Symposium ‘Van ziekten die komen en voorbij gaan’

Wanneer: zaterdag 8 oktober 2011
Aanvang: 11.40 uur, zaal open: 11.15 uur
Entree: gratis voor leden en abonnees op het NTdK, niet-leden 30 euro
Aanmelden: ledenadministratie@kwakzalverij.nl (geef op met hoeveel personen u komt)
Locatie: Felix Meritis Keizersgracht 324 1016 EZ Amsterdam
Het symposium is geaccrediteerd voor alle medische specialismen

Het symposium is geheel gewijd aan modeziekten. Dit onderwerp is niet willekeurig gekozen, het is een onderwerp dat de scheidend voorzitter van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, Cees Renckens, na aan het hart ligt. Modeziekten vormen de kern van zijn proefschrift Dwaalwegen in de Geneeskunde, omdat ze zo fraai illustreren welke irrationele mechanismen bij patiënt én dokter een rol kunnen spelen. Modeziekten worden gekenmerkt door het feit dat vele mensen in een zekere tijdsperiode last krijgen van bepaalde specifieke ziekteverschijnselen. Na verloop van tijd komen deze verschijnselen niet meer voor in de populatie. RSI, chlorose, en bekkeninstabiliteit zijn hier voorbeelden van. Er worden bij modeziekten geen of slechts minieme afwijkingen gevonden, die bovendien niet in relatie staan tot de ernst en de hevigheid van de klachten. De klachten moeten niet gebagatelliseerd worden, want patiënten gaan

soms ernstig gebukt onder hun aandoening. Sommige dokters lossen uit wanhoop diagnostische schoten hagel en bieden allerhande therapieën aan, van operaties voor bekkeninstabiliteit tot uitgebreide fysiotherapeutische behandelingen voor RSI. Het behoeft geen betoog dat het in deze situatie, met ongeruste patiënten en dokters die niet echt weten wat ze moeten doen, prijsschieten is voor alternatieve behandelaars. Niet zelden belanden patiënten bij een alternatieve genezer als de acupuncturist, die altijd wel een plekje vindt waar hij zijn naalden in kan steken of bij de bio-ernergeticus, die

al snel een fout trillinkje ontdekt.

Modeziekten hebben een interessante geschiedenis en zijn van alle tijden, Prof. M. van Lieburg gaat in op de geschiedenis van de modeziekten. Prof. F. Koerselman beschrijft waardoor zij gekenmerkt worden . Prof. P. Treffers vertelt over de geschiedenis van chlorose, een aandoening die eind 19e eeuw vooral voorkwam bij jonge vrouwen, maar in de 20e eeuw vanzelf weer verdween. Dr L. Bonneux zal ingaan op een moderne modeziekte, de electrohypersensitiviteit, en uiteenzetten hoe de burger door zo’n beetje iedereen bang en ziek gemaakt wordt. Prof. M. Vermeulen behandelt de opvattingen van Edward Shorter, die meent dat wat vroeger de hysterische verlamming heette, inmiddels is overgegaan in het fameuze vermoeidheidssyndroom. Maar is dat waar?

Tijdens het symposium zullen ook de Meester Kackadorisprijs 2011 en de Gebroeders Bruinsma-erepenning worden uitgereikt Het symposium zal besloten worden met een hommage aan de scheidend voorzitter van de Vereniging, Cees Renckens, zonder wie de Vereniging tegen de Kwakzalverij, net als zo vele modeziekten, wellicht ook in de mist van de geschiedenis was verdwenen.

Programma

11.40-11.45   Catherine de Jong: Inleiding op het symposium

11.45-12.15   Mart van Lieburg: Een geschiedenis van modeziekten

12.15-12.45   Frank Koerselman: 15 kenmerken van modeziektes

12.45-13.30   Lunchpauze

13.30-13.45   Uitreiking Gebroeders Bruinsma-erepenning

13.45-14.15   Rien Vermeulen: Van hysterische verlamming naar vermoeidheidssyndroom.

14.15-14.45   Pieter Treffers: Chlorose, een verdwenen ziekte van kwijnende jonge meisjes

14.45-15.15   Theepauze

15.15-15.30   Uitreiking Meester Kackadorisprijs 2011

15.30-16.00   Luc Bonneux: Electrohypersensitiviteit, hoe de burger bang en ziek wordt gemaakt

16.00-16.30   Huldiging scheidend voorzitter

16.30-19.00   Receptie

De sprekers

• Dr. Luc Bonneux is als epidemioloog verbonden aan het NIDI. Zijn specialisme is algemene en demografische epidemiologie, terwijl cardiovasculair risicomanagement en kankerscreening zijn speciale belangstelling hebben. Hij verzorgt een maandelijkse column in Medisch Contact.

• Catherine de Jong, dagvoorzitter, is anesthesioloog en verslavingsarts. Zij is bestuurslid van Vereniging tegen de Kwakzalverij en beoogd voorzitter.
• Dr. Frank Koerselman is als hoogleraar psychiatrie en psychotherapie

  verbonden aan het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Daarnaast is hij hoofd van de afdeling psychiatrie van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis te Amsterdam.

• Dr. Mart van Lieburg is hoogleraar medische geschiedenis aan het Erasmus MC te Rotterdam en daarnaast is hij bibliothecaris van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Geneeskunde.

• Dr. Pieter Treffers is emeritus hoogleraar obstetrie en gynaecologie en auteur van een aantal handboeken op het gebied van de verloskunde.
• Dr. Rien Vermeulen is emeritus hoogleraar neurologie, in het bijzonder het klinisch wetenschappelijk onderzoek. Hij heeft samen met A. Hijdra het boek Rationele Geneeskunde gepubliceerd. Hij is bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij.