Tijdschrift Medisch Dossier grossiert in kwakzalverij

‘Voeding als medicijn bij kanker’; ‘juiste voeding, de meeste gebruikte strategie van overlevenden van kanker.’ Het zijn enkele opvallende beweringen in een artikel in het nieuwe exemplaar van Medisch Dossier, een ‘alternatief’ tijdschrift dat zichzelf aanprijst als gezondheidsmagazine.

In het artikel staat een lijst kruiden en stoffen die kankercellen zouden ‘doden, de groei remmen, het DNA (reparatiegenen) beschermen, belangrijke enzymen in kankercellen blokkeren’ enzovoort. Het gaat dan om paardenbloemwortelextract, bruin zeewier, anthocyanen in bieten enzovoort.

De lijst met fraaie wonderstoffen en met planten waarin die voorkomen, is lang, erg lang net als de vele beloftes die er aan worden gehangen. Er blijken een paar onbetwiste toppers, meldt de auteur van het artikel, de Brit Jerry Thompson: paddenstoelen (oesterzwammen met name) staan met stip op 1, schrijft hij.

Valse beloftes

De auteur – arts nota bene – strooit met valse beloftes. Beloftes die bij een nadenkend mens, die ook nog eens is geconfronteerd met een vorm van kanker (terechte) boosheid opwekt. Het zijn niet-onderbouwde genezingsclaims, laat een boze e-mailschrijver de vereniging weten.

Hoog tijd dus voor een kritische recensie op deze website van het blad met naar eigen zeggen ‘actuele informatie over medicijnen, behandelingen en preventie.’ Medisch Dossier verschijnt negen maal per jaar en is te bestellen bij uitgeverij The Optimist, voor bijna 12 euro (inclusief verzendkosten).

Auteur Thompson geeft in zijn artikel over kankerkruiden ruim baan aan het zogeheten Gerson-dieet dat ‘heel goed hielp bij de meeste gevallen van kanker’, zo lezen we. Er is enkele malen op deze website over dit verfoeide kwakdieet en over Nederlandse therapeuten die het promoten, geschreven.

What doctors don’t tell you

Thompson is een Britse huisarts die artikelen schrijft voor het Britse tijdschrift What Doctors Don’t Tell You (WDDTY), een alternatief blad met juichende artikelen over alternatieve zaken als homeopathie, voedingssupplementen, healing, reiki en meer van dat al.

Medisch Dossier is meer dan twintig jaar geleden (sinds 1998) begonnen met alleen vertalingen uit WDDTY. Sinds kort is er ook een kleine Nederlandse redactie aangenomen die artikelen tikt, ‘wetenschappelijk onderbouwd, kritisch, onafhankelijk en objectief’, is de claim.

Dat valt echter tegen wanneer we – als een eerste maat – beweringen in het artikel over kanker tegen het licht houden. De informatie-website van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds, een samenwerking tussen het Integraal Kankercentrum Nederland, Wageningen Universiteit (WUR) en de Landelijke Werkgroep Diëtisten Oncologie, meldt in zijn Q&A-rubriek: ‘Het is niet bewezen dat het Gerson-dieet kanker kan genezen of klachten van kanker kan verminderen. Het dieet kan zelfs gevaarlijk zijn voor je gezondheid.’

Hoge doseringen

Ellen Kampman, hoogleraar Voeding en Ziektes aan de WUR voegt er desgevraagd aan toe: ‘Groenten- en fruitconsumptie past in een gezond voedingspatroon en dat we gezond eten ook aanraden aan mensen die kanker hebben of hebben gehad, klopt maar al die beweringen over stofjes, extracten die in het artikel worden genoemd, zijn niet wetenschappelijk aangetoond. We weten wel dat hoge doseringen stoffen, ook plantaardige, juist kankergroei kunnen stimuleren. Dit soort nonsens kan onterechte hoop geven en juist schade berokkenen’, e-mailt Kampman.

Het juichende artikel in Medisch Dossier – waar komt toch die gekke, onterechte titel vandaan – over kanker rept niet over deze kritische noten. Van een wetenschappelijke kijk moet het alternatieve tijdschrift het niet hebben. Bij het tweede grote artikel in het tijdschrift met de uitdagende kop ‘ADHD is geen ziekte’ is het niet anders.

Het artikel is geschreven door een eigen redacteur, Meis Thewissen. Ze is bijna veertig jaar geleden in Nijmegen afgestudeerd in taal- en letterkunde maar heeft zich in de loop der jaren ‘omgeschoold’ tot ‘lichaamsgericht’ therapeut. Ze beschrijft in haar ADHD-artikel de aanpak/behandeling van alternatief therapeut Arda Nieboer, een ervaringsdeskundige – zelf en een zoon – met een praktijk in Arnhem.

Nieboer is gecertificeerd ADHD-coach, vindt ze; onduidelijk is wie dit ‘certificaat’ heeft afgegeven. Kritisch is het artikel van Thewissen niet. Alternatief therapeut Nieboer mag leeglopen over haar theorieën en over haar ‘andere aanpak dan de reguliere sector’, zonder dat deze bij derden uit het wetenschapsveld zijn getoetst.

