek.

Von Rosenstiel laat zich niet snel uit het veld slaan, dat moet gezegd: ondanks kritische kamervragen over de kinderkwakzalverij in het Slotervaartziekenhuis wist zij in 2009 voor haar activiteiten het groene licht te krijgen van toenmalig minister Klink van VWS. Klink had zich laten adviseren door de Inspectie Volksgezondheid, die niet erg alert bleek.
In 2010 zocht zij opnieuw de publiciteit door in Medisch Contact hoog op te geven over haar integrale behandelwijzen en haar samenwerking met een natuurtherapeut. Dat kwam haar te staan op een kritische reactie van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, waarvan zij geen lid is.

Von Rosenstiel is sedert 2005 oprichter en voorzitter van het Nationaal Informatie en Kenniscentrum Integrative Medicine, (NIKIM). Recente citaten uit de NIKIM site: ‘Mindful eten helpt mogelijk bij de genezing van diabetes’ en ‘Broccoli beschermt tegen leverkanker’ (hoeveel je daar dan van moet eten staat er niet bij, en het onderzoek betreft alleen muizen die verder “westers voedsel” kregen). Medebestuursleden bij het NIKIM zijn Judith Meijer, Karien Bongers, Gabrielle Rutten, Miek Jong, Winnie Schats en Martine Busch.

In april 2015 werd met geld van het NIKIM de Inès von Rosenstiel Foundation opgericht waarvan het bestuur een replica is van het NIKIM-bestuur. Zijzelf is dus voorzitter en de leden van het NIKIM-bestuur zijn de bestuursleden. De Foundation beoogt met subsidies jonge mensen te interesseren die ‘iets willen doen’ op het gebied van Integrative Medicine, ‘bijvoorbeeld scholing, onderzoek of het opzetten van een eigen praktijk’. De stichting heeft bij de belastingdienst de ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling) verworven zodat over schenkingen geen belasting betaald hoeft te worden.

Von Rosenstiel mocht in februari 2016 optreden als docente in een Masterclass Nieuwe Zorg waar zij met een PowerPoint-presentatie uitgebreid lobbyde voor de “integrative medicine” als “nieuwe ontwikkeling in de gezondheidszorg”. Daarbij noemde zij de acht “pioniers” die in deze feuilleton worden besproken. Hun werkplekken en uitvalsbases noemde zij “stakeholders”. De link naar haar presentatie verdween van het internet nadat prof. Loek Winter, medisch directeur van het Slotervaart Medisch Centrum van de VtdK had vernomen dat zijn ziekenhuis als stakeholder van de alternatieve zorg bovenaan stond bij de presentatie van Von Roosenstiel. Winter lijkt weinig op te hebben met alternatieve zweverij.
De Masterclasses Nieuwe Zorg zijn bestemd voor managers van zorginstellingen, farmaceutische bedrijven en verzekeraars. Zij worden georganiseerd door door Henk Pastoors, een bekend lobbyist op farmaceutisch gebied.

Ook Ab Klink, de voormalige minister die Van Rosenstiel groen licht gaf voor haar alternatieve werkwijzen op het Slotervaart, is bij die Masterclasses betrokken. Sinds mei 2011 is hij deeltijdhoogleraar Zorg, Arbeid en Politieke sturing aan de VU. In 2014 trad hij toe tot de directie van zorgverzekeraar VGZ.

Het is te hopen dat de managers die de Masterclass bijwoonden de lobby voor integratieve geneeskunde doorzien en Von Rosenstiel’s praatjes niet voor zoete koek slikken. Het is ook te hopen dat haar spreekbeurt bij de Masterclasses Nieuwe Zorg een misgreep was van de organisator. De betrokkenheid van Klink is zorgwekkender; bij hem hadden immers alarmbellen moeten rinkelen maar zijn kennis over de gezondheidszorg blijkt te beperkt.

En van Von Rosenstiel zullen wij ongetwijfeld nog vaker vernemen.

Curriculum vitae
I.A. von Rosenstiel (1961):
1987 artsexamen, Leiden;
1993 specialist kindergeneeskunde, Leiden/Den Haag
1993-1995 fellow (superspecialisatie) intensive care voor kinderen, AMC Amsterdam
1995-2002 kinderintensivist, vanaf 2000 hoofd van de kinder-Intensive Care, AMC
2002/2003 rondreis Nepal/Tibet
2003-heden Slotervaart Ziekenhuis, A’dam: invoering “Integratieve Geneeskunde” aldaar
2007-heden “Lecturer Integrative Medicine” Utrecht. 
Sinds 2016 heeft ze een aanstelling als kinderarts in het Arnhemse Rijnstate ziekenhuis. Ze vervult daar een 80% aanstelling, waarin ze 3 ½ dag kindergeneeskunde bedrijft en een halve dag per week adviezen geeft aan de afdeling kindergeneeskunde en oncologie over ‘integratieve geneeskunde’.