Kritische noten

Michiel Hengeveld, bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij en emeritus-hoogleraar psychiatrie aan het Erasmus Medisch Centrum, heeft grote moeite met het ADHD-artikel. We vermelden enkele kritische noten van hem. ‘Er is geen bewijs dat ADHD te ‘helen’ zou zijn, zoals Nieboer beweert’. Hengeveld legt uit: ‘Mensen kunnen na een aangepaste behandeling beter functioneren, deels door rijping, deels door die behandeling. Maar heling, welnee.’

In het artikel beweert Nieboer dat dopamine een belangrijk hulpmiddel is in haar behandeling. Hengeveld vindt dit een simplificering: ‘Van het kaliber depressie komt door een gebrek aan serotonine, ook vaak gehoord. Zo werkt het niet.’ Hij heeft ook moeite met de bewering van alternatief therapeut Nieboer dat mensen met een ADHD-diagnose een laag zelfbeeld zouden hebben, neergelegd in hun verzuchting ‘Het gaat nooit over.’

Hengeveld brengt in dat hij ook veel mensen ziet die er juist positiever van worden. Van hen hoort hij: ‘Ah, nu begrijp ik het, ik ben niet lui, mijn hersenen werken anders, dat heeft voor- en nadelen.’ Hengeveld vermoedt dat Nieboer veel mensen behandelt die zijn afgehaakt in het reguliere circuit: ‘Ze zal zich daarop baseren, naast haar eigen ervaringen. Dat levert een vertekend, eenzijdig beeld op.’

Eenzijdig alternatief ADHD-artikel

Ook in dit hoofdartikel wreekt zich dat de redactie van Medisch Dossier – ondanks claims kritisch te zijn – niet op zoek is gegaan naar ADHD-kennis elders, waardoor een eenzijdig alternatief artikel is ontstaan, ver van de wetenschappelijke onderzoekswerkelijkheid. En dat is de makke van alle stukken in het tijdschrift, ook in een wat korter artikel over de mogelijke relatie tussen ‘oversterfte en (corona)vaccinaties.’ De boodschap is erg alternatief gekleurd en dus voorspelbaar.

Het blad druipt van de alternatieve- niet onderbouwde teksten. Vreemd is dit niet. De mensen achter het tijdschrift dolen zelf al jaren rond in de alternatieve natuurgeneeskundige en orthomoleculaire wereld. Zo is een holistische massagetherapeut een van de bladcoördinatoren en zitten in het ‘vakteam’ geen reguliere artsen of specialisten maar kwakzalvers onder wie basisarts Maarten Klatte. Ter onderbouwing: in zijn praktijk in Rhenen gebruikt hij bij zijn diagnosestelling de LBA-test (Levend Bloed Analyse), een onzintest die veel orthomoleculaire therapeuten gebruiken. We hebben daarom drie jaar geleden op deze website al eens over Klatte geschreven.

In het team ‘deskundigen’ die het tijdschrift begeleiden zitten verder twee natuurgeneeskundigen en een complementair werkende apotheker. In het colofon prijst het tijdschrift zich desondanks aan als ‘in Nederland werken wij samen met toonaangevende deskundigen zodat alle informatie relevant en onderbouwd is.’

Roland Pluut

Het tijdschrift wordt uitgegeven door uitgeverij The Optimist, Roland Pluut, een beruchte oude bekende van de Verenging tegen de Kwakzalverij was tot voor kort de grote zakelijke man achter deze uitgeverij. De Haagse zakenman werd tien jaar geleden door Cees Renckens – toen voorzitter van de vereniging – ontmaskerd als de man achter drie ‘charitatieve gezondheidsfondsen met gelijksoortige namen als die van de erkende fondsen.

Er bleef bij Pluuts kwakfondsen heel veel geld aan zijn strijkstok hangen. Pluut heeft recentelijk uitgeverij The Optimist overgedaan aan zakenman Brian de Mello, bestuurslid van de Nederlandse Patiëntenvereniging voor Acupunctuur (NPVA). Pluut concentreert zich nu op een andere investeringshobby, zijn Britse bedrijf Solinatra dat de wereld micro-plasticvrij wil maken. Helemaal weg is hij overigens niet bij het tijdschrift, hij blijft adviseren.

Van alle paginagrote advertenties in het tijdschrift Medisch Dossier straalt de kwakzalverij af. We noemen ze. Medisch Centrum Balans, het acupunctuurbedrijf in Den Haag van kwakarts Wen Zhi Pluut-Lin, de vrouw van Roland Pluut, adverteert. Er zijn verder advertenties van het supplementenbedrijf VitOrtho, van de Academie voor Klassieke Homeopathie (AVKH), van de VitamineApotheek van Han Siem, de man in het ‘deskundigen’-team van het blad, van de Vereniging Homeopathie en van het tijdschrift Yoga, ‘het blad met diepgang’, is de aanprijzing van het blad in zijn advertentie